Duizenden nieuwe woorden, maar toch wordt Groene Boekje dunner
Het Nederlands krijgt er vanaf 13 oktober duizenden nieuwe woorden bij. Toch wordt het gedrukte exemplaar van het vernieuwde Groene Boekje, een stuk dunner.

De huidige Woordenlijst der Nederlandse Taal stamt uit 2005 en bevat 100.000 woorden, maar moderne woorden als appen en selfie staan er niet in. Na tien jaar is het dus tijd voor een update. De gedrukte versie wordt opgeschoond en de woordenlijst op internet uitgebreid.

‘De onlineversie groeit en wordt aangevuld naar 180.000 woorden, want op internet kennen we geen beperkingen. Woorden die al in de Woordenlijst stonden, blijven allemaal bewaard’, vertelt Tanneke Schoonheim, voorzitter van de Commissie Spelling bij Nederlandse Taalunie.

Wel verdwijnen aardrijkskundige namen uit de Woordenlijst, omdat die niet onder de spellingregels vallen. De inhoud van het gedrukte exemplaar wordt gehalveerd tot 50.000 woorden. Het nieuwe Groene Boekje bevat vooral de twijfelwoorden die vaak worden opgezocht (te allen tijde), spellingregels en de 5.000 meest gebruikte woorden. Bovendien zijn nu ook standaard verkleinwoorden, meervoudsvormen en voltooid deelwoorden opgenomen.

Correcties
De spellingcommissie grijpt de nieuwe druk van het naslagwerk aan om een aantal correcties door te voeren. ‘Nu is het meervoud van stins officieel alleen nog stinsen, terwijl stinzenflora of stinzenplant net zo goed met een z kan worden geschreven, zoals we dat nu al kennen bij forensen en forenzen’, licht Schoonheim toe.

Woorden ontstaan tegenwoordig razendsnel. ‘En onmiddellijk ontstaat de behoefte aan de juiste schrijfwijze van nieuwe woorden. Daarom gaan we de onlinewoordenlijst voortaan vaker aanvullen, misschien wel per kwartaal. De frequentie moet het Comité van Ministers nog bepalen’, vertelt de medewerkster van het Instituut voor Nederlandse Lexicologie, dat het merendeel van de werkzaamheden voor de nieuwe Woordenlijst uitvoert.

Spellingregels ongemoeid
Een hele geruststelling is dat de spellingregels ongemoeid blijven, waarmee de taalautoriteiten een herhaling van de commotie over de tussen-n, zoals in pannenkoek (1995) en paardenbloem (2005) voorkomen. “Spellen doe je zoals je wilt, tenzij je eindexamen doet of als ambtenaar werkt”, relativeert Schoonheim.

Het eerste exemplaar van het vernieuwde Groene Boekje is voor de Vlaamse en Nederlandse ministers van Cultuur, Sven Gatz en Jet Bussemaker. Zij krijgen dat op 12 oktober, tijdens de Week van het Nederlands, uitgereikt.

Het Groene Boekje is overigens niet de enige leidraad die wordt vernieuwd. Begin oktober verschijnt bij Prisma de nieuwe Spellingwijzer Onze Taal. Dit is de opvolger van het Witte Boekje uit 2006 met een lijst van 70.000 lastige woorden, waaronder vind-ik-leuken, peshmerga en start-up. De lijst is samengesteld door de Taaladviesdienst van Genootschap Onze Taal.

Op 6 oktober verschijnt de vijftiende editie van de Dikke van Dale, bestaande uit drie delen.

Bron: http://www.standaard.be/cnt/dmf20150908_01855857

Eigen mening:
Dat het groene boekje ook op het internet beschikbaar is, vind ik een heel goede zaak. De stap om het groene boekje in de lessen te gebruiken, wordt zo kleiner. Vaak draaide leerlingen met hun ogen wanneer de leerkracht over ‘het groene boekje’ begon. Nu zie je dat leerlingen elkaar verdringen om bij de computer te kunnen komen. Ook tijdens stagelessen heb ik leerlingen al gewezen op deze site.
Toch vind ik het een jammere zaak dat het boekje geminimaliseerd wordt. Voor mij, als leerkracht Nederlands, blijven boeken een meerwaarde. Het internet vervangt niet het gevoel dat je krijgt als je een bladzijde omdraait. Ook geeft het opzoeken in een boek me meer plezier, dan het woord te googelen op internet.

Ten slotte willen de spellingcommissie het boekje vaker aanvullen. Dit kan ik enkel maar toejuichen. Nu is het van 2005 geleden dat de woorden nog zijn aangepast. Leerlingen en jongeren hanteren vandaag een andere taal dan tien jaar geleden. Zeker voor het gebruik in de klas is het belangrijk om met herkenbare woorden te werken.

Net zoals Linde vind ik het goed dat het Groene Boekje online beschikbaar zal zijn. Voor leerkrachten Nederlands is dit handiger en goedkoper om te gebruiken tijdens de les. Het is niet zo dat de papieren versie minderwaardig is, in tegendeel zelfs. Er zullen altijd mensen zijn die liever de papieren versie raadplegen dan de digitale versie omdat ze dit makkelijker en overzichtelijker vinden. Mensen hebben ook graag iets vast. Het is belangrijk om als leerkracht Nederlands de voordelen en nadelen van allebei uit te leggen, zodat de leerlingen uiteindelijk zelf kunnen kiezen of ze (later) graag een eigen Groen Boekje aanschaffen. Dat het boekje dunner wordt, vind ik persoonlijk niet erg. Ik heb liever dat de belangrijkste en moeilijkste spellingsregels en woorden duidelijk uitgelegd worden dan dat er te veel woorden instaan waar minder problemen mee zijn. Dit maakt het volgens mij makkelijker en overzichtelijker in gebruik.

Naar mijn mening horen woorden als appen en selfie niet thuis in een papieren versie van het Groene Boekje. Deze trendtermen worden nu vrolijk gebruikt, maar zijn binnen enkele jaren waarschijnlijk helemaal vergeten of hopeloos verouderd, wat er voor zorgt dat ze tegen dan al opnieuw geschrapt mogen worden. Het lijkt elk jaar opnieuw een wedstrijd welke 'hippe' woorden toegevoegd worden aan onze woordenlijst, en elk jaar vraag ik mij af of deze woorden wel écht een toevoeging zijn aan onze taal, in tegenstelling tot een trend van enkele maanden waar niemand later nog over spreekt ('planking...')

Dat er online wél vaker aangevuld wordt, vind ik dan weer een betere zaak. Online kunnen deze woorden snel toegevoegd én verwijderd worden en bovendien zullen jongeren ook sneller teruggrijpen naar de online versie van het Groene Boekje. De papieren versie mag naar mijn mening bewaard worden voor woorden die ook in onze taal bewaard zullen blijven.