Het nul-energiehuis


Het nul-energiehuis is na twaalf jaar helaas nog steeds een unicum.


Begin jaren negentig heeft Arie Kroon zijn eigen nul-energiehuis gebouwd. De zonnepanelen op zijn dak leveren meer stroom dan hij en zijn vrouw kunnen opmaken. Helaas voelt het na twaalf jaar nog steeds als een unicum.

Er zijn wel meer mensen die energie halen uit zonnecellen, of hun wc doortrekken met regenwater, maar grootschalige besparingen komen niet van de grond. Kroon wordt er niet vrolijk van. Terwijl hij particulieren en instellingen van energie adviezen voorziet, schaft het kabinet subsidies af en wordt zelfs de discussie over kernenergie weer ingezet.

Wat werk betreft heeft hij geen klagen. Tot 1984 was Arie Kroon nog energieconsulent bij de Universiteit Leiden, maar inmiddels leeft hij volledig van zijn eigen adviesbureau. Het begon met de school van zijn kinderen. ,,Mijn vrouw zat in het bestuur en merkte dat heel de school verwarmd was als ze 's avonds eens een vergadering had in de bestuurskamer. Een kwestie van de verwarming verdelen over kleinere groepen.'' Daarna volgde nog een andere school in zijn woonplaats, de Pieterskerk in Leiden en daardoor weer allerlei andere kerken en projecten. Volgens Kroon valt er vaak al dertig procent energie te besparen met betere isolatie, een energiezuinige ketel, een goede thermostaat en het goed inregelen van de installatie.

In zijn eigen huis heeft hij zo'n beetje aan alles gedacht. Driedubbele beglazing, duurzame hardhouten kozijnen en vloerverwarming. Ondergronds is er een grote opslag voor regenwater, om de was mee te doen en de wc door te spoelen. Maar het huis in Woubrugge valt vooral op door de blauwe zonnepanelen op het dak. Tachtig stuks dienen als dakbedekking van de schuine helling op het Zuiden.

Ook binnen is de indeling anders dan anders. In de woonkamer zijn slechts twee haakse hoeken te vinden. Volgens de architect -en de antroposofie- woon je prettiger in een orgaanvorm. Alleen de mooie serre heeft wat nadelen, ze moet vaak worden afgesloten. In de winter komt er te veel kou vandaan en een groot deel van de zomer is het er weer te heet.

De woning werd in 1993 opgeleverd. In 1995 was de nul-doelstelling al gehaald: Arie en Wil Kroon verbruikten niet meer energie dan de zonnepanelen op het dak leverden. En nu levert het echtpaar zelfs stroom terug aan de Nuon.

In de meterkast hangt het bewijs. Behalve allerlei draadjes, blokjes en een bescheiden kastje waar gelijkspanning wordt omgezet in gewone wisselspanning, hangt er een keurig bijgehouden lijst met meterstanden. Arie Kroon werkt hem elke avond bij. Twaalf jaar heeft 40000 kilowattuur elektriciteit opgeleverd, wijst hij, 33000 kilowattuur is verbruikt. De adviseur juicht elke besparing toe, maar bij hem thuis moest het totale verbruik echt nul of minder zijn. ,,En als je zegt dat je op nul zit, moet je dat ook aantonen.''

Voor de Nederlandse organisatie voor Energie en Milieu (Novem) -een belangrijk geldschieter- geldt het huis als voorbeeldproject, een technisch experiment. Heel wat mensen zijn zodoende komen kijken, tot Japanners en Koreanen aan toe. Het aantal bezoekers is inmiddels flink afgenomen, maar bijzonder is het huis nog steeds, constateert Kroon. ,,Hier en daar zijn wel energiebesparende wijken, zelfs met nul-energiehuizen, zoals in de Amersfoortse wijk Nieuwland of Heerhugowaard. Maar energiebesparing is nog lang niet vanzelfsprekend. Architecten kijken liever of hun bouwsels er aan de buitenkant goed uitzien.''

Erger is volgens hem dat het kabinet het laat afweten. Op energieonderzoek wordt niet bezuinigd, maar veel subsidieregelingen zijn teruggedraaid. Zo komen hoogrendements-ketels, dubbel glas, zuinige witgoed apparaten en isolatiemateriaal niet meer voor subsidie in aanmerking. Hetzelfde geldt voor zonnepanelen, zonneboilers en warmtepompen, die zonder subsidie nog te duur zijn. Kroon kan erover meepraten, hij heeft bij wijze van spreken een Ferrari op zijn dak liggen. De glanzende blauwe platen zijn wel voor de helft gefinancierd door de Novem, maar ook daarmee zal Kroon de kosten er nooit uit halen. ,,Ach, anderen kopen een dure geluidsinstallatie of bouwen een luxe badkamer,'' relativeert hij.

Kortzichtig, noemt Kroon het huidige beleid en vooral ook de opgelaaide discussie over kernenergie. ,,De techniek achter kernenergie is heel mooi, maar het winnen, vervoeren en opwerken kost een vermogen. En nu zit het kabinet te zeuren dat schone energie te veel subsidie vergt. Wind en zon zijn er haast altijd; gratis voorhanden, schoon en duurzaam. De overheid zou toch over over die muur van kortzichtigheid moeten heenkijken. Elke omschakeling kost tijd en geld.''


Trouw, 12-04-2005

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB