'Westerse bedrijven lichten Congo op'


BRUSSEL - In een rapport over de Congolese bosbouw beschuldigt Greenpeace International het Duits-Zwitserse houtbedrijf Danzer van verschillende vormen van belastingontduiking. Congo en Congo-Brazzaville zouden daardoor sinds 2000 haast acht miljoen euro zijn misgelopen. Danzer heeft twee filialen in België.


Het regenwoud in Centraal-Afrika waardoor de Congo-rivier stroomt, is na het Amazonewoud in Brazilië het meest uitgestrekte ter wereld. Het woud is van onschatbaar belang voor ons klimaat en de biodiversiteit van de planeet, maar ook voor de lokale gemeenschappen die leven van wat het woud voortbrengt.

Vijftig miljoen hectaren regenwoud in Centraal-Afrika zijn in de vorm van bosbouwconcessies in handen van houtkapbedrijven. Die concessies liggen vooral in Congo en in zijn kleine buurland Congo-Brazzaville. De combinatie van corruptie en de totale afwezigheid van de staat in Congo en Congo-Brazzaville moedigt weinig scrupuleuze Europese bedrijven in de houtsector aan om er belastingverplichtingen aan hun laars te lappen.

Die aanklacht formuleert de milieuorganisatie Greenpeace International in een rapport dat gisteren verscheen. In het rapport 'Conning the Congo' (Hoe Congo op te lichten) staaft Greenpeace aan de hand van interne documenten en auditverslagen van PricewaterhouseCoopers zijn beschuldiging dat het houtbedrijf Danzer in Congo al jaren op verschillende manieren de belastingen ontduikt.

Danzer is in Duitse handen, maar is in Zwitserland gevestigd. Het bedrijf heeft twee filialen in België: Coplac Veneer nv en Coplac Lumber nv in Erembodegem (Aalst). Greenpeace suggereert niet dat die twee bedrijven op de hoogte zijn van de belastingpraktijken van het moederbedrijf.

Danzer is een van de belangrijkste internationale spelers in de Congolese bosbouw. Siforco, een dochterbedrijf van Danzer in Congo, verkoopt zijn hout aan Interholco, eveneens van de Danzer-groep, tegen een prijs die lager ligt dan de marktwaarde van het hout, zegt Greenpeace.

Het verschil wordt doorgestort op offshore-rekeningen, in Europa. Dat systeem laat Danzer toe om in Congo aan verschillende belastingen te ontkomen. 'Danzer kan zo op twee terreinen winnen', zegt Marc-Olivier Herman van Greenpeace België. 'Het bedrijf vermijdt belastingen op zijn winst en ontduikt de exporttaks.'

Danzer ontduikt volgens Greenpeace ook de extra belasting die Congo heft op expatriates, buitenlandse werknemers. Om buitenlandse bedrijven in de bosbouw te stimuleren lokale werkkrachten in dienst te nemen, heft Congo bij die bedrijven 25 procent belasting op de lonen van expats die in de lokale munt worden uitbetaald. 'Danzer ontspringt daar de dans,' zegt Herman, 'door het grootste deel van de lonen van buitenlandse werknemers op een offshore-rekening te storten.'

Door de praktijken die Danzer hanteert, zijn de overheid van Congo en Congo-Brazzaville volgens Greenpeace sinds 2000 naar schatting 7,8 miljoen euro belastinginkomsten misgelopen.

'Natuurlijk moet de Congolese staat zelf belastingcontroles uitvoeren en controleren of bedrijven van dezelfde groep niet onder de marktprijs aan elkaar doorverkopen', zegt Marc-Olivier Herman. 'Greenpeace heeft geen actieve corruptie van de Congolese staat in de bosbouw vastgesteld. Maar de controle die de staat zou moeten uitvoeren, is op zijn zachtst gezegd wel bijzonder gebrekkig. Zo had Danzer enkele jaren geleden een speciale overeenkomst met de Congolese staat. Danzer moest een periode geen bedrijfsvoorheffing betalen, in ruil voor investeringen door de Danzer-groep in Congo. Het is vandaag volstrekt onduidelijk of die investeringen er ooit zijn gekomen.'

Door eerdere, gelijkaardige kritiek op Danzer zette het Zweedse meubelbedrijf Ikea, dat in 2002 nog voor vijf miljoen euro producten bij Danzer had aangekocht, zijn contract met Danzer stop. Twee jaar geleden besliste Ikea om de overeenkomst te hernieuwen, maar tropisch hout koopt de meubelgigant niet langer bij het Duits-Zwitserse bedrijf.

Greenpeace International heeft alleen de Danzer-groep onder de loep genomen, omdat het een van de grootste spelers is in de bosbouw in Congo en Congo-Brazzaville. Maar de milieuorganisatie benadrukt dat Danzer zeker niet de enige onderneming is die 'creatief' omspringt met de belastingregels in Centraal-Afrika.

'We mogen aannemen dat belastingontduiking in de bosbouw eerder regel dan uitzondering is', stelt de milieuorganisatie. In de Congolese bosbouw zijn bedrijven uit onder meer België, Frankrijk, Duitsland, Italië, Portugal, de Verenigde Staten, Libanon en Singapore actief.

'Het mes snijdt aan twee kanten', concludeert Herman. 'De Congolese staat heeft een verpletterende verantwoordelijkheid. België moet aan de kaak stellen wat er in Congo misloopt. Maar anderzijds profiteren westerse bedrijven in Congo van het klimaat van corruptie en de afwezigheid van de staat. De westerse regeringen moeten daarom niet alleen Congo, maar ook de westerse bedrijven tot de orde roepen.'

www.greenpeace.org


DS, 31-07-2008 (Ine Roox)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB