Havik John Bolton laat VN nu al zweten


ROTTERDAM - Amerika's hardliner en ambassadeur bij de VN, John Bolton, laat van zich horen: hij wil drastisch het mes zetten in de slotverklaring van de naderende wereldtop, van 14 tot 16 september in New York.


IS de deze maand aangetreden Amerikaanse ambassadeur John Bolton nu al begonnen met het grote hak- en breekwerk bij de VN? Mede door een actie van Bolton begint zich, met minder dan drie weken te gaan tot een VN-top van wereldleiders, een ,,crisissfeer'' af te tekenen bij de VN, zeggen diplomaten. Het wordt almaar onzekerder of die top medio september nog leidt tot de door VN-chef Kofi Annan voorgestelde vernieuwingen: van een representatievere Veiligheidsraad tot betere armoede- en terreurbestrijding.

Havik Bolton, door president Bush eigenhandig benoemd na uitblijvende goedkeuring van de Amerikaanse Senaat, heeft zijn collega's overdonderd met een pakket van ruim 750 wijzigingsvoorstellen voor de slotverklaring van de top. Volgens Boltons amendementen, vorige week ingediend en deze week uitgelekt, kan dit document zelfs worden teruggebracht van 39 naar 3 pagina's. Desnoods moeten alle onderhandelingen voor de tekst, die al zes maanden gaande zijn, maar zin voor zin worden overgedaan, zegt hij.

Het gaat om radicale amendementen. Bolton wil geen verwijzing meer naar de zogeheten Millennium Doelstellingen, die de wereldleiders in 2000 overeenkwamen. Die doelstellingen betreffen onder meer halvering van extreme armoede, toegang tot basisonderwijs voor iedereen en beteugeling van aids en andere ziekten voor 2015. Ook keert Bolton zich tegen vermelding van maatregelen om klimaatverandering tegen te gaan, verhoging van buitenlandse hulp voor arme landen, aansporing van de kernwapenmachten tot nucleaire ontwapening en versterking van het Internationaal Strafhof.

Bolton wil daarentegen nog meer inspanningen voor terreurbestrijding, een nieuw en krachtiger VN-orgaan voor de mensenrechten, bestuurlijke vernieuwingen bij de VN, en actie tegen massavernietigingswapens. Bolton sprak enige sussende woorden: ,,Onze hoop is dat we een sterk consensus-document krijgen voor de top. Wij werken daar hard aan en wij maken net als andere regeringen onze standpunten bekend.'' Maar de VS-ambassadeur, nog geen maand in functie, laat de VN al zweten. ,,De temperatuur loopt zeker op. De komende weken worden heel spannend. En de uitkomst is zeer onvoorspelbaar'', zegt een hoge westerse diplomaat, die bij de voorbereiding van de top betrokken is. Speculaties over sabotage door Bolton doen meteen de ronde in diplomatieke kring, al houden veel diplomaten het ook op een ,,onderhandelingstechniek''. Zijn voorstellen kunnen ertoe leiden dat de slotverklaring uiteengerafeld wordt en de top een sof wordt, zo vrezen diplomaten. Nu ook de uitbreiding van de Veiligheidsraad door gebrek aan consensus onhaalbaar lijkt voor de wereldleiders, wat Annan juist wilde, en het laatste rapport over het Iraakse olie-voor-voedselschandaal één week voor de top verschijnt, wachten de VN én Annan onzekere tijden.

De voorzitter van de Algemene Vergadering, Jean Ping uit Gabon, vormde vrijdag een kerngroep van ongeveer dertig landen, waaronder alle grote VN-lidstaten, om de grootste meningsverschillen in kaart te brengen. En vooral om te redden wat er te redden valt.

© NRC Handelsblad


29/08/2005 Robert van de Roer, © NRC Handelsblad

©Copyright De Standaard

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB