Begeleiding jonge leraars staat op instorten


BRUSSEL - Om de leegloop bij jonge leraars tegen te gaan is een goede begeleiding cruciaal. Maar sinds de stopzetting van de overheidssteun hiervoor, dreigt het systeem in te storten, waarschuwt de Vlaamse onderwijsinspectie.


‘Het is dringend tijd voor actie, als we niet nog meer jonge leerkrachten willen verliezen', zegt Marianne Coopman van de christelijke onderwijzersbond COV. ‘Een van de belangrijkste redenen waarom ze al na enkele jaren vertrekken is het gebrek aan een goede begeleiding.'

Om die reden werd in 2006 het systeem van de ‘mentoruren' ingevoerd. Ervaren leraars werden opgeleid om een begeleidingstraject uit te werken voor startende collega's. De tijd die ze daarvoor uittrokken werd vergoed door de Vlaamse overheid. In 2010 werd het systeem alweer afgeschaft, uit besparingsoverwegingen.

Dat leidt vandaag tot een tweedeling in het onderwijslandschap. De voorlopig nog grootste groep scholen geeft een goede tot zeer goede begeleiding. Het gaat dan om scholen die eigen middelen investeren in de begeleiding. De rest geeft geen begeleiding meer. Tot die conclusie komt de Vlaamse onderwijsinspectie, die maandag haar jaarverslag voorstelde.

De onderwijsinspectie waarschuwt voor de kwetsbaarheid van het systeem. Dat wordt grotendeels in stand gehouden door de – al dan niet verloonde – inzet van de leraars die tussen 2006 en 2010 een opleiding tot mentor volgden.

‘Er is nu al vier jaar lang niets gebeurd', zegt Coopman. ‘Als die ervaren leraars met pensioen gaan, nemen ze al hun kennis met zich mee. Tenzij er snel wordt ingegrepen is heel die investering dus voor niets geweest.'

Vooral grote secundaire scholen of scholen die tot een grote groep behoren en het bijzonder onderwijs doen het goed. De eerste omdat ze de middelen hebben om zelf de extra uren te betalen, de laatste omdat ze wel moeten samenwerken. Volgens de bevraagde directeurs uit het bijzonder onderwijs wordt er bij de lerarenopleiding immers te weinig aandacht besteed aan hun doelpubliek. Bovendien helpt het om hun leraars te behouden.

Voor Vlaams minister van Onderwijs Pascal Smet (SP.A) is het oprichten van grote scholengroepen, waarin meerdere scholen samenwerken, dan ook de oplossing.

‘Schaalvergroting is lang niet overal de oplossing', reageert Coopman. ‘Voor grootsteden als Antwerpen en Gent is dat best mogelijk, maar elders is het minder evident. Hoe ga je dat bijvoorbeeld aanpakken voor kleine basisscholen die verspreid liggen in West-Vlaanderen of Limburg? Dan ga je bijna met rondreizende mentoren moeten werken.'

‘Bovendien heeft Pascal Smet in 2010, bij de afschaffing van de mentoruren, beloofd om binnen het loopbaanpact werk te maken van de coaching van jonge leraars', aldus Coopman. ‘Maar dat debat is intussen blijven aanmodderen.'


DS, 26-03-2013 (Joachim Heyvaert)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Mij lijkt het een spijtige zaak dat de begeleiding van jonge leraars op instorten staat. Het is, volgens mij, niet altijd even evident voor beginnende leerkrachten om meteen hun draai te vinden in het onderwijsgebeuren. We lopen dan wel vele uren stage tijdens onze opleiding, maar toch valt dit nog lang niet te vergelijken met wanneer je fulltime aan de bak gaat in een school. Daarom vind ik het net goed dat jonge leraars in het begin worden begeleidt door meer ervaren collega's. Het zorgt zelfs voor een mooie wisselwerking tussen ervaring en vernieuwing. Ik hoop dat op de een of andere manier deze begeleiding toch zal kunnen blijven bestaan.

Het coachen van beginnende leerkrachten in het kader van hun opleidingen en verdere loopbaan lijkt me uiterst belangrijk. Het is van groot belang dat de jonge leraars hun opleiding als een ontwikkelingsproces ervaren en werkpunten kunnen formuleren. Hiervoor is feedback en begeleiding zeker nodig.
Het is inderdaad ook niet onbelangrijk om ervaring eens te koppelen aan een aantal innovatieve methoden. Dit kan voor beide partijen bruikbaar zijn.

Het is erg jammer dat er zoveel jonge leerkrachten al snel de handdoek in de ring gooien. Hoe vaak wordt er niet gezegd dat er een leerkrachtentekort is? Als je weet dat je met die problematiek zit, doe er dan ook iets aan.

Het verworpen systeem van de mentoruren lijkt me anders niet zo'n slecht idee. Voor beide partijen hangen er voordelen aan vast. De beginnende leerkracht verwerft meer kennis en de ervaren leerkracht wordt ervoor vergoed.

Wat Coopman zegt is volgens mij ook waar. De ervaren leerkrachten gaan met pensioen en nemen hun kennis gewoon mee. Dat lijkt me een verloren zaak. Met die kennis die waarschijnlijk heel nuttig is voor de jonge leerkracht moet iets gedaan worden. Ook voor de schaalvergroting ben ik niet helemaal te vinden.

Ik ben er zeker van dat er genoeg zaken zijn die beter kunnen in ons onderwijssysteem, maar zulke vreemde- en naar mijn mening- nadelige maatregelen nemen gaat me net te ver.