Nog één jaar en tien maanden. Op die tijd moet Groot-Brittannië met de Europese Unie een akkoord hebben bereikt over de Brexit. Die ambitieuze agenda schuift Brexit-onderhandelaar namens de Europese Commissie Michel Barnier naar voren.

Nog één jaar en tien maanden. Op die tijd moet Groot-Brittannië met de Europese Unie een akkoord hebben bereikt over de Brexit. Die ambitieuze agenda schuift Brexit-onderhandelaar namens de Europese Commissie Michel Barnier naar voren.

‘De tijd dringt’, zei Barnier op zijn allereerste persconferentie als Brexit-onderhandelaar. ‘Het is duidelijk dat de onderhandelingsperiode korter moet zijn dan twee jaar.’ De Europese Raad moet immers eerst richtlijnen opstellen en de onderhandelingen goedkeuren. Nadien moeten de Raad en het Europese Parlement het bereikte akkoord goedkeuren, net als het Verenigd Koninkrijk zelf. ‘En dat alles binnen een periode van twee jaar.’

‘Alles in ogenschouw genomen zullen er minder dan achttien maanden overblijven om te onderhandelen’, aldus Barnier. ‘Dat is weinig. Als het VK eind maart artikel 50 activeert - zoals eerste minister Theresa May heeft gezegd - dan kunnen de onderhandelingen enkele weken later beginnen en zouden we een akkoord moeten kunnen bereiken tegen oktober 2018.’

Dat zou de lidstaten, het Europees Parlement en het Britse parlement nog vijf maanden geven om de bereikte overeenkomst goed te keuren.

‘Geen cherry picking’

De toponderhandelaar sprak ook klare taal over zijn visie op de Brexit. ‘Het lidmaatschap van de EU komt met rechten en voordelen’, zei Barnier. ‘Niet-lidstaten kunnen nooit dezelfde rechten en voordelen genieten, aangezien ze niet gebonden zijn aan dezelfde verplichtingen. De eengemaakte markt en haar vier vrijheden (waaronder het vrij verkeer van personen, red.) zijn ondeelbaar. Cherry picking is geen optie.’

Een duidelijke boodschap aan de Britten, en voornamelijk aan zij die eerder dit jaar hevig campagne voerden voor de Brexit. Zij hoopten immers - en hielden hun kiespubliek ook voor - dat een Brexit niet noodzakelijk betekent dat het Verenigd Koninkrijk niet meer kan profiteren van de Europese eenheidsmarkt. Barnier maakt duidelijk dat die toegang uitsluitend verleend kan worden als Londen ook Europese immigranten blijft toelaten - iets waar de Britse regering dan weer maar al te graag vanaf wil.

‘Nieuwe pagina’

Barnier wond er geen doekjes om dat de aankomende onderhandelingen volgens hem niet eenvoudig zullen worden. ‘We begeven ons op onbekend terrein. De onderwerpen zijn juridisch zeer complex en politiek gevoelig, en de economische gevolgen voor de mensen - aan beide zijden van het Kanaal - zijn groot. We schrijven een nieuwe pagina van de Europese geschiedenis.’

Eigen mening: De Brexit heeft tijd nodig. Er zullen ingewikkelde regelingen met de Unie worden getroffen, vol clausules en protocollen. Zo zal er kostbare politieke energie verspild worden, maar er is niets aan te doen. Het volk heeft beslist. Of die keuze een goede zaak was, zal de tijd uitwijzen. Wij (Europa) zijn hun belangrijkste handelspartner. Onderhandelingen zijn noodzakelijk. Gaan we toelaten dat zij hun spullen exporteren naar groeimarkten in Oost-Europa, terwijl ze niet mee investeren in de grote infrastructuurwerken ginds? Het kan niet zijn dat wij hard onderhandelen over handelsakkoorden met de rest van de wereld en Groot-Brittannië daar gratis van laten meeprofiteren. Ik vraag me af wat oktober 2018 ons brengt...