Minister Maggie De Block (Open VLD) kreeg felle kritiek van regeringspartner CD&V. Eerst voor haar alcoholbeleid en de dag erna al voor haar rookbeleid. Is ze te populair? Of zijn er andere redenen. Hoogleraar Lieven Annemans gaat op zoek naar de nodige duiding om dit verhaal te begrijpen.
Het zijn drukke tijden voor de mensen die zich beroepshalve met verslavende producten bezighouden. Tabaksplan, alcoholplan, … er staat van alles in de stijgers. Maar het vlot niet echt.

Er spelen belangen. Belangen van de industrie, van de politiek, van de ideologie. En die worden dan op de spits gedreven.

Wat daarbij niet helpt is dat sommige media liever smullen van de polemiek dan onze bevolking te voeden met duiding. En dat is net wat hier nodig is: duiding.

De prijs van verslavingen

Kijk nu naar het moeilijke dossier rond alcohol. Iedereen weet dat er zoiets bestaat als schadelijk alcoholgebruik. Dan denken we in de eerste plaats aan drie vormen van overgebruik: dagelijks te veel drinken, binge drinken (met momenten veel te veel op korte tijd drinken) en regelrechte verslaving.

Uit de recent afgeronde SOCOST studie – een studie naar de maatschappelijke kost van verslavende producten – blijkt dat overmatig en verslavend alcoholgebruik jaarlijks in ons land leiden tot meer dan 70.000 ziekenhuisopnames.

De totale kost aan hospitalisaties voor ziekten waarbij alcohol rechtstreeks of onrechtstreeks (denk onder andere aan leverziekten en bepaalde kankers) een rol speelt bedraagt 750 miljoen euro.

Daar komt nog eens 130 miljoen euro bij voor verzorging buiten het ziekenhuis, én meer dan 200 miljoen euro invaliditeitsuitkeringen.

Leg dat eens op tafel bij een begrotingsronde!

De prijs van rijden na alcohol

Maar er zijn ook drie andere vormen van schadelijk alcoholgebruik: drinken tijdens de zwangerschap, drinken voor de leeftijd van 18, en – een belangrijke doder – de combinatie drinken en rijden.

Vaak wordt hier geschermd met het principe van de vrijheid. "We zijn toch vrij om een pintje te drinken? Moet men ons hier ons nog eens extra gaan betuttelen? Het gaat hier toch niet om alcoholisme?" Het antwoord is nochtans simpel: je vrijheid eindigt daar waar je de vrijheid van anderen in het gevaar brengt.

In Europa heeft 1 op de drie dodelijke ongevallen op de weg te maken met alcohol. En meer dan de helft van die dodelijke slachtoffers waren niet diegenen die te veel hadden gedronken, maar passagiers van hetzelfde voertuig of inzittenden van een betrokken voertuig of voetgangers of fietsers…

Kijk voorbij de cijfers en denk eens aan het leed van diegenen die achterblijven.

Keuzes maken

Er is dus een probleem, een groot probleem. En we moeten er veel meer aan doen dan wat we tot nu toe hebben gedaan. En dan is de volgende vraag natuurlijk: Wat gaan we extra doen?

Want alles kost geld en we kunnen niet al het geld van de wereld besteden aan een alcoholplan.

Het komt er dan op aan om keuzes te maken. En daar moet wetenschappelijk inzicht meespelen. Van welke maatregelen is aangetoond dat ze werken? Hoeveel kosten die maatregelen als men ze goed en veralgemeend wil uitvoeren? En de belangrijkste vraag: is een bepaalde maatregel zijn geld waard?

Een sleutelelement in het verhaal is inderdaad de kosteneffectiviteit, de verhouding tussen de kost van een maatregel en de baten ervan. En daarover bestaat gelukkig al heel wat onderzoek. Het is dat soort onderzoek waarop zo een plan in de eerste plaats moet gebaseerd zijn, niet op wensen en verzuchtingen, noch op ideologie of losse ideeën.Enkele voorbeelden

1 Het vroegtijdig herkennen en erkennen door een zorgverlener (huisarts of andere) van een probleem van overmatig gebruik en het meteen ingrijpen, verdient zichzelf terug in een periode van 10 jaar.

2 Ook een forse toename van het aantal controles op rijden onder invloed verdient zichzelf helemaal terug op termijn.

3 Zelfde verhaal voor betere screening en snelle aanpak op de werkvloer.

4 Ook programma’s gericht op jongeren die zich reeds eens bezondigd hebben aan overmatig gebruik zijn zeer kosteneffectief.

En zo zijn er nog voorbeelden.
Het onderzoek omtrent de impact van restricties op reclame op schadelijk alcoholgebruik is jammer genoeg minder overtuigend. Daar is meer studiewerk nodig. En er is ook een wil nodig om niet per se snel snel succes te boeken maar ook baten op termijn in rekening te nemen.

Een goed beleid gaat af op de kosteneffectiviteit van de mogelijke maatregelen, kijkt naar de toekomst, zorgt daarbij voor een perfecte dataverzameling om de maatregelen op te volgen en stuurt bij waar nodig.En wat uiteindelijk nog het meest bijdraagt tot de kosteneffectiviteit van een plan is de samenhang van het geheel van maatregelen en het tot stand komen ervan met alle betrokken partijen.

Als zo’n plan er komt dan toast ik er op met een glas cava, maximaal twee. Maar mijn vrouw rijdt. En volgende keer rijd ik. Ieder om beurt Bob, dat is een goed plan.

Bron: http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/o...pinie/1.2816530
Datum: 10/11/16 De Redactie

Eigen mening:
Voor mij is het simpel: Don't drink and drive. Ook heb ik het gevoel dat de meeste jongeren van mijn leeftijd hierbij instemmen. Het risico dat er iets gebeurd is gewoonweg te groot. Nu, het alcoholprobleem in ons land is groot en we moeten er veel meer aan doen dan wat we tot nu toe hebben gedaan. De aanpak die deze schrijver neerlegt is in mijn ogen een correcte aanpak. Dit gaat uiteraard geld kosten, zeker als we de alcoholcontroles gaan verhogen (wat noodzakelijk is). In ieder geval moeten we dit samen aanpakken, de peerpressure opvoeren. Dit zo dat jongeren en ouderen hier veel harder op gaan letten en voorzorgsmaatregelen treffen als ze beslissen om iets te gaan drinken. En dat als ze nog maar denken van in de auto te stappen met een glaasje op, hier op gewezen worden door hun gezelschap en uiteindelijk beslissen om ter plaatse te blijven.