'In Van Dale staat op elke pagina een fout'


Carlos Callaert, een voormalige leraar Nederlands, heeft al 300 A4'tjes verzameld vol fouten in Van Dale.


Carlos Callaert geeft toe dat het een uit de hand gelopen passie is. Hij kan geen krant of tijdschrift lezen, of hij noteert enkele woorden of zegswijzen die hij daar tegen komt, en trekt die vervolgens even na in Van Dale. ,,In gemiddeld twee gevallen op de tien heb ik prijs'', zegt hij. ,,Dan stoot ik op een fout. Het gaat niet alleen om tikfouten - die zijn het onschuldigst - maar om fouten tegen de etymologie, de betekenis van het woord, het genus, de meervoudsvorm en ga zo maar door. Van Dale haalt tegenwoordig een gemiddelde van één serieuze fout per bladzijde. Dat is niet ernstig meer.''

,,Van Dale beweert ook dat zijn woordenboek in overeenstemming is met het Groene Boekje. Welnu, ik kan duizenden voorbeelden geven die het tegendeel bewijzen. Een voorbeeld: maneuver (Van Dale) en manoeuvre (Groene Boekje). Nog eentje? Smartgeld (Van Dale) of smartengeld (Groene Boekje). Hercegovina (Van Dale) of Herzegovina (Groene Boekje).''

Het zijn volgens Carlos Callaert niet alleen de fouten in Van Dale die hem ergeren, maar ook de discriminatie die hij zegt her en der te ontdekken. ,,Het is opvallend dat beroepen met weinig sociaal aanzien door Van Dale steevast met een vrouwelijk trefwoord worden bedacht. Waarom bijvoorbeeld noemt Van Dale een toiletbediende steevast een toiletjuffrouw? Omdat het vooral vrouwen zijn die dat beroep uitoefenen? Mis! Ik heb het gecontroleerd; je vindt minstens evenveel mannen in dat vak. Dat is dus discriminatie die je makkelijk kunt wegwerken door iedereen in dat vak een toiletbediende te noemen.''

Volgens Carlos Callaert is Van Dale ook bijzonder onzorgvuldig als het gaat om het duiden van een woord. Bij een woord als goesting staat tussen haakjes gew., wat staat voor ,,gewestelijk'', waarmee de uitgever zoveel wil zeggen als dat het Vlaams is (en geen Algemeen Nederlands). Achter snotdoek staat dan weer dat dit een vulgaire benaming is voor zakdoek. Callaert: ,,En weet je wat er in Van Dale achter menistenbruiloft (menisten zijn wederdopers, red.) staat? Lediging van een beerput, met daarna de duiding: schertsend. Als dat geen belediging is! Bovendien wordt over de echte betekenis van het woord, namelijk een bruiloft van menisten, met geen woord gerept.''

,,Een kwetsend woord als spermaspons krijgt in Van Dale dan weer de uitleg minachtend. Zou vulgair er niet wat dichter bij zijn?''

Carlos Callaert giet al zijn opmerkingen in een boekje dat nog voor de Boekenbeurs verschijnt. ,,Noem het een erratalijst. Eigenlijk zou Van Dale die zelf moeten publiceren, maar dat doen ze niet. Het is wraakroepend. Met een product dat niet voldoet, kun je terug naar de winkel. Met zo'n belangrijk boek als het Van Dale woordenboek kun je dat klaarblijkelijk niet. Ze moeten hun redactie uitbreiden en bij de productie van hun boek veel meer mensen betrekken die echt met taal bezig zijn. Ik heb hen voorgesteld dat ik deel zou uitmaken van hun redactie. Ze willen me niet.''

Volgens Veronique Van Handenhove, de pr-vrouw voor Van Dale Lexicografie in ons land, heeft Van Dale al een keer een erratalijst opgenomen. ,,Er zijn ook gesprekken geweest met Carlos Callaert, maar met zijn kritiek hebben we bitter weinig kunnen aanvangen. Mocht nu uit zijn lijst toch blijken dat er aan Van Dale aanpassingen moeten gebeuren, dan zullen we dat voor een volgende editie zeker overwegen.''


DS, 07-04-2007

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB