Erasmus maakt je mondiger, kritischer en socialer. En toch is het niet voor iedereen een goed idee

Welke impact heeft de de ongebreidelde vrijheidsdrang op de persoonlijke ontwikkeling van onze jeugd

De reiskriebels van jonge twintigers scheren hoge toppen: niet alleen reizen ze steeds vaker en verder, ook kiezen ze er tijdens hun studies veel sneller voor een deel van die opleiding in het buitenland af te ronden. Maar vanwaar deze grote hang naar het onbekende? Welke impact hebben zulke ervaringen op onze persoonlijke ontwikkeling en vooral: zijn er ook nadelen aan die ongebreidelde exploratiedrang verbonden?


'Ik reis dus ik ben', die leus lijkt anno 2016 wel het levensmotto van onze jongste generatie volwassenen geworden. Niet alleen trekken ze er met z'n allen steeds vaker op uit, in een poging zichzelf en de wereld een stukje beter te leren kennen, gaat de gemiddelde reis ook steeds verder. Exotische oorden als China, Thailand, de Australische outback of de grillige hooggebergten van de Peruviaanse Andes zijn al lang geen uitzonderingen meer.

Naast die steeds verder uitdijende plezierreisjes, kiezen ook steeds meer jongeren ervoor om - op één of ander moment in hun studentikoze loopbaan - een stage of opleiding in het buitenland te volgen. Een trend die door onze open en door vrijheid geobsedeerde samenleving luidkeels toegejuicht wordt.

Moeder waarom reizen wij?

'De mens was altijd al een nieuwsgierig wezen. Dat het vandaag veel makkelijker is een vliegtuig richting China of Canada te nemen, maakt gewoon dat we dat ook vaker doen'
DIRK DE WACHTER, PSYCHIATER EN HOOGLERAAR


Waarom we ons 'geluk 'steeds vaker in het buitenland gaan zoeken, daaraan moeten we volgens psychiater en hoogleraar Dirk de Wachter alvast niet te veel 'overpsychologiserende' redenen vastknopen. "We reizen simpelweg meer omdat de technologie en communicatie ons dat toelaten", zegt hij. "De mens is altijd al een nieuwsgierig wezen geweest, dat het vandaag veel makkelijker is om op een vliegtuig richting China, Zuid-Afrika of Canada te stappen, maakt dat we die natuurlijke exploratiedrang ook wat vaker - en verder - de vrije loop laten."

Volgens De Wachter is dat een overwegend positieve evolutie."Op zich is het alleen maar aan te moedigen dat jongeren met een open geest de kans krijgen om buiten hun eigen bubbel te treden en het leven zoals het is in een andere cultuur te ontdekken." Of alle buitenlandervaringen ook aan die utopische doeleinden beantwoorden, durft hij weliswaar te betwijfelen, maar Erasmus biedt die mogelijkheid zeker wel: "doordat jongeren er lange tijd meedraaien in het dagelijkse leven krijgen ze immers de kans om zich écht in een cultuur te verdiepen."

Veilige bubbel
In eerste instantie lijken de voordelen van een buitenlandse stage of Erasmus dan ook eindeloos: jonge mensen krijgen de kans om uit hun eigen kleine cocon te kruipen en kennis te maken met een wereld waarin andere gebruiken, denkwijzen en gewoontes de plak zwaaien. Die ontmoeting zorgt er niet alleen voor dat de leefwereld van de jongere enorm verruimd wordt, ook leren ze er op eigen benen staan.

Die zelfredzaamheid ziet Ria Laenen, Erasmuscoördinator voor de faculteit Sociale Wetenschappen aan de KU Leuven, dan ook als een van de opvallendste voordelen van Erasmus. "Het verschil voor en na een uitwisseling is enorm", zegt ze. "Wanneer de studenten vertrekken zijn het nog enorme groentjes. Bij terugkomst zijn ze vaak helemaal opengebloeid: veel mondiger, meer volwassen ook."

'Erasmus dwingt studenten om uit hun schulp te kruipen, niet alleen op sociaal vlak, maar ook puur praktisch: ze moeten zelf huisvesting zoeken, hun vakken regelen, contact zoeken'
RIA LAENEN, ERASMUSCOÖRDINATOR KUL
Verwonderlijk is dat volgens Laenen allerminst. "Erasmus dwingt studenten om uit hun schulp te kruipen, niet alleen op sociaal vlak, maar ook puur praktisch: ze moeten zelf huisvesting zoeken, hun weg doorheen het buitenlandse onderwijsaanbod zoeken, de faculteit contacteren, zorgen dat hun vakinhoud aanvaard wordt, enzovoort. Waar thuis al snel eens beroep gedaan wordt op vader- en moederlief is dat in Noorwegen, Zweden of Japan natuurlijk net iets lastiger."

Die groei in maturiteit en zelfvertrouwen wordt ook bevestigd door de wetenschap. "Uit een onderzoek van de Europese Commissie blijkt dat 95 procent van de bevraagde erasmusstudenten door hun ervaring meer zelfvertrouwen ontwikkelde", zegt Wytse Joosten, doctoraal onderzoekster naar het fenomeen aan de KU Leuven . "89 procent werd dan weer nieuwsgieriger naar de wereld en neigt er ook meer naar die wereld actief te onderzoeken."

