OPINIE Peter De Roover (NV-A)

Wie te kieskeurig is in bondgenoten zal een oorlog - wat de strijd tegen IS de facto is - nooit winnen, schrijft Peter De Roover (N-VA). 'We kunnen er dus, spijtig genoeg, niet omheen om in dit conflict een keuze te maken tussen Saudi-Arabië of IS.'


Feiten. In beginsel zouden analyses daarop moeten steunen. Maar zeker in de internationale politiek zijn ze zo schaars, onbetwiste feiten. Vandaar ook de doelloosheid van zoveel discussies. En als het over het wespennest Midden-Oosten gaat, dan verliezen vele kompassen het noorden.

Maar er zijn er toch wel enkele. Het voorstel van Groen om de handelsrelaties met Saudi-Arabië op te schorten gaf aanleiding tot een debat waarin tenminste één basisfeit blijkbaar botst met diep gewortelde misvattingen.

Wie zo'n boycot van Saudi-Arabië bepleit wegens de mensenrechtenschendingen in dat land, steunt op een onbetwist vaststaand feit: Saudi-Arabië zondigt tegen fundamentele mensenrechten en is gewoon een akelig land. Wie alleen handel wil drijven met onverdachte partners, heeft hier zonder twijfel een sterk argument.

Dan rijst wel de vraag hoe consequent we daarin zijn. Valt ook China van onze volgende handelsbalans? En wie de doodstraf hanteert als norm om te bepalen of een land voldoende scoort op de mensenrechtenschaal stopt ook de handel met de Verenigde Staten. Een niet zo gemakkelijk debat maar het start tenminste van een juist en onbetwistbaar feit: Saudi-Arabië miskent de mensenrechten.

Dat Saudi-Arabië al decennialang de verspreiding van heel foute ideeën financieel ondersteunt in het buitenland in het algemeen en in België in het bijzonder is ook een onbetwistbaar feit. Het werd al die tijd teveel genegeerd door overheden en vooral de linkerzijde sloot liefst de ogen voor het moslimextremisme dat daar een voedingsbodem vond.

De regering-Michel is de eerste die werk maakt van controle op moskeeën, in het buitenland opgeleide imams en dubieuze geldstromen. We kunnen daarin niet doortastend genoeg optreden, het werd de hoogste tijd. Ik hoop dat de regering er in slaagt haar plannen ook echt ten uitvoer te brengen.

De mensenrechten kunnen een argument zijn om de handelsrelaties met Saudi-Arabië te herzien; de steun vanuit Saudi-Arabië voor salafistische ideeën vormt een grote uitdaging voor onze veiligheidsdiensten als we daar ook een eind aan willen maken. Tot zo ver de vaststaande feiten.

'Saudi-Arabië en IS zijn geen bondgenoten, maar elkaars vijanden'

Maar Groen wil die opschorting van de handelsrelaties met Saudi-Arabië omdat dat land het internationale terrorisme zou financieren. Kamerlid Wouter De Vriendt koppelt dit aan de binnenlandse aanpak van de terreur en zo dus ook aan de tragische gebeurtenissen in Parijs op 13 november.

Hier wordt echter een loopje genomen met een basiswaarheid. Saudi-Arabië en IS (of Daesh) zijn geen bondgenoten maar elkaars vijanden. 'Naïef om Saudi-Arabië als de potgrond van IS te beschouwen', tweet Pieter Van Ostaeyen, een Vlaming die het Midden-Oosten wél kent.


IS wil een kalifaat oprichten en zonder de steden Mekka en Medina lukt dat niet. Voor Daesh is het essentieel het Saudi-Arabische regime vroeg of laat van de kaart te vegen. Saudi's die aanleunen bij Daesh zijn tegenstanders van het Saudische koningshuis. IS voerde al meerdere aanslagen uit tegen doelwitten in Saudi-Arabië, zoals die in augustus in Asir die het leven kostte aan 15 mensen.

Daarom dat de Saudische staat uiterst streng optreedt tegen Syrië-strijders en de geldstromen van Saudische bronnen nauwkeurig screent. Dat is ook nodig, want nogal wat Saudische opposanten zijn aanhangers en steuners van IS. Vandaag wordt geld voor Daesh echter veel meer via Koeweit doorgesluisd, omdat de Saudische overheid zo streng controleert.


Saudi-Arabië maakt formeel deel uit van de internationale coalitie tegen IS. De ijver die het land daarbij aan de dag legt, is evenwel tanend. Niet uit sympathie voor IS maar uit afkeer voor die nog grotere vijand Iran. De soennieten tegen de sjiieten; de Arabieren tegen de Perzen. De tegenstellingen wortelen diep in het Midden-Oosten. Dus richt Saudi-Arabië zich vandaag meer op Jemen in een strijd tegen de invloed van Iran dan op de strijd tegen IS.

