U zeggen tegen leraar niet verplicht, wel 'goede suggestie'


Minister Marja van Bijsterveldt gaat scholen proberen enthousiast te maken voor het idee dat leerlingen u gaan zeggen tegen hun leraar. "Respect is een belangrijke waarde", zei ze gisteren bij de tweede dag van het debat over de begroting van het ministerie van onderwijs. De PVV had haar gevraagd om vousvoyeren te verplichten, maar zo ver zal ze niet gaan. Scholen mogen zelf weten hoe hun docenten worden aangesproken.


Wel zal ze het van harte aanbevelen bij schoolbesturen tijdens haar ronde langs scholen die ze de komende tijd gaat maken. Ze wil dan het belang van een bondgenootschap tussen ouders en scholen aankaarten. Het zit haar niet lekker dat uit onderzoek blijkt dat de helft van de ouders hun kinderen niet voorleest en ook een flink deel thuis geen vragen stelt over het huiswerk. "Uit onderzoek blijkt dat de scores van kinderen die vroeger zijn voorgelezen hoger zijn", zei ze. "Betrokken ouderschap is onbetaalbaar."


Gecharmeerd

Van Bijsterveldt noemde het idee om 'u' te gaan zeggen 'een goede suggestie', zoals ze ook gecharmeerd is van het idee van de SP om vaders te verplichten een dag op school te komen lesgeven. Daarmee wil SP-Kamerlid Jasper van Dijk bereiken dat er meer mannen de school in komen en dat zij geïnteresseerd worden voor het vak van leraar. Ook gaat de minister scholen proberen te interesseren voor een jaarlijkse verantwoordingsdag, waarbij ouders kritiek kunnen spuien. Ook dat was op aanraden van de PVV, die ziet dat scholen vaak geneigd zijn om ouders 'buiten het hek' te houden.

De Kamer en de minister zijn extra alert op een betere samenwerking tussen ouders en scholen nadat de politie in Nieuwegein vorige maand een docent in de cel zette nadat een leerling aangifte van mishandeling had gedaan. De jongen bleek wat hardhandig de klas te zijn uitgezet.

Het incident was ook de directe aanleiding voor de minister om haar mening over ouderbetrokkenheid uit te dragen. Grote afstand tussen ouders en school veroorzaakt ook dat ouders advocaten op scholen af sturen of naar de politie lopen als iets ze niet zint. Leerkrachten doen dat doorgaans niet omdat zij vrezen dat de reputatie van de school dan een deuk oploopt. Ook dat moet anders, zei van Bijsterveldt. Daarom wordt door het ministerie van onderwijs, samen met het ministerie van justitie, in kaart gebracht waarom de aangiftebereidheid op scholen laag is, en wat gedaan kan worden om die te verbeteren.


Trouw, 02-12-2011

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Mijn mening: Ik kan me deels vinden in de visie van de minister. Elementaire beleefdheid is soms ver te zoeken bij jongeren. Het beeld van 50 jaar terug dat de leerlingen nog respect hadden voor hun meerdere is in sommige scholen ver te zoeken. Ik denk dat het verplichten van 'u' te zeggen in de school het respect naar de leerkracht niet direct gaat terugbrengen maar dat het in de eerste plaats thuis begint bij de opvoeding. Met de juiste waarden en normen die meegegeven worden van thuis komen jongeren al een hele weg.

Ik vind het jammer dat de PVV deze regel moet invoeren. Normaal gezien zou het aanspreken van een leerkracht met ‘u’ vanzelfsprekend moeten zijn. Respect en beleefdheid zijn immers de uitgangsbasis voor een stabiele relatie. In middelbare scholen spreken de leerlingen hun leerkracht tenslotte ook aan met mevrouw of meneer, waarom zou dit moeten veranderen wanneer de studenten amper een paar jaar ouder zijn? Daarnaast is het zo dat wanneer leerlingen het woord 'je' in de mond nemen, het in de meeste gevallen wordt omgevormd tot de 'ge-vorm', wat helemaal ongepast is.

Ik zeg het niet graag, maar ik kan alleen maar vaststellen - hoewel ik toch weer niet wil veralgemenen - dat elementaire beleefdheid dikwijls niet meer gekend is. Sommige leerkrachten willen vooral 'modern' overkomen en voor hen hoeft het allemaal niet te stijf en volgens het boekje. Zo'n houding is natuurlijk nefast voor diegenen die wel houden aan hoffelijkheid en beleefdheid. Zij worden dan bestempeld als 'ouderwets' of worden vergeleken met niet zo fraaie persoonlijkheden uit de geschiedenis. Het heeft niet alleen te maken met 'u' of 'jij' zeggen. Ook 'pardon' zeggen blijkt definitief tot de geschiedenisboeken te horen. Mensen geeuwen zonder hun hand voor hun mond te houden, ze boeren er maar op los, ze lopen je half omver, ze trappen je op de voeten, enz. Het lijstje met onhebbelijkheden is hiermee lang nog niet af. Leerlingen begroeten leerkrachten met 'hoi', 'hi' of 'hallo'. Ik kan het niet laten, maar begin dan steevast het liedje van K3 te zingen ('Wie heb ik aan de lijn, hallo, hallo,...). Het komt tof over, dat lijdt geen twijfel, maar ik vind wel dat we jongeren op het hart moeten drukken dat er zoiets bestaat als een verschil, met name het verschil hoe ze zich gedragen of hoe ze omgaan met hun vrienden en familie en anderzijds hoe ze zich normaal gedragen tegenover onbekenden, ouderen, leerkrachten, ... Als we alles maar toelaten (want dat is altijd het gemakkelijkste), dan kunnen we het de jongeren binnen enkele jaren ook niet kwalijk nemen als ze niet weten hoe het eigenlijk wel hoort. Theoretisch gezien zou een goede opvoeding al van in de wieg moeten beginnen, maar spijtig genoeg maken sommige ouders er geen tijd meer voor, ze schuiven het opvoeden af op de leerkrachten. Laat ons er dan de moeite voor doen en er de tijd voor nemen. Ik heb zelf de ervaring dat het loont, zelfs op zeer korte termijn.

Persoonlijk vind ik die titel een beetje fout, want ik vind het nog steeds een vorm van respect om een leraar aan te spreken met 'u'. Ik zou ook graag aangesproken worden met 'meneer' of met 'u', als teken van respect tegenover de leerlingen. Het is ook een goede bijdrage om leerlingen besef van waarden en normen bij te brengen over hoe ze zich moeten gedragen tegenover anderen / derden, ... Ik zou zelfs het woord 'meerderen' durven aanhalen in de context van het onderwijs. Als je een leraar met respect behandelt, dan zal je dit ook terugkrijgen van deze leerkracht.
Dat kan algemeen doorgetrokken worden. Mensen die je niet kent, ga je automatisch met het nodige respect behandelen. Zoiets vind ik als vanzelfsprekend, als merk ik dat sommige leerlingen dit alles behalve vanzelfsprekend vinden! Daar moet, naar mijn mening, dringend bijsturing en verandering inkomen.

Ik zou het persoonlijk niet erg vinden moesten leerlingen mij niet met u aanspreken, zolang ze maar gehoorzamen en respect voor mij hebben. Maar ik denk dat dit wel noodzakelijk is om bij de leerlingen respect af te dwingen, anders wordt de band leerkracht-leerling wel erg familiair... Leerlingen moeten een verschil zien tussen vrienden, ouders, leerkrachten, directie,... Ik denk dat een verschil in aanspreking hier de ideale manier voor is. Ik merk tijdens stages dat leerlingen steeds minder respect hebben voor leerkrachten. Daarnaast ken ik een heel aantal gebeurtenissen uit mijn eigen schoolcarrière op het KVRI waar ouders hun kind gelijk gaven bij fouten van hun kind en niet de leerkracht. Ik denk dat de positie van de leerkracht wel wat gedaald is doorheen de jaren. Als we dan die aanspreking "u" gaan laten wegvallen, dan zijn we volgens mij bezig met het nog meer naar beneden halen van het respect voor de leerkracht.

Enerzijds zou ik direct willen stemmen om inderdaad de leerkrachten terug met 'u' te laten aanspreken. Het is een vorm van beleefdheid en persoonlijk doe ik het zelfs automatisch en voelt het raar aan om een leerkracht met 'je' aan te spreken. Beleefdheidsregeltjes kennen de meeste leerlingen niet meer en ik vind het als leerkracht ook belangrijk de leerlingen (terug) normen en waarden bij te brengen.
Anderzijds ben ik ook van het principe, en met mij nog vele onder jullie denk ik, dat er een zeker warm contact moet zijn tussen leerkracht-leerling. Willen we niet allemaal dat de leerlingen ons vertrouwen, zichzelf kunnen zijn bij ons en ons zien als een tof persoon? Ik denk door dit ook voor ogen te houden het dan weer moeilijker is om jezelf aan te laten spreken met 'u'. Enerzijds willen we een zekere grens behouden en willen we laten zien dat we hoger staan dan de leerlingen, anderzijds willen we graag tussen de leerlingen staan, zelfs een soort van vriend/vriendin die ze vertrouwen en waar ze naartoe durven komen met problemen (vriend/vriendin is misschien verkeerd uitgedrukt maar ik wist geen andere verwoording). Ik denk dat dit dus moeilijker is en ligt dan het lijkt.

