Proces Kim De Gelder
Kim De Gelder bracht in januari 2009 twee baby's en een 54-jarige vrouw om het leven in kinderdagverblijf Fabeltjesland in Dendermonde. Daarvoor had hij Elza Van Raemdonck uit Vrasene vermoord. Hij moet zich nu voor het Gentse hof van assisen verantwoorden voor vier moorden en 25 moordpogingen. Cruciale vraag op het proces is of hij al dan niet toerekeningsvatbaar was op het moment van de feiten.

De Gelder: 'Ik ben niet ziek'
Assisenzaal muisstil bij tonen foto's Fabeltjesland
Kim De Gelder heeft donderdag voor heel wat ophef gezorgd in de Gentse assisenzaal. Hij onderbrak zijn advocaat Jaak Haentjens toen die in een discussie verwikkeld was met de onderzoeksrechter. 'Stop er alstublieft gewoon mee. Ik ben niet ziek. Je weet mijn drijfveren, ik heb ze u op een briefje getoond', klonk het. Even later onderbrak De Gelder advocaat Jef Vermassen door 'larie' te roepen en vroeg hij aan de voorzitter van het hof of het nodig is dat hij het proces elke dag bijwoont.
De Gelder ging donderdagmiddag plots rechtop staan terwijl zijn advocaat aan het praten was. 'Ik zou u graag onderbreken meester Haentjens', zei hij. 'U weet waarom ik het gedaan heb, en je begrijpt het ook. Leg het alstublieft uit aan iemand anders. Ik ben bang dat ik het anders nooit meer ga kunnen uitleggen', klonk het. Haentjens ging onverstoord voort met het debat met onderzoeksrechter Paul De Bruecker.

Vanuit de jury kwam na het verhoor van de onderzoeksrechter de vraag aan de beschuldigde of die in de loop van de dag medicatie genomen had. Daarop kwam geen reactie van De Gelder. Ook de vraag of hij het proces als tijdverspilling ziet, bleef zonder antwoord.

'Beschouwt u mij als een seriemoordenaar?'
Even later vroeg De Gelder aan onderzoeksrechter De Bruecker of die hem als een seriemoordenaar beschouwt. 'Die vraag moet u stellen aan de psychiaters', antwoordde de onderzoeksrechter. Kort daarna onderbrak De Gelder advocaat Jef Vermassen door 'larie' te roepen.

Na het incident was er nog een pittige discussie tussen de onderzoeksrechter en Jaak Haentjens, de advocaat van De Gelder. Die laatste vroeg of de onderzoeksrechter er tijdens de verhoren ooit is van uitgegaan dat zijn cliënt 'geen normale mens is'. De onderzoeksrechter benadrukte dat een verhoor 'observeren, registreren, maar niet interpreteren' is. Er was ook onenigheid over de gerechtspsychiaters. Haentjens noemde een van hen 'vooringenomen'.

Op het einde van de zitting liet De Gelder zelf opnieuw van zich spreken. Hij vroeg of het nodig is dat hij het proces verder blijft bijwonen. De voorzitter legde hem uit dat dat moet. 'Moet dat iedere dag?', antwoordde De Gelder nog. 'Ik vrees dat ik het hof nog veel ga minachten, ik wil dat vermijden.'

Muisstil door foto's Fabeltjesland
Eerder op de dag bood De Gelder al zijn excuses aan voor 'alles wat er zich heeft afgespeeld'. Kort daarvoor hadden vier leden van het afstappingsteam foto’s getoond van het Dendermondse kinderdagverblijf Fabeltjesland toen ze daar na de doortocht van Kim De Gelder op 23 januari 2009 ter plaatse kwamen. Het was toen ijzig stil in de zaal.

Jan Hebb van het afstappingsteam omschreef de situatie toen ze om 11.38 uur aankwamen in Fabeltjesland als 'redelijk chaotisch'. 'Er was een komen en gaan van agenten, brandweer en verantwoordelijken', getuigde hij. 'Op het moment dat wij ter plaatse kwamen, waren er twee overleden slachtoffers, een vrouw en een baby.'
Daarna toonde het team, vertrekkend van een plattegrond van het kinderdagverblijf, gedetailleerde foto’s van de vaststellingen. De voorzitter van het assisenhof had op voorhand gewaarschuwd dat het om pijnlijke beelden zou gaan. Een van de meest schokkende foto's die getoond werden, was die van een overleden baby op de vloer in de babyruimte.
In de zaal en de relaiszaal, waar de foto’s ook werden geprojecteerd, werd het muisstil. De Gelder zat tijdens de presentatie meestal voorovergebogen.

'Excuses voor alles'
Na het getuigenverhoor van het afstappingsteam kreeg De Gelder zelf het woord. 'Ik zou nu graag allemaal proberen uitleggen wat er zich heeft afgespeeld', zei hij stamelend. 'Ik wil gewoon duidelijk maken van... (stilte van bijna een minuut). Vindt u het goed als ik nu of morgen toch nog probeer uit te leggen wat er zich heeft afgespeeld?'

'Over Fabeltjesland?', vroeg de voorzitter. 'Ja. Ik twijfel nog te veel aan mezelf of ik kan antwoorden op de vraag wat er zich heeft afgespeeld. Ik wil nu gewoon op dit moment, nu ik er de kans voor heb, mijn excuses aanbieden voor al wat er zich heeft afgespeeld. Dat is wat ik nu aan de nabestaanden wil zeggen. Ik zal wachten tot morgen', besloot De Gelder. Een diepe zucht ging door de assisenzaal.
Voor de tussenkomst van De Gelder had openbaar aanklager Yves Van den Berge gevraagd aan het afstappingsteam of het kon dat de beschuldigde de feiten daar in paniek pleegde. 'In de babyspeelzaal was er toch genoeg ruimte om buiten te raken, zonder dat hij daarvoor mensen moest steken of wegstampen?', klonk het. Ilse De Waele van het afstappingsteam bevestigde dat er voldoende ruimte was om te vluchten.

Onderzoeksrechter schetst evolutie in verhoren De Gelder
Onderzoeksrechter Paul De Bruecker kwam donderdag getuigen over de verhoren van Kim De Gelder. Daar zat een evolutie in, zo legde De Bruecker uit.
Kort na de feiten ontkende De Gelder de dader te zijn, zei de onderzoeksrechter. Een maand na de feiten verklaarde De Gelder dat hij in opdracht van stemmen werkte, om dan een week later al toe te geven dat dat verzonnen was. 'Dan spreekt hij van een wraakgevoel, eerst op de ouders en dan op de maatschappij.'
Twee maanden na de feiten, zo ging de onderzoeksrechter voort, wist De Gelder het niet goed meer en wees hij al naar een depressie. 'Een jaar na de feiten zei hij dat hij de feiten niet pleegde uit wraak, maar vanuit een depressieve toestand.'

'Wraak ten opzichte van de maatschappij'
De Gelder gaf voor het eerst een motief tijdens het verhoor waarin hij bekende dat hij loog over stemmen in zijn hoofd. 'Wraak ten opzichte van de maatschappij, dat was zijn motief, want hij was heel kwaad op alle mensen in de wereld', getuigde De Bruecker.
'Op zijn 18de dacht hij: als de wereld hard is voor mij, waarom zou ik dan niet hard zijn voor de wereld. Later is dat veranderd zei hij, maar de woede bleef. Hij wilde zo veel mogelijk mensen vermoorden, door zo veel mogelijk uit de handen van de politie te blijven.'

'Mijn ouders zorgden voor de klik'
In een later verhoor toonde De Gelder zich tevreden over de feiten in Fabeltjesland. 'Er waren maar drie mensen vermoord, maar hij vond dat hij toch zijn doel bereikt had. Ik wilde mensen vermoorden en ik heb wraak genomen, zei hij', aldus de onderzoeksrechter.
Maar dé trigger om mensen te vermoorden, die kwam er door zijn ouders. 'Zij zorgden voor de klik om mensen te vermoorden, zei De Gelder me', aldus de onderzoeksrechter. 'Omdat ze hem voortdurend belden en sms'ten.'
Tijdens andere verhoren drukte De Gelder dan weer spijt uit. Vrijdag krijgt de jury de videoverhoren te zien.
'Dezelfde emoties bij vader De Gelder als bij naasten slachtoffers'
De Bruecker vertelde ook dat hij bij de vader van Kim De Gelder 'dezelfde emoties' heeft gezien als bij de naasten van de slachtoffers van het drama in Fabeltjesland. De vader probeerde op de dag van de feiten zijn zoon te doen spreken.
Toen op 23 januari 2009 om 15.30 uur de identiteit van Kim De Gelder bekend was, is zijn vader naar het verhoorlokaal gekomen om hem aan te zetten tot spreken. Dat was een monoloog, waarbij de vader zijn zoon over de haren streek en op de wang kuste, zo getuigde de onderzoeksrechter. De pogingen waren tevergeefs.
Meteen na de feiten wilde De Gelder niet praten. Hij werd naar de Brugse gevangenis overgebracht. 'Op 25 januari verwittigde men mij dat De Gelder met mij wilde spreken', zei de onderzoeksrechter. De Gelder excuseerde zich toen voor het feit dat hij al twee dagen zweeg, sprak over zijn ouders en huilde.

'Een eerste doorbraak'
Bij een verhoorpoging op 5 februari zei De Gelder dat hij niet wilde deelnemen aan het onderzoek. Wanneer duidelijk werd dat het verhoor zou worden afgesloten, zien de verhoorders terug 'de normale De Gelder'. Hij genoot van de aandacht, zei de onderzoeksrechter. 'Als ik uitleg geef, komen jullie mij niet meer halen', is een citaat van de beschuldigde die dat illustreert.
De onderzoeksrechter zag een 'eerste doorbraak' op 25 februari 2009. De Gelder was toen bereid te spreken. 'Zijn verklaring kwam neer op een bekentenis van de feiten, maar met een zeer groot voorbehoud ingebouwd', aldus De Bruecker. De Gelder verklaarde immers dat hij alles 'in opdracht van stemmen' had gedaan. Later zou hij dat stemmenverhaal ontkennen.

Mijn mening:
Ik denk dat het voor iedereen een raadsel is wat er zich die dag heeft afgespeeld in het hoofd van Kim De Gelder. En of we zijn motief ooit nog te weten gaan komen, is ook nog maar de vraag. In het verleden heeft hij al zo vaak zijn geweigerd om mee te werken aan het verhoor en zijn verklaringen aangepast. Dat hij dat deed om aandacht te krijgen, vind ik nog schrijnender. Die kinderen die hij vermoord heeft, die verdiende die aandacht. Iemand, als Kim verdient in mijn ogen geen aandacht.

Ik vraag me ook af hoe Kim zijn ouders zich nu voelen? In het artikel staat dat zijn vader hetzelfde voelt als de slachtoffers. Toch moet dit voor hen hard zijn. Hun kind dat ze ooit graag gezien hebben, blijkt een (serie)moordenaar te zijn. Als hij hen dan ook nog eens aanwijst als drijfveer om die kinderen te vermoorden, moet als een mokerslag aankomen. In onze maatschappij gaan we altijd uit van ‘mijn-kind-schoon-kind’. Zouden deze mensen hun zoon dan echt niet meer graag zien? Haten ze hem? Leggen ze de schuld bij zichzelf?
Niet alleen zijn ouders stellen zich vragen, ook de ouders van het slachtoffer. De vraag: ‘Waarom nu net mijn kind?’, spookt waarschijnlijk nog het vaakst door hun hoofd. Maar als we denken aan de kinderen die dit overleefd hebben: ‘Gaan zij er iets aan over houden?’, ‘Hebben ze op latere leeftijd trauma’s?’, ‘Hoe leggen de ouders later uit wat er gebeurt is die bewuste dag?’, … . Zoveel vragen, waarvan het merendeel misschien nooit helemaal opgelost geraakt!
De vraag die in mijn hoofd zit, is ‘Hoe kon hij?’. Zo’n onschuldige kinderen die niemand iets in de weg hebben gelegd. Kinderen waar hun leven nog moest van beginnen. Als je denkt wat ze nog moesten meemaken. Ze moesten nog voor de eerste keer naar school, ze moesten nog leren lezen, schrijven, praten, … , ze moesten nog voor de eerste maal verliefd worden, voor de eerste keer uitgaan, voor de eerste keer hun verjaardag vieren (een feest waarvan ik vind dat de mensen je laten zien dat ze je graag hebben, anders koop je toch geen cadeautjes voor de jarige), ze moesten nog zoveel voor de eerste keer. Door één persoon is het leven van die onschuldige kinderen weggenomen. De andere kinderen gaan misschien nooit meer een normale ontwikkeling door kunnen maken?

Zoveel onrecht, zoveel verbazing, zoveel vragen!