De eerste vraag die wij nu moeten beantwoorden luidt: 'Wie is de vijand die we willen verslaan?'

Als we het hebben over het internationaal terrorisme dat na Parijs - dixit Wouter De Vriendt - alles heeft veranderd, dan mogen we aannemen dat die vijand toch IS heet?

Willen we die bron van het internationaal moslimterrorisme aanpakken, dan is het een totaal foute keuze om een tegenstander van IS, met name Saudi-Arabië, te verzwakken.

Er moet juist een brede internationale coalitie gevormd worden om die klus te klaren. Daarbij is het cruciaal te beseffen dat in de internationale politiek 'bondgenoot' en 'vriend' geen synoniemen zijn. In zo'n coalitie zitten ook Iran of Rusland, als die succesrijk moet zijn. Daarvan moeten uiteraard ook soenitische krachten deel uitmaken, om te vermijden dat de indruk ontstaat van een soort christelijke kruistocht die de sympathie voor IS alleen maar zou versterken.


'Het is cruciaal te beseffen dat in de internationale politiek 'bondgenoot' en 'vriend' geen synoniemen zijn'

Als we Saudi-Arabië afwijzen wegens de mensenrechtenpolitiek of omdat het land zelf ook geen onbesproken buitenlandse agenda hanteert, vallen ook Iran, Rusland of Turkije af als medestanders in deze confrontatie. De strijd tegen het IS-kalifaat is dan, als we die keuze maken, bij voorbaat zinloos. Want: verloren. Hoe huiveringwekkend de vaststelling ook mag zijn: Saudi-Arabië verzwakken is een tegenstander van IS verzwakken. Wie te kieskeurig is in bondgenoten zal een oorlog - wat de strijd tegen IS de facto is - nooit winnen.

We kunnen er, spijtig genoeg, niet omheen om in dit conflict een keuze te maken tussen Saudi-Arabië of IS. Wie IS afwijst heeft daarmee een keuze gemaakt. Saudi-Arabië - en zo veel andere belanghebbenden - aanzetten tot meer engagement in die strijd tegen IS is wel zinvol en nodig.

Onze houding tegenover landen als Saudi-Arabië moet dan ook drieledig zijn:

1. Het land is in de strijd tegen IS een bondgenoot die moet aangepord worden.
2. Elk contract met handelspartners uit Saudi-Arabië moeten we strikt screenen, wat vandaag zeker door Vlaanderen ook gebeurt.
3. Saudi-Arabië als leverancier van salafistische gedachten in ons land moeten we radicaal afblokken, wat nu eindelijk regeringsbeleid is geworden.


Dat is geen gemakkelijk verhaal en zit vol nuances en evenwichtsoefeningen die het nooit goed doen in troebele en emotionele tijden waarin velen om eenvoudige waarheden smeken. De Vriendt mag het bochtenwerk noemen, het negeren van basisfeiten vormt een veel slechtere basis om een buitenlands beleid te voeren.

Stel je trouwens voor dat het Saudische regime vandaag ongecontroleerd in elkaar zou storten. De instabiliteit die daar dan uit volgt, maakt de toestand totaal onbeheersbaar. Het gezegde dat de weg naar de hel geplaveid ligt met goede voornemens zou dan angstwekkend realistisch geïllustreerd worden.

En interpreteer het bovenstaande niet als een steunbetuiging aan Saudi-Arabië of het regime; het is een weg die gewezen wordt door de koele maar betrouwbare leidsman die realisme heet.

Bron: Knack


Eigen mening: Peter De Roover haalt een aantal zeer complexe maar, jammer genoeg, realistische feiten aan. Toch verontrust het me: kunnen we niet anders dan in 'de strijd tegen het heel kwade' (IS of 'Daesh' en de gruwelfeiten die ze plegen) ons verzoenen met 'het kwade'? (Saudi-Arabië en de mensenrechten die ze dagelijks schenden). Wat als we IS raken, of zelfs kunnen opdoeken? Wat gebeurt er nadien met onze bondgenoten die zich evenmin houden aan de Universele Rechten van de Mens? En zoals Peter De Roover aanhaalt, waar trekken we dan de grens? Het sluit aan bij de vragen die ik me stel bij de Syrische president Al-Assad, die ondanks talrijke oorlogsmisdaden tegen zijn eigen burgers nu even wordt overschaduwd door de nog veel gruwelijkere daden van IS. Moeten we in deze tijden écht kiezen tussen gruwelijk-gruwelijker-gruwelijkst???