Moordend naar de verkiezingen - Irak een maand voor historische stembusgang


ROTTERDAM - Dag op dag een maand voor de verkiezingen in Irak neemt het geweld van de kant van de rebellen nog toe. Met de ,,huisbom'' hebben ze nog maar eens een nieuwe aanvalstactiek gevonden. Washington maakt zich zorgen.


DE politie kreeg een tip dat opstandelingen zich schuilhielden in een huis in het westen van de hoofdstad Bagdad. Maar de tip bleek een valstrik en zeker dertig mensen stierven dinsdagnacht toen het huis bij hun aankomst werd opgeblazen, vermoedelijk met afstandsbediening. Volgens de politie waren er ,,enorme hoeveelheden explosieven'' gebruikt. Zes naburige gebouwen stortten in. Onder de doden waren zeven agenten.

De ,,huisbom'' was de nieuwste variant van het geweld in Irak. Ondanks het grote Amerikaanse offensief tegen het rebellenbolwerk Fallujah in november, dat de opstandelingen een vernietigende klap moest toebrengen, neemt het geweld in de aanloop naar de verkiezingen van 30 januari alleen maar toe. De Amerikaanse regering blijft publiekelijk vol vertrouwen dat de verkiezingen een ,,vibrante, democratische regering zullen produceren die ruimschoots representatief is voor de Iraakse maatschappij''. Dat zei de onderminister van Buitenlandse Zaken Richard Armitage vorige week.

Maar een maand voor de verkiezingen - voor een grondwetgevend parlement dat ook moet toezien op de vorming van een nieuwe regering - is een aanzienlijk deel van het soennitische gebied, inclusief delen van Bagdad, zonder meer te onveilig om te gaan stemmen - dat wil zeggen voor hen die de boycotoproep van hun leiders zouden willen trotseren.

Dat Washington zich wel degelijk zorgen maakt, bleek deze week uit de berichten dat wordt besproken hoe vertegenwoordigers van de soennitische minderheid toch een rol kunnen krijgen in het bestuur, ook als ze niet of nauwelijks worden verkozen. De nu dreigende oververtegenwoordiging van de sjiitische meerderheid is een recept voor verder conflict, en dat is precies waarop de verschillende groepen rebellen, Ba'athisten, moslimextremisten en gewone criminelen, uit zijn.

Op zich is iedereen in Irak mikpunt: er worden dagelijks (hoge) regeringsfunctionarissen en professoren vermoord, en de jongste weken zijn ook tientallen sjiieten bij aanslagen gedood. Daarnaast is de geweldcampagne tegen de Iraakse veiligheidsdiensten opvallend heftiger geworden. Met inbegrip van de hinderlaag in Bagdad zijn gisteren zeker 56 mensen in Bagdad en in soennitisch gebied ten noorden van de hoofdstad door opstandelingen gedood, van wie 31 politiemannen en leden van de Iraakse Nationale Garde.

Het geweld tegen de veiligheidsdiensten heeft aanzienlijk succes: zie het wegsmelten van de politiemacht van de grote stad Mosoel toen opstandelingen er vorige maand in de aanval gingen; er is ook de grote aarzeling om in actie te komen die Amerikaanse mariniers steevast onder Iraakse gardisten constateren als tegen rebellen moet worden opgetreden. Die mensen moeten op verkiezingsdag de veiligheid waarborgen. ,,Het is een Iraakse verkiezing, voor de Irakezen door de Irakezen'', zei gisteren nog een Amerikaanse generaal in Bagdad. Om beschuldigingen van inmenging te voorkomen willen de Amerikanen zich in principe op de achtergrond houden. Dat zal niet lukken.

Maar misschien het onheilspellendst was de openbare liquidatie, op 19 december, van drie verkiezingsfunctionarissen midden op straat tijdens de ochtendspits in het centrum van Bagdad. De tientallen rebellen die daarbij waren betrokken, waren niet gemaskerd. ,,Wie doet ons wat', was hun boodschap.

30/12/2004 Carolien Roelants, ©NRCHandelsblad
©Copyright De Standaard

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB