De seculiere helden van Iran verdwijnen


TEHERAN - In Teheran verdwijnt het ene na het andere standbeeld. Het zijn voornamelijk beelden van seculiere helden. Teherani's vermoeden een complot.


De jongste weken zijn er al minstens twaalf beelden verdwenen in de hoofdstad, waar op pleinen en in parken iedere dag meer lege sokkels opduiken. Een parkwachter die onlangs kon voorkomen dat een beeld van een bekende astroloog werd gestolen, zegt dat de dieven met een truck en een kraanwagen vluchtten. De diefstallen zijn op zich niet opmerkelijk, ware het niet dat vooral afbeeldingen van seculiere nationale helden worden gestolen. Abstracte werken, zoals dat van een moeder en dochter én een beeld van een ontblote mannenborst, zijn ook verdwenen.

Hier is de boodschap voor velen duidelijk. ‘Dit is een georganiseerde groep', zei de voormalige politiecommandant van Teheran, Morteza Talaei – tegenwoordig gemeenteraadslid. ‘Er zijn mensen die geloven dat standbeelden tegen het geloof zijn.'

Het is niet de eerste keer dat ‘initiatiefnemende figuren', zoals de Iraanse media de pressiegroepen noemen, seculiere symbolen aanpakken. In het verleden hebben de groepen concerten verstoord, tegen films gedemonstreerd en politieke tegenstanders aangevallen. Een zeer klein clubje wijst ook visuele kunst af, en dan voornamelijk werken die niet-islamitische helden of andere voor hen onwelgevallige figuren uitbeelden.

Als de overheid weet wie er achter de verdwijningen zit, dan is dat in ieder geval nog niet bekendgemaakt. Een camera van de verkeerspolitie heeft één van de diefstallen vastgelegd, maar die beelden zijn niet vrijgegeven. Wel laat de gemeente ongeveer 500 beelden die nog wel op hun sokkel staan, extra bewaken.

Kunstenaars wijzen erop dat de totale waarde van de gestolen beelden in omgesmolten vorm niet meer dan enkele duizenden euro's is. ‘Trek daar de kosten voor een kraan en een truck van af en de dieven houden niets meer over. Dit is dus geen gewone misdaad', zei beeldhouwer Jafar Najibi.

Zijn beeld van de literatuurprofessor Mohammad Moein werd een maand na de onthulling gestolen. Beelden van twee helden uit de constitutionele revolutie van honderd jaar geleden zijn ook verdwenen, net als een beeld van de politieke denker Ali Shariati, wiens werken geroemd worden door de leiders van de oppositiebeweging tegen de regering.

In taxi's, op bijeenkomsten en in supermarkten speculeren veel Teherani's over het lot van de beelden. ‘Dit is nog maar het begin van meer van dit soort acties', zegt een schrijfster anoniem. ‘Na het neerslaan van de oppositiedemonstraties voelt dit soort groepen zich machtig.'

Op het Sanat-plein in West-Teheran stond tot vorige week het twee meter hoge beeld ‘Moeders liefde', een bronzen werk van een moeder met hoofddoek die haar dochter leert fietsen. Nu is alleen nog maar een voetstuk over.

Mahmoud, een oudere schoenpoetser die sinds jaar en dag op het verkeersplein werkt, zegt dat het onmogelijk is dat de dieven het zware beeld hebben kunnen weghalen zonder op te vallen. ‘Ik snap niet dat zij niets hebben gedaan', zegt hij met een knik naar de drie agenten die permanent het plein bewaken. De politie is een onderzoek gestart. ‘We komen binnenkort met resultaten', luidt het.


DS, 12-05-2010

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB