Nieuw klimaatrapport VN: ‘Code rood voor mensheid’


De klimaatverandering gaat sneller dan gedacht en raakt iedere regio op onze planeet. Bovendien is de opwarming ‘ondubbelzinnig’ een gevolg van de menselijke activiteit, waarschuwt het nieuwe klimaatrapport van de VN-wetenschappers.


‘Een code rood voor de mensheid’, noemt Antonio Guterres, de secretaris-generaal van de VN het nieuwe rapport van het IPCC, het intergouvernementeel klimaatpanel van de VN, dat vandaag werd voorgesteld. De conclusies klinken dan ook alarmerend: de klimaatverandering gebeurt ‘sneller’ en ‘intenser’ dan tot nog toe gedacht.

De gemiddelde temperatuur op aarde ligt nu al 1,1 graad Celsius hoger dan voor de 19e eeuw, en zonder drastische ingrepen om de uitstoot van broeikasgassen te beteugelen, zal dat de volgende twintig jaar naar 1,5 graden stijgen. Daardoor komt de ambitie van het klimaatakkoord van Parijs, uit 2015, op de helling te staan. Toen spraken wereldleiders af om de opwarming tot 2 graden (en liefst tot 1,5 graad) te beperken.


Hittegolven en neerslag

‘Menselijke activiteit heeft het klimaat doen opwarmen tot het hoogste niveau in minstens 2.000 jaar’, stelt het IPCC-rapport. Dat leidt onder meer tot de verzuring van de oceanen, smeltende gletsjers, een stijging van de gemiddelde zeespiegel en meer extreme weersomstandigheden, zoals hittegolven, cyclonen en droogtes, en een gemiddelde toename van de neerslag. Het rapport komt er op een moment dat die signalen over heel de wereld zichtbaar worden: we zien branden van Griekenland over de VS tot in Siberië, ¬en wateroverlast van België over India tot in China. ‘Niemand is veilig, en het wordt snel erger’, waarschuwt Inger Andersen, directeur van het klimaatprogramma van de VN (UNEP).

Waren de wetenschapper van het IPCC in het verleden nog voorzichtig om extreme weersomstandigheden te koppelen aan de klimaatverandering, dan zien de wetenschappers er nu steeds meer bewijs voor. Dat geldt ook voor de menselijke impact op de klimaatverandering. In het vorige rapport, uit 2013-2014, schreven de auteurs nog dat menselijke activiteiten de ‘dominante’ oorzaak zijn van klimaatverandering. Maar het nieuwe rapport spreekt over een ‘totale verantwoordelijkheid’. ‘Het is ondubbelzinnig dat menselijke invloed de atmosfeer, de oceaan en het land heeft verwarmd’, aldus het IPCC. Bovendien zien de wetenschappers de opwarming niet afbuigen tot de broeikasgasemissies dalen.


14.000 studies

Dit is het zesde zogenaamde ‘impactrapport’ van het IPCC sinds 1990 en is gebaseerd op het werk van 234 wetenschappers die 14.000 studies onder de loep hebben genomen. Bovendien werden de conclusies onderschreven door afgevaardigden van 195 landen, waardoor het IPCC-rapport meer dan eender welk ander rapport een stempel van wereldwijde consensus draagt.

Het nieuwe rapport, én het extreme weer voert de druk op voor de wereldleiders die in het najaar verzamelen in Glasgow voor een nieuwe klimaattop van de VN, de zesentwintigste (COP 26) al sinds 1995. ‘Er wordt al drie decennia gewaarschuwd voor de klimaatverandering, zei Andersen van UNEP. ‘De wereld luisterde wel, maar hoorde niet.’


Blog DS, 09-08-2021 ( Korneel Delbeke)