Zelfontdekking

Ook voor de persoonlijke ontwikkeling van een jonge geest blijkt Erasmus niet te onderschatten. In datzelfde onderzoek van de Europese Commissie geeft 74 procent van de bevraagde studenten aan na hun uitwisseling kritischer over mens en wereld te kunnen nadenken, 56 procent zag hun vermogen om problemen op te lossen erop vooruitgaan en 87 procent leerde zichzelf beter kennen. Jongeren zouden onder meer beter in staat zijn hun eigen positieve en negatieve eigenschappen te onderkennen en daar ook mee aan de slag te gaan.

De idee dat je de wijde wereld in moet trekken om jezelf beter te leren kennen, lijkt dan toch een zekere grond van waarheid te bezitten.


87 procent van de studenten geeft aan zichzelf na een Erasmus beter te kennen: vooral kennis over hun positieve en negatieve eigenschappen neemt toe
ONDERZOEK VAN DE EUROPESE COMMISSIE

Tot slot lijkt Erasmus ook rechtstreeks bij te dragen aan een meer solidaire en multiculturele samenleving. "Uit buitenlands onderzoek blijkt dat stereotypen die studenten hebben over andere nationaliteiten veranderen na een uitwisselingsproject", zegt Joosten. "Veel studenten geven aan dat ze dankzij Erasmus over betere interculturele vaardigheden beschikken. Omdat een langdurig verblijf hen de ruimte geeft om echt voeling te krijgen met de gebruiken en gevoeligheden van de andere cultuur, kunnen ze daarna ook beter met die andere cultuur communiceren." Wie beter kan communiceren kan uiteraard ook beter om met culturele verschillen. Een vaardigheid die in onze multiculturele wereld van vandaag toch niet te onderschatten is.

Egocentrisme en onthechting
Toch kunnen er bij al die internationalisering en vrijheidsdrang ook enkele kritische vragentekens geplaatst worden. Wat bijvoorbeeld met jongeren die de steun van een warme familiale omgeving nodig hebben om goed te kunnen functioneren? Of het comfort van een hechte groep vrienden om zich heen? Wordt er in onze maatschappij vandaag soms niet net iets teveel nadruk gelegd op zelfstandigheid en de ongebreidelde ontplooiing van het individu, zonder daarbij het belang van een hechte band met de ander naar waarde te schatten?

In reizen schuilt ook altijd een gevaar door doorgeslagen egocentrisme: mensen die zich onttrekken aan hun eigen thuis, maar daardoor overal vreemd blijven'
DIRK DE WACHTER, PSYCHIATER EN HOOGLERAAR

Dat gevaar onderkent De Wachter in elk geval wel. "In onze drang naar vrijheid en het onafhankelijk ontdekken van de wereld schuilt altijd een zeker gevaar voor het doorslaan naar egocentrisme en onthechting", zo zegt hij. "Jongeren die zich - onder invloed van wat van hen verwacht wordt - gaan onttrekken aan een eigen thuis, maar daardoor hun vaste voet aan de grond verliezen en eigenlijk overal vreemd blijven." Omdat hechting en het aangaan van betekenisvolle relaties met de ander de zin van ons menselijk bestaan uitmaken, niet meteen een positieve evolutie.

In het algemeen zou je kunnen stellen dat mensen eerst hun eigen leven op orde moeten hebben, alvorens ze de wijde wereld in kunnen trekken. "Wanneer mensen gaan reizen om een problematische thuissituatie te ontvluchten of om zichzelf te ontlopen, dan is dat altijd contraproductief", besluit De Wachter. De manier waarop je denkt of hoe je persoon in elkaar steekt kan je immers niet achterlaten. Je hoofd is - jammer genoeg voor sommigen misschien - nu eenmaal het enige dat je altijd meeneemt, of je nu naar Peru, Myanmar of Mozambique trekt."

Bron: De Morgen (08/03/2016)
http://www.demorgen.be/binnenland/e...-idee-baccf757/

Mijn mening: Ik denk dat Erasmus een hele boel mogelijkheden voor je open legt, maar ik denk ook dat niet iedereen geschikt is om naar het buitenland te trekken. Personen die gehecht zijn aan hun familie en dat nodig hebben om goed te functioneren, mensen die als ze thuis komen van school of het werk de nood hebben om hun verhaal van de dag tegen hun ouders, partner,... te vertellen, zie ik niet direct op Erasmus gaan. Ik denk dat dit voor deze personen niet het gewenste effect gaat hebben. Reizen en ver weg zijn van familie en vrienden is volgens mij niet voor iedereen bestemd. Ik denk vooral dat je er eerst goed over moet nadenken, de voor- en nadelen tegen over elkaar afwegen. En vooral goed nadenken over wat jij aankan en wat niet. Pas als je dit gedaan hebt zou ik beslissen of ik het voor mij zou lukken om enkele maanden naar het buitenland te gaan. Ik geloof er zeker en vast in dat Erasmus niet voor iedereen een goed idee is, al is het natuurlijk nog steeds aan de persoon zelf om dit te beslissen. Ik zou hier niet voor gemaakt zijn. Ik denk niet dat ik mijn ouders en vrienden zo lang zou kunnen missen, ik heb echt nood aan het sociaal contact met hen.