Geen antwoord op de echte vraag


‘Dat Mechelen Sinterklaas in stijl ontvangt, is geen verrassing: de stad is immers al jaren een echte kinderstad. Dit jaar richtten we in de Sint-Romboutstoren een slaapkamer voor de Sint in.'


Zo luidde het persbericht dat gistermiddag op de redactie belandde. Mechelen zorgt echter niet voor de Sint alleen, zo weten we. Ook voor Zwarte Piet doet de stad een inspanning. Mechelen wil zelf een gesloten instelling voor jonge criminelen oprichten en heeft daar een miljoen euro voor opzijgezet.

Volgens burgemeester Bart Somers worden de ontspoorde jongeren door jeugdrechters niet lang genoeg vastgehouden, omdat de meeste jeugdinstellingen overvol zitten. De gevolgen zijn bekend: de jonge criminelen lopen meteen weer op straat rond en voelen zich oppermachtig. Dat is nefast voor het aangename stadsleven in Mechelen.

De oplossing die Somers en zijn stadsbestuur naar voren schuiven, lijkt simpel: we investeren zelf in een gesloten instelling. Zo kunnen we er zeker van zijn dat onze ontspoorde jongeren ten minste een tijd vastzitten. Natuurlijk koppelt Somers er voor die jongeren ook re-integratieprogramma's aan.

Wie kan daar tegen zijn? De minister van Welzijn, Jo Vandeurzen (CD&V), alvast niet. Of toch niet openlijk. Hij heeft het over een uitgestoken hand van Mechelen en een uitgestoken hand weiger je niet zomaar.

Maar is het wel zo'n goed idee dat er instellingen komen waar alleen Mechelse jongeren welkom zijn? En moet elke grotere gemeente dan een instelling oprichten voor zijn ontspoorde jongeren? En wat als een jeugdrechter een jongere uit pakweg Hasselt niet kan plaatsen omdat alle instellingen vol zitten? Naar Mechelen? Neen, Mechelen mag niet, dat is enkel voor Mechelaars.

Belangrijker is dat de nood aan extra opvang voor jonge criminelen kleiner is dan wij (Bart Somers inbegrepen) denken. Om twee redenen. Dit jaar komen er meer dan 150 plaatsen bij in gemeenschapsinstellingen in Beernem, Tongeren en vooral Everberg en Ruiselede. Bovendien daalt het aantal jonge criminelen die door de jeugdrechtbank worden geplaatst.

Veel meer nood is er aan opvang voor jongeren in een ‘problematische opvoedingssituatie' – jongeren die verwaarloosd worden, mishandeld worden of die om andere redenen niet langer thuis kunnen blijven. Nu zwerven zij vaak van instelling naar instelling, nu belanden zij vaak in instellingen tussen criminele jongeren.

Het zou Mechelen sieren als het vooral voor die jongeren nieuwe initiatieven zou ontplooien. Maar blijkbaar denkt een stadsbestuur meer punten te kunnen scoren door een soort jeugdgevangenis op te richten dan door de echte noden te lenigen.


DS, 13-11-2009 (Bart Dobbelaere)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

‘Niet opsluiten maar helpen'


BRUSSEL - De jeugdpsychiater Peter Adriaenssens verslikte zich in zijn eten toen hij hoorde dat burgemeester Bart Somers (Open VLD) in Mechelen een gesloten jeugdinstelling wil starten.


De burgemeester van Mechelen, Bart Somers (Open VLD), heeft 1 miljoen euro veil voor de creatie van een gesloten instelling voor jonge boefjes op zijn eigen grondgebied.

Driekwart van het bedrag zou nodig zijn voor de aankoop van een gebouw. Met de rest moet het personeel en de begeleiding worden bekostigd. Somers hoopt dat de Vlaamse regering er nog eens een flink pak subsidies bovenop legt.

‘Er is nu meer dan genoeg onderzoek dat aantoont dat opsluiting veelal een averechts effect heeft', zegt Adriaenssens. Hij vraagt zich af of Somers wel overlegd heeft met de jeugdrechters van zijn regio. Hij gelooft dat die veeleer voor hulpverlening en interventies aan huis zouden pleiten.

‘In het arrondissement Leuven loopt zo'n klein outreaching-project, voor “lastpakken” – ik noem ze liever geen delinquenten – van wie vermoed wordt dat ze een psychiatrische problematiek vertonen. Wij hebben voor dit projectje 150.000 euro, voor drie personeelsleden. Jaarlijks helpen we zo 15 gezinnen. Met meer geld zouden we meer kunnen doen, maar het probleem is gekend: er zijn veel noden in de samenleving en er is nooit geld.'

‘En nu blijkt er in Mechelen wel een hoop geld te zijn. De stad Antwerpen had ook geld en heeft ervoor gekozen om te investeren in de massale verspreiding van het preventieprogramma Triple P. Dat is tenminste een positieve keuze. Jongeren opsluiten is dat niet. Als dat goed zou werken, zou ik het toejuichen, maar we weten dat de recidive na opsluiting hoog is: meer dan de helft van de jongeren die in de jeugdgevangenis van Everberg hebben gezeten, komen daar een tweede keer terug. Velen onder hen dragen hun opsluiting als erestatuut: ze zijn er trots op.'

‘Vooral omdat men aan Vlaamse kant nauwelijks een plan heeft met die jongeren. De Franstaligen werken met een groot team keihard aan hun resocialisatie. Wij niet. Daarvoor is het team te klein. Wel toegewijd, maar te klein.'

In Everberg kunnen nu 25 Vlaamse jonge delinquenten worden opgesloten, voor ten langste tien weken, en ook 25 Franstalige. Die laatste groep verhuist in april naar een gelijkaardige instelling in Sint-Hubert. Dan komt er in Everberg extra plaats vrij voor de Vlamingen. Adriaenssens: ‘Er is een plan om daar op termijn 120 jongeren te kunnen opsluiten. Vanuit welk soort waarzeggerij ontstaat zo'n cijfer? Is het wel wijs om 120 lastige jongeren samen te zetten? En nu ook nog eens Mechelen! In plaats van geld voor altijd weer extra bedden en gebouwen, moet Vlaanderen nu kiezen voor meer inhoud. Waar willen we met die jongeren naartoe?'

De jeugdpsychiater gelooft niet in een geïsoleerde aanpak: ‘Je moet ook met de ouders werken, omdat die evengoed last hebben van het gedrag van hun kind, of omdat het gedrag van hun kind misschien door henzelf is veroorzaakt. Het kan in twee richtingen werken. Maar zonder hen, krijg je de jongere niet terug op het spoor. Ik verwijs terug naar Everberg, waar de Franstaligen de ouders van elke opgesloten jongere thuis ophalen en terugbrengen, om er toch maar voor te zorgen dat ze met het hele gezin kunnen werken.'

In Nederland is recent een project van start gegaan, zegt hij ook, dat in de VS en Scandinavië zijn nut al heeft bewezen: ‘Een team van hulpverleners trekt daar bij het gezin in. Dat is enorm intensief, en dat kost ook geld, maar het loont veel meer dan wanneer je vooral in gebouwen en bedden investeert.'

‘Per slot van rekening moet de jongere zich leren gedragen bij zich thuis, in zijn buurt, in de school. Het is niet in een afgesloten hok dat je dat leert.'

Ook Groen! merkt bij monde van Vlaams parlementslid Mieke Vogels op dat er geen bijkomende gesloten instelling nodig is. Want liefst 40 procent van de jongeren die nu in de gemeenschapsinstellingen van Mol en Ruiselede zitten, horen daar niet thuis. Het zijn namelijk jongeren met een problematische opvoedingssituatie, geen jongeren die een feit pleegden. Liefst 11procent heeft ook een verstandelijke handicap of een psychiatrische problematiek.

Vogels kreeg de cijfers van Welzijnsminister Jo Vandeurzen (CD&V) en sluit aan bij het pleidooi van Adriaenssens: ‘Vlaanderen moet niet investeren in extra jeugdgevangenissen, maar in extra opvang voor jongeren met problemen.'


DS, 13-11-2009 (Veerle Beel)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Veel jongeren worden 'ten onrechte' in een gesloten instelling. Daarmee bedoel ik niet dat ze niets misdaan hebben, maar dat ze geen echte criminelen zijn maar wegens een slechte opvoeding of verkeerde vrienden op het foute pad zijn gekomen. Het zou inderdaad beter zijn om met de jongeren in eigen omgeving te werken. het initiatief om een hulpverlener bij het gezin te laten intrekken is hiervoor zeker een goede oplossing.
Als hier elke gemeente of stad een beetje geld voor zou kunnen vrijmaken, in plaats van om een gesloten centrum te bouwen, zet men een stap in de goede richting.

Zoals al gezegd, moet de jongere terug op het rechte pad komen in zijn eigen omgeving. Als je ergens in een hokje zit en daar alles goed doet is dat één. Maar het goed doen als je aan verleidingen moet weerstaan is dat iets heel anders. Je kan nu eenmaal minder mis doen als ze wat er fout kan gaan niet bij jou in de buurt zetten.
Het is daarom volgens mij ook belangrijker om de jongeren terug op het rechte pad te krijgen in hun eigen leefwereld.

Als er toch zoveel plaatsen vrij komen in andere instelingen vind ik het zeker ook beter dat men gaat kijken naar het probleem van de jongere die niet langer thuis kan blijven door verschillende redene(n).
Ik denk dat het belangrijk is dat zij ook een goede thuis krijgen omdat ze zich zo ook beter kunnen ontwikkelen en aanpassen.
Een goed idee dat nu nog in Bart Somers zijn hoofd moet binnen dringen.