Ik denk dat er veel afhangt van de klas waarin je les moet geven. Sommige klassen respecteren een leerkracht vanzelf. Ik ben blij dat ik het persoonlijk nog nooit heb meegemaakt dat een leerling mij ongepast aansprak. 'Mevrouw' is zowat de vaste waarde, heb ik de indruk. Toch denk ik dat het in andere klassen best nodig kan zijn dat 'u' zeggen verplicht wordt. Niet dat leerlingen je daardoor meer zullen respecteren, maar ze zullen op zijn minst beseffen dat respect nog wel als een belangrijke waarde wordt gezien in het onderwijs. Maar als een leerling je morgen zegt "gij bent wel een toffe leerkracht", wie ligt daar van wakker? Leerlingen spreken vaak ook automatisch in het dialect, en bedoelen er dus ook niets verkeerds mee als ze niet 'u' zeggen. Dit lijkt me eerder een maatregel voor klassen waar leerkrachten het moeilijker in hebben om gezag/respect af te dwingen.

Voor mij hoeven leerlingen me ook niet per se met 'u' aan te spreken (en ook 'meneer' vind ik nog steeds raar klinken).
Maar net doordat leerlingen vaak dialect/tussentaal spreken, gaan ze vaker 'u' zeggen. Bijvoorbeeld: "Mag ik dat aan u geven?", "Mag ik uw vraag nog eens horen?", enzovoort.
En natuurlijk ga ik er ook niet van wakker liggen als een leerling vraagt: "Meneer, wilt ge efkes komen?" (als de leerling zou zeggen: "Hej, kom eens efkes", dat zou natuurlijk een hele andere zaak zijn)
Verder is het gebruik van meneer/mevrouw is volgens mij ook wel ingeburgerd, want ik hoor het van BSO tot ASO gebruikt worden door elke leerling.

Persoonlijk vind ik niet dat de leerlingen mij in elke situatie moeten aanspreken met u. Wel vind ik het noodzakelijk dat de leerlingen leren dat je in bepaalde situaties onbekende personen maar ook meerderen aanspreekt met u. Elementaire beleefdheid is bij de meeste jongeren niet meer een gekend gegeven. Leerkrachten kunnen hun steentje bijdragen om jongeren aan te leren om een meerdere of een vreemde niet te familiair aan te spreken. We kunnen hen bijvoorbeeld aangeven dat je op je stageplaats maar ook tegen de directeur van de school geen u past. Op deze manier leren de jongeren het onderscheid te maken.

Ik snap niet goed waarom leerlingen geen hallo mogen zeggen? Ik vind het zelfs heel beleefd als er leerlingen binnen komen en 'Hallo mevrouw' zeggen in plaats van gewoon binnen te komen zonder iets te zeggen.

Ik heb nu al 2.5 jaar ervaring met verschillende scholen en richtingen en ik ben al blij dat ik leerlingen 'gij' afgeleert krijg. Dat ze me aanspreken met je of jij. En dat ze zeker en vast geen woorden als 'jom' gebruiken.

U is een stap te ver voor sommige leerlingen denk ik. Gewoon met algemene beleefdheid ben ik al heel blij. Met dingen zoals "mevrouw, kan je even komen helpen?" in plaats van "kunde is effkes komen".

U uit het verstand is maar een koude steen, maar u uit het hart is een schitterende diamant.

Ik heb altijd 'u' gezegd tegen leerkrachten in het middelbaar en nu nog steeds tegen mijn docenten en mentoren. Ik vind dit veel beter overkomen dan jij/gij. Het moet naar mijn mening niet verplicht gemaakt worden, maar het is inderdaad een goede suggestie. Ik zou proberen om mijn leerlingen het onderscheid tussen het gebruik van jij en u aan te leren, zodat ze bijvoorbeeld zeker 'u' zeggen tegen de directeur. Daarnaast vind ik het ook belangrijk dat ze geen dialectische taal gebruiken tegenover hun leerkrachten en dat ze beleefd en respectvol zijn tegenover hun leerkrachten én medeleerlingen. Het is belangrijk dat er sprake is van wederzijds respect binnen de school, tussen leerkrachten en leerlingen en ook tussen de leerlingen onderling. Dit respect kan dan ook verder uitgebreid worden, buiten de school.