Oranje-blauw is morsdood


Zelfs op de actualiteit werkt de taalgrens remmend. Donderdagnamiddag wisten de meeste Vlaamse radio-omroepen en websites al te melden dat de formateur de handdoek in de ring gooide, terwijl hun Franstalige collega's nog uitkeken naar een ultieme verzoeningsvergadering om half vier. Vrijdag verhaalde de RTBf in het middagjournaal van 13 uur dat Didier Reynders een informele informatieopdracht had gekregen van de koning, bij wie hij later verslag zou uitbrengen. Ondertussen speculeerden de Vlaamse media nog over welke oude CDH'er Albert II zou uitsturen. Informatie gaat duidelijk sneller zonder taalbarrière.


Maar terug naar de essentie. In 2002 is de partij van Joëlle Milquet op haar rechtervleugel overvallen en geplunderd door de MR. Vijf jaar later blijkt het slikken van zowel een oranje-blauwe coalitie als een staatshervorming duidelijk te veel gevraagd. Misschien hadden de Franstalige christendemocraten, weliswaar met heel lange tanden, nipt oranje-blauw aanvaard zonder communautair luik. We zullen het helaas nooit weten.

De laatste oranje-blauwe coalitie, al een kwarteeuw geleden, was mateloos onpopulair in Franstalig België omdat ze niet anders meer kon dan de tering naar de nering zetten. Misschien bewezen de doorbraak van de MR op 10 juni, en de immense klappen van de Henegouwse socialisten, dat Wallonië vandaag anders zou reageren. Helaas zullen we ook dat nooit weten. CDH heeft de facto gekozen voor een vegeterend bestaan als satelliet van de PS. Die blijft incontournable. En oranje-blauw is morsdood.

Vergeet immers niet waarover het gaat. De vergrijzing komt eraan en er gaat wat minder morsig bestuurd moeten worden. De werkloosheidsverzekering in haar huidige omvang is onbetaalbaar. We houden, als enig land ter wereld, eeuwigdurend laaggeschoolden en zwartwerkers in de werkloosheid, bij tienduizenden vacatures, waarvoor we dan immigranten aantrekken die na één jaar ook werkloos kunnen worden. Een oranje-blauw kabinet had daar in kunnen snoeien, maar niet veel, want de kreet van anti-Waalse regering lag voor de PS voor het rapen. Dus kunnen alleen Wallonië en Brussel zelf die correctie doorvoeren, door zelf meer verantwoordelijk te worden voor de centen. Niet meteen, niet brutaal, wel met een datum aan de horizon waarop aan het laven zonder ophoesten een einde komt.

Terecht heeft Yves Leterme vorige week vrijdag in Hertoginnedal benadrukt dat - om het in gezinstermen te stellen - men niet aan kinderen moet beginnen vooraleer er een basis van overeenstemming is over het huwelijk. De enige Franstalige die vandaag openlijk bereid is over een volwaardige staatshervorming te spreken heet José Happart, maar dat is een schim van de Waalse stemmenkampioen van weleer. Joëlle Milquet wenste vrijdagmiddag, na een uithaal naar de MR, vooral veel 'Franstalige samenwerking' in de afwijzing. Versta: de PS moet mee aan boord.

Zelfs het paleis lijkt daar niet veel voor te voelen, gelet op de opdracht van Reynders. Maar uiteindelijk zal één of andere krakende PSC-karkas - graaf Pierre Harmel is vandaag 96 - toch moeten chaperonneren: oranje-blauw + PS geeft 101 kamerzetels, één meer dan de tweederde meerderheid. Het kan trouwens geen kwaad dat, als er dan toch een staatshervorming moet komen, zoveel mogelijk volk aan boord is uit de hoek waar de zwaarste klappen gaan vallen.

Didier Reynders gaat dit niet leuk vinden. Maar de hoop op een nieuw Waals beleid levert vandaag maar 23 op de 62 Franstalige kamerzetels op. Hij kan natuurlijk langs de zijlijn het verrottingsproces gadeslaan, in de hoop dat de Vlamingen het sloopwerk doen. Anderzijds kan dat, zoals bij Guy Verhofstadt destijds, minstens 12 jaar duren. Beter meegaan in de regering dus.

En met de PS aan boord zal ook CD&V zich rechtser moeten gaan gedragen dan haar ACW-dominantie laat verwachten. Het hoeft trouwens maar twee jaar te duren. De verkiezingsuitslag van juni 2009 zal mee bepalen wie na de doorgevoerde staatshervorming van boord wordt gegooid om met een gewone meerderheid voort te besturen.

Een ander alternatief is er trouwens niet meer. De ware tripartite zou enkel een weerbarstige SP.A toevoegen, zonder dat die mathematisch nodig is. Denkbaar is enkel nog dat de gewesten overnemen: PS en CDH (Wallonië) + Ecolo (Brussel) + CD&V, VLD en SP'A (Vlaanderen) zijn samen goed voor 100 zetels. Maar dan spreken we wel over een regeringsformatie waarvan het enige punt zal zijn: wat doen we nog samen? Of doen we best niets meer samen?

Koert Debeuf, de speechschrijver van Guy Verhofstadt, doet er inmiddels goed aan toch al eens na te denken over de contouren van een beleidsverklaring tegen de parlementaire rentree. Paars kent straks misschien een kleine revival, als minoritair noodkabinet dat telkens meerderheden zoekt in het parlement voor noodzakelijke, maar uiteraard niet-ambitieuze voorstellen. De aftredende premier in een bescheiden en kwetsbare rol. Zou dat geen eerste signaal zijn dat de wil om verandering begrepen is?

Rolf Falter is freelance journalist


DS, 25-08-2007

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB