Netanyahu krijgt extra tijd van Trump om “moreelste concentratiekamp ter wereld” te plannen


Ondanks de hoge verwachtingen die Trump creëerde rond een nieuw Gaza-bestand, keerde Netