Voorlopige hechtenis steeds vaker onterecht


BRUSSEL - Elk jaar zitten meer mensen onterecht in voorarrest, blijkt uit het aantal aanvragen tot schadevergoeding. Of die vergoeding het doorstane leed kan lenigen, is zeer de vraag.


Een arts die wordt beschuldigd van moord op een patiënt, maar achteraf buiten verdenking wordt gesteld: 78 dagen voorarrest. Een zakenman die van een vennoot valse bankdocumenten krijgt toegespeeld, en per abuis zelf in verdenking wordt gesteld van schriftvervalsing: meer dan zestig dagen in voorarrest.

En wat te denken van een jongen van achttien die acht maanden in voorlopige hechtenis zit voor de moord op zijn vader, terwijl de echte dader vrij rondloopt? Of van Dennie Vanlierde, de jongeman van 21 die terechtstond voor moord op zijn grootvader, bijna twee jaar in voorarrest zat en gisteren werd vrijgesproken door het hof van assisen in Gent? George Zicot, de speurder die ten tijde van de Dutroux-psychose ten onrechte werd zwartgemaakt en opgesloten, is voor het leven gekraakt. Hij is lang niet de enige.

Bijna de helft van de gedetineerden in de Belgische gevangenissen zit in voorhechtenis, en jaarlijks valt die twijfelachtige eer honderden mensen onterecht te beurt. Hoeveel precies valt niet te achterhalen, maar het zijn er in ieder geval steeds meer. In vijf jaar is het aantal ingediende verzoekschriften voor een vergoeding wegens 'onwerkdadige voorhechtenis' meer dan verdubbeld. Het gaat maar om een honderdtwintigtal gevallen per jaar, en de vergoedingen belopen samen maar zo'n 450.000 euro per jaar. Maar voor iedere benadeelde die een vergoeding eist, zijn er meerdere die dat niet doen, zegt advocaat Jo Stevens, de voorzitter van de Orde van Vlaamse Balies. Stevens zit zelf in de commissie die in beroep het bedrag van de toegekende vergoedingen bepaalt.

'Er zijn meerdere verklaringen voor de toename in het aantal verzoekschriften', zegt Stevens. 'De procedure heeft aan bekendheid gewonnen, onder meer door een campagne onder de advocaten. De dagvergoeding is enkele jaren geleden wat opgetrokken - al blijft ze in veel gevallen zo laag dat veel benadeelden de moeite niet nemen om het te proberen. Het bedrag schommelt nu rond de 70 euro per dag opsluiting. De wetgeving terzake is enkele jaren geleden ook wat versoepeld, zodat men zijn onschuld niet meer hoeft te bewijzen om in aanmerking te komen. Maar daarnaast wordt de voorlopige hechtenis steeds vaker toegepast. Vaak terecht, omdat men vreest dat de beklaagde bij vrijlating het hazenpad zal kiezen, maar soms ook als drukkingsmiddel om bekentenissen af te dwingen. En dat is ontoelaatbaar.'

Mensen die onterecht in voorarrest zitten, zijn daardoor vaak voor het leven getekend en raken nooit meer het etiket 'ex-bajesklant' kwijt. Of een vergoeding van zeventig euro per dag opsluiting daarvoor soelaas kan bieden, is maar de vraag.


Blog DS, 25-04-2009 (TH)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB