Inclusief onderwijs is een mooi streven, maar niet altijd haalbaar

Frauke Cosaert


Wij hebben een zorgenmeisje van 15 met een mentale beperking en autisme. Ook wij hebben haar de kans gegeven om in het gewoon onderwijs te starten, tussen haar broers, tussen de buurtkinderen, inclusief. Ze heeft haar eerste kleuter op de school van onze twee jongens gevolgd, een wijkschool met fantastische juffen.


Voor haar was dit niet haalbaar. Ze is een kwetsbaar meisje dat niets liever wil dan zijn zoals de anderen. Ze liep op haar tenen en uitte haar frustraties op de andere kinderen. Algauw was ze het stoute meisje van de klas. Bovendien had ze geen boodschap aan de verbale omgeving, want ze begreep er geen jota van.

Na veel twijfelen, tranen en goed afwegen hebben we op haar vier jaar de overstap gemaakt naar het buitengewoon onderwijs. Het was het mooiste geschenk dat we haar konden geven. Ze kon tussen gelijken landen tot een niveau waar ze wel grip op had, ondersteund door pictogrammen, smog (spreken met ondersteuning van gebaren) én het eindeloze geduld en geloof van de leerkrachten en therapeuten rond haar. Voor onze dochter is het buitengewoon onderwijs de enig juiste keuze geweest.

Maar zelfs in het buitengewoon onderwijs blijft het nog steeds zoeken, aftasten en opnieuw de koers uitzetten, omdat ze ook daar het beste van zichzelf wil geven, daardoor overschat wordt en dan ‘ontploft’. Ze zit in een klas van acht jongeren en ook daar is het bij momenten te druk voor haar. Ze krijgt een aanbod op haar niveau en nog wordt ze overspoeld door stress. Ze kan niet om met dingen die veranderen, raakt in paniek als zaken niet lopen zoals zij het gepland heeft, kan veel sociale interacties niet inschatten. Ze is en blijft een kleine peuter in een groot meisjeslichaam.

Wij kozen voor het buitengewoon onderwijs, omdat dit voor onze dochter de beste optie is, niet omdat wij tegen inclusie zijn. Wij staan voor honderd procent achter elk inclusief project en dromen ook van een wereld waarin iedereen meetelt.

Maar hoe hard we dit ook willen, onze dochter heeft er geen boodschap aan. Als woorden vallen als ‘segregatie’, ‘uit de boot vallen’ of ‘volwaardig burgerschap’ doet dit pijn. Wij zien haar niet als een onvolwaardige burger, integendeel. Dankzij de kansen in het buitengewoon onderwijs kan zij overeind blijven in de wereld. Ik ben ervan overtuigd dat velen kunnen leren van haar optimisme, haar doorzettingsvermogen en haar authenticiteit.

Onze dochter is niet uit de boot gevallen. Ze heeft een nieuwe en andere kans gekregen, waardoor ze een eigen koers kan varen. Ze gaat in de week naar haar buitengewone omgeving die voor haar een gewoon antwoord is op haar buitengewone zorgvraag. Ze wordt omringd door gedreven personeel dat haar in zijn hart draagt. Ze kan elke dag met de fiets van haar leefgroep naar school, net omdat het domein zo rustig is. Ze kan zich tijdens de speeltijd nestelen in een zetel met een dekentje, omdat ze drukte niet aankan, of ze kan even tot rust komen op de schommel in de tuin. Het zijn net die dingen die haar de kans geven om volwaardig in het leven te staan.


DS, 31-03-2018 (lezersbrief Frauke Cosaert, Marke)