Dossier Afvalmaffia (1) : rijk en niet bepaald proper
'De helft van alle afvaltransporten is illegaal'

'Gewoon huisvuil wordt een interessante markt voor de georganiseerde misdaad.' Dossier Afvalmaffia: 4 bladzijden vuiligheid en smeerpijperij.

Rijk worden? Begin een vuilnisbelt. De internationale handel in viezigheid is tegenwoordig big business, en de georganiseerde misdaad heeft een dikke vinger in de pap. Dossier Afvalmaffia: hoe de wereld één gigantische stortplaats wordt.

Uiteraard is het illegaal transporteren en storten van afval niet nieuw. In de jaren tachtig reden Vlaamse, Nederlandse en Duitse afvalbaronnen hun vrachtwagens vol toxische viezigheid eerst naar Waals-Brabant (remember het gifstort van Mellery) en vervolgens naar de rest van Wallonië, waar ze er zich op onderhandse wijze van ontdeden in de vrije natuur. Maar anno 2008 is Wallonië peanuts geworden. Afval wordt nu net zo makkelijk naar de andere kant van de wereld gekard, naar oorden waar er nauwelijks controle is en ritselaars ongestoord hun gang kunnen gaan.



Opgepast, giftig wegdek

Voor alle duidelijkheid: we hebben het hier niet over een paar verkeerd gesorteerde PMD-zakken. De ecomaffia smokkelt alles wat te duur is om legaal te verwerken: kernafval, toxisch industrieel afval, aluminiumafval, solventen, rotzooi uit de chemische industrie, giftig slib uit waterzuiveringinstallaties, residu's uit verbrandingsovens, maar ook huisvuil. Uw vuilniszakken zijn voor de georganiseerde misdaad even interessant geworden als industrieel afval, nu het in heel Europa steeds duurder wordt om afval te storten.

Erg populair is afvalolie. De truc is om dat smerige spul samen met andere chemische producten te vermengen met verse olie; dat giftige brouwsel wordt dan als stookolie verkocht aan tuinders voor de verwarming van hun serres, of zelfs aan scholen die willen besparen op hun stokkosten - dat is in Canada en de Verenigde Staten al gebeurd.

In Italië, waar de maffia een groot deel van de bouwsector controleert, wordt giftig afval verwerkt in beton waarmee huizen en bedrijfspanden worden opgetrokken, in asfalt dat wordt gebruikt in de wegenbouw, en zelfs in meststoffen voor de landbouw.

Maar ook bruin- en witgoed - tv's, radio's, huishoudelijke apparaten - komen vaak terecht in de criminele afvalstromen. Eén van de oorzaken is de in veel Europese landen geldende terugnameplicht voor elektronica of autobanden. 'Er zijn nog altijd handelaars die geen zin hebben in die terugnameplicht,' zegt Rudy Meeus, hoofd van de dienst Afvalstoffenbeheer van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM). 'Bijvoorbeeld omdat ze dan moeten investeren in een opslagruimte waar de teruggenomen goederen moeten worden gestockeerd. Die handelaars schuiven de oude apparaten, die vaak vol giftige componenten zitten, door naar opkopers van oud metaal. De toestellen worden dan niet op een verantwoorde manier gedemonteerd, maar komen terecht in illegale circuits en worden naar Azië en Afrika gesmokkeld.'



De Italiaanse connectie

Veel half en helemaal illegale afvaltransporten worden geregeld door onduidelijke tussenpersonen, traders met vennootschappen die hun zetel hebben in belastings- en ontwijkparadijzen als Gibraltar, Cyprus, Hongkong of Panama. Vaak gaat één lading door verschillende handen en passeert ze verschillende havens en landen voor ze de plaats van bestemming bereikt. Tegen die tijd is de herkomst meestal niet meer vast te stellen, ook omdat de meer criminele zakenlui er geen enkele moeite mee hebben om de cargo onderweg van naam en eindbestemming te veranderen, of om transporten door elkaar te gooien zodat niemand nog weet wat waar vandaan komt of wat erin zit.

Achter die wazige handelaars zit de échte georganiseerde misdaad. Zoals de Amerikaanse tak van de Cosa Nostra, die met name aan de Oostkust vrijwel een monopolie heeft op afval. In New York betaalt de burger daardoor fors méér voor zijn afvalverwerking dan in de rest van de Verenigde Staten. De mob verdient ook al tientallen jaren bergen geld met het dumpen van gevaarlijk industrieel afval. Het is geen toeval dat sinds de jaren negentig steeds meer toxische smeerlapperij van Amerikaanse bedrijven wordt teruggevonden in verafgelegen gebieden als de Russische Oeral.

Hier in Europa hebben we ook een zéér fanatieke ecomaffia: de misdaadorganisaties uit het zuiden van Italië - de Cosa Nostra uit Sicilië, de 'ndrangheta uit Calabrië, de Sacra Corona Unita uit Puglia en de koningin van de afvalcriminaliteit, de Camorra uit Napels. Men schat dat zowat 160 misdaadfamilies samen 30 procent van de (legale) afvalverwerkende industrie in Italië in handen hebben en daar per jaar 2 miljard euro aan overhouden. Elk jaar verdwijnt in Italië meer dan 25 miljoen ton afval uit de officiële circuits, een kwart van het totaal. 11 miljoen ton daarvan is industrieel afval, waarvan 300.000 ton zeer toxisch en zelfs levensbedreigend.


Bron:
www.humo.be => volledig dossier in Humo van 4 maart 2008 (nr: 3522)

Commentaar:
Dit is slechts een deel van het dossier. Het volledige dossier kan je vinden in humo zelf en wordt vervolgd deze week.

Ik vind het schrijnend te moeten aanzien hoe we ten koste van onze eigen luxe heel de natuur om zeep helpen en de gezondheid van miljoenen mensen zonder na te denken in het gevaar brengen. Jaarlijks sterven er ongeveer 4 miljoen mensen ten gevolgen van ziektes veroorzaakt door afval dat wij produceren en kwijt moeten zien te geraken. Waar al dat afval naartoe gaat weten we natuurlijk niet, zolang het maar niet bij ons is.

Verder sorteren we natuurlijk wel, maar in werkelijkheid is het slechts een zéér klein aandeel van het afval dat echt gesorteerd wordt.
Op verschillende plaatsten in de wereld graaft men putten van hectaren groot en tientallen meters diep om afval in te dumpen en te verstoppen. Buldozers rijden er het afval plat om er zoveel mogelijk in te kunnen stoppen. "Ter bescherming" van het milieu legt men plastic folies onder het vuil. Dit helpt natuurlijk niet want na 10 jaar is dit allemaal verdwenen en ligt het afval daar te vergaan en de natuur te vergiftigen.

In de meeste steden moeten mensen vanaf dit jaar serieus gaan betalen voor hun afval. Je kan dan kiezen voor een aantal vuilbakken van de gemeente die met een chip gewogen worden wanneer je ze vol aan straat zet. Achteraf krijg je de rekening opgestuurd. Ik weet niet of dit een goede oplossing is. Ik heb het gevoel dat er weer meer en meer wildgestort gaat worden. Volgens mij moet men dringend nog strenger gaan optreden naar gebruik van onnodige verpakkingen en moet men grote bedrijven gaan verplichten hun eigen afval te verwerken.

Het is zeer spijtig, maar waarschijnlijk zal het probleem alleen maar erger worden. Als dan ook nog grof geld verdient kan worden met het verwerken van onze vuiligheid krijg je natuurlijk zulke praktijken. Er zal streng en adequaat moeten worden opgetreden wil men hieraan nog iets doen.