GROENE STEDENBUS KOMT OP MARKT VAN OPENBAAR VERVOER

Het privébedrijf Flixbus gaat tickets verkopen voor busritten tussen tien Belgische steden. ‘De volgende stap is de volledige liberalisering van het openbaar vervoer.’

VAN ONZE REDACTEUR JEF POPPELMONDE

BRUSSEL
Ze zijn groen en hebben wifi, stopcontacten voor elke passagier en binnenkort ook gratis muziek en film: bussen van Flixbus rijden nu nog alleen naar buitenlandse steden als Amsterdam en Parijs, maar daar komt vanaf 26 april verandering in. Drie jaar na zijn lancering in België zal het bedrijf reizigersvervoer aanbieden op twintig trajecten tussen tien grote steden (zie grafiek). Daarmee is Flixbus het eerste privébedrijf dat op structurele basis busvervoer binnen België zal organiseren.

Botst dat dan niet met het monopolie van de overheidsbedrijven NMBS, De Lijn, Tec en MIVB? Nee, zegt Nick Arys van het Vlaams Departement Mobiliteit. Flixbus zal geen aparte bussen in België laten rijden. Alle trajecten maken deel uit van internationale lijnen. Zo rijden bussen van Oostende naar Hasselt verder richting München. ‘Wat Flixbus gaat doen, wordt geclassificeerd als “internationaal vervoer”, daarom mag het.’

Flixbus moet wel voor elke rit afzonderlijk vergunningen vragen aan de gewestelijke overheden. Daar bestaan Europese regels over, die onder meer bepalen dat het bedrijf niet in het vaarwater van het openbaar vervoer mag komen. Zo kwam er geen toestemming om tickets te verkopen voor de trajecten Brussel-Leuven en Brussel-Gent. Maar bussen stoppen er wel op weg van de hoofdstad naar Brugge of Hasselt.

‘Dit gaat niet om enkele reizigers in een handvol bussen. Dit gaat om het principe’
EDDY VAN DE VOORDE
Transporteconoom
‘Ik had niet verwacht dat de overheid op dit moment al een privébedrijf de toestemming zou geven om in te breken in de markt van openbaar vervoer’, zegt transporteconoom Eddy Van de Voorde (Universiteit Antwerpen). ‘Ze geeft die omdat ze beseft dat ze zich op korte termijn aan de Europese regelgeving zal moeten aanpassen.’ Die stelt dat het personenvervoer vanaf 2023 geliberaliseerd wordt. In Frankrijk en Duitsland gebeurde dat al. In ons land is De Lijn in 2020 toe aan de afweging, de NMBS drie jaar later.

‘De komst van Flixbus op de binnenlandse markt is een voorbode van de liberalisering die er ongetwijfeld komt’, zegt Van de Voorde. ‘De volgende stap is de volledige liberalisering van het openbaar vervoer. Dit is belangrijker dan het lijkt. Dit gaat niet om enkele reizigers in een handvol bussen. Dit gaat om het principe.’

Twee ritten per dag

Gezien de lange afstanden die de bussen van Flixbus afleggen, vormen ze vooral concurrentie voor de NMBS. Maar daar zijn ze niet meteen onder de indruk, ondanks de concurrentiële prijzen.

De NMBS wijst in de eerste plaats op de frequentie van de treinen. Flixbus zal aanvankelijk op ieder traject dagelijks slechts een tot twee verbindingen kunnen bieden. Tussen Brussel, Antwerpen en Brugge wil het wel ‘zo snel mogelijk evolueren naar tien verbindingen per dag’. De keuze voor Brugge maakt duidelijk dat het bedrijf vooral op dagtrippers mikt en minder op woon-werkverkeer. De NMBS benadrukt ook dat hun treinen ‘niet in de file staan’.

Flixbus zegt dat de frequenties zullen groeien met de vraag. Maar het ziet zichzelf ‘niet als concurrent voor het openbaar vervoer’: ‘Wij willen aanvullend zijn’.

Bron: http://www.standaard.be/cnt/dmf20180327_03434052

Eigen mening
De komst van Flixbus is mogelijk een eerste stap in de afbouw van de maatschappelijke dienstverlening die vanuit de overheid gegarandeerd wordt op het vlak van het aanbieden van openbaar vervoer. De nakende liberalisering van deze markt zet de deur open voor een privatisering van onze vervoersinstellingen zoals De Lijn, NMBS, Tec en MIVB. Ik heb hier gemengde gevoelens bij. Enerzijds kan je stellen dat het goed is om de markt te laten spelen met als verhoopte resultaat goedkopere tarieven voor de consument dan nu het geval is. Maar dit is natuurlijk nog afwachten. Anderzijds zijn onze vervoersinstellingen belangrijke werkgevers. De vraag is of bij een eventuele privatisering de arbeidsvoorwaarden behouden kunnen blijven en ook of men met dezelfde hoeveelheid personeel zal blijven werken. Indien niet, dan zullen er noodzakelijke afvloeiingen moeten gebeuren. Dit laatste zou wel eens kunnen uitdraaien op een sociaal bloedbad. Ik heb het aanvoelen dat de overheid met meer aandacht en zorg omgaat met personeel dan een private investeerder zal doen. Als je de markt laat spelen, hebben economische motieven de bovenhand op sociale en menselijke motieven en dat vind ik toch een belangrijk aandachtspunt bij heel deze evolutie.