Borgerhout maakt en kraakt Belang


'SCHIJTE.'' Dat vinden ze in café Desteny van de verkiezingsnederlaag van Vlaams Belang. ,,Ze laten tienduizend vreemdelingen stemmen en binnen tien jaar lopen we hier allemaal met een boerka rond.'' Ze zijn ontgoocheld, boos, en ook bang. ,,Want ze blijven maar komen. Nu zal niemand nog naar ons luisteren. Met de Turken en de Marokkanen hebben we leren leven. Het zijn de Oostblokkers die het nu om zeep helpen.''


'Borgerokko'. Met dat stigma boorde het Vlaams Blok zo'n vijftien jaar geleden een nieuw reservoir van misnoegde kiezers aan. Migratie had veel volkswijken van gedaante doen veranderen, de politiek leek de kleine man vergeten. Ook hier veel bange, oude mensen, die 's avonds niet meer alleen op straat durven komen. en zoals Maria, niet begrijpen dat de migranten zelfs ,,lessen Hebreeuws'' krijgen. Stan corrigeert: ,,Arabisch.'' En hij parafraseert het VB-kopstuk in Borgerhout, Bart Debie: ,,Het 'vreemdelingenlegioen' heeft ons de overwinning gekost.''

Het verlies van Vlaams Belang in zijn bastion is, na jaren groei, een historische kentering. Grote winnaar werd er de kartellijst SP.A-Spirit-Groen, met 42,46% van de stemmen. ,,Ik ben heel gelukkig'', zegt de lijsttrekker, Patrick Marivoet, die niet wegsteekt dat de allochtone stem een rol heeft gespeeld. ,,Ik heb daar geen probleem mee. Wie hier woont, is Borgerhoutenaar, ongeacht afkomst, leeftijd of religie.''

Er kozen niet alleen veel allochtonen, er waren er ook veel kandidaat. Een van de winnaars is de nieuwkomer Karim Bachar, een uitmuntende zaalvoetballer en een idool voor de Marokkaanse jeugd. Bachar haalde 4.105 voorkeursstemmen. Hij is er zelf van geschrokken. Over zijn programma is hij nog vaag. ,,Ik moet nog veel leren.'' Hij wil in elk geval meer aandacht voor sport en onderwijs. Maar in zijn reactie op Bart Debie is hij kordaat. ,,Wij zijn hier geboren. Iedereen die heeft gestemd, had daar het recht toe.''

Het zou echter te eenvoudig zijn om de terugval van Vlaams Belang alleen aan de allochtone stem toe te schrijven. Recht tegenover het seniorencentrum De Fontein tref ik een huis dat gerenoveerd wordt. ,, Er komen weer jonge gezinnen in Borgerhout wonen'', vertelt Ems Depreeuw. ,,Ze brengen een nieuwe dynamiek op gang.'' Volgens Depreeuw is de Vlaming in Borgerhout assertiever geworden. ,,We durven problemen aankaarten, zonder bang te zijn om racist genoemd te worden. Tegelijk engageren we ons voor de wijk. Het is onvoorstelbaar hoeveel straatfeesten en buurtcomités hier zijn.''

De nieuwe wind waait al een tijdje door Borgerhout. Aan de vooravond van de verkiezingen 2000 verschenen de eerste affiches van ,,BorgerhouDt van mensen'' in het straatbeeld. Geëngageerde bewoners wilden het negatieve beeld van hun wijk keren. De rellen van 2002 staken spaken in de wielen, maar de dynamiek bleef. ,,Veel van die geëngageerde figuren stonden op de kartellijst, wat mee het succes verklaart'', zegt Paul Schyvens. Hij is de man die met vrijwilligers de legendarische, maar verkrotte cinema Roma renoveerde . ,,Dat was een katalysator. Voor de nieuwe bewoners, maar ook voor de oude Borgerhoutenaar. Onze oude films en thé dansants hebben een hoog nostalgiegehalte, maar ze geven de mensen een goed gevoel. We moeten in deze stad opnieuw goede gevoelens kweken.''

Toch hoedt iedereen zich voor al te grote euforie. Mohammed Chakar is een oudgediende uit het Marokkaanse verenigingsleven. ,,Schoolachterstand en werkloosheid blijven dramatisch groot. De racistische onderstroom in de samenleving is niet verdwenen en kloof tussen autochtonen en allochtonen blijft diep, aan beide kanten. Ik ben tevreden, maar we staan nog maar aan het prille begin van de kentering.''


DS, 10-10-2006

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

,,Vlaams Belang kan niet met verlies om''

Interview met Noël Slangen.


De schuld bij allochtone kiezers leggen, is te gemakkelijk, vindt spindoctor Noël Slangen. Slangen, communicatieadviseur, heeft jarenlang verkiezingscampagnes gevolgd en gemaakt. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 8 oktober is hem vooral de terugkeer van CD&V opgevallen. ,,Twee goede uitslagen op rij kunnen geen toevalstreffer meer zijn.''


Een goede uitgangspositie voor de federale verkiezingen van volgend jaar.

Toch blijven de christen-democraten te zeer afhankelijk van figuren als minister-president Yves Leterme. Dat legt een heel zware last op een beperkt aantal schouders. Bovendien is nu gebleken dat het heel moeilijk is om het Leterme-effect over te brengen op andere figuren zoals Filip Van Laecke in Gent en Philip Heylen in Antwerpen.

Dat neemt niet weg dat het merk CD&V er inderdaad erg goed voorstaat.


Het merk VLD daarentegen...

Deze verkiezingen leren dat er maar één iemand marktleider kan zijn in verzuring. De VLD betaalt nu de prijs voor de ruzie en verzuring van de jongste jaren. Daar waar de partij wel een positieve lijn heeft gekozen, kon ze wel standhouden. Maar in vele kleine gemeenten heeft de VLD gekozen voor een erg zure lijn, en dat loont niet. Zuur en centrumrechts zijn niet hetzelfde.


Wat vindt u van de score van uw oud-collega reclamemaker Patrick Janssens in Antwerpen?

Hij heeft dat erg goed gedaan. Bij dit soort hybride coalities zie je dat ofwel iedereen verliest, ofwel dat één iemand eruit springt. Dat merk je ook in bijvoorbeeld Mechelen of Hasselt. Toch is het verlies van de VLD in Antwerpen niet zomaar het gevolg van de polarisering van de campagne. Het is fundamenteel. Men mag niet vergeten dat Hugo Coveliers een belangrijke stemmentrekker is in Antwerpen. Je kunt je afvragen of Vlaams Belang zonder het kartel met Vlott niet verloren zou hebben.


In de grote steden lijkt Vlaams Belang te stagneren.

Dat is belangrijk. We merken nu ook dat Vlaams Belang strategisch slecht met verlies kan omgaan. Ze zijn daar niet op ingesteld. Toch waarschuw ik om nu grote verklaringen te gaan afleggen, alsof extreem-rechts nu definitief is gestopt. Je kunt uit deze verkiezingsuitslagen nog geen eenduidige conclusie trekken. Nu op de lauweren rusten of te arrogant tewerk gaan, kan zich zelfs tegen de democratische partijen keren.


Vlaams Belang zegt dat de schuld ligt bij de vele allochtonen die nu mogen gaan stemmen.

Dat kan wiskundig niet. Zoveel allochtonen zijn er nu ook weer niet. Het lijkt me wat een gemakkelijkheidsoplossing van Vlaams Belang. Je mag er trouwens niet van uitgaan dat migranten op migranten stemmen.

Tijdens de campagne heb ik herhaaldelijk vastgesteld dat allochtonen kritischer zijn voor allochtone kandidaten dan voor andere, allicht omdat ze meer van hen verwachten.


Wat voorspelt deze uitslag voor de verkiezingen van volgend jaar?

Je ziet dat het steeds belangrijker wordt om het terrein te bezetten met de juiste figuren, meer dan met ideeën. Met figuren die aanspreken, kun je een goede score behalen, ook al is de nationale trend van een partij in je nadeel, zo leert de uitslag in een aantal grote steden. Het is daarvoor nog niet te laat. Iemand als Yves Leterme is ook in een halfjaar tijd uitgegroeid tot een toppoliticus.


DS, 10-10-2006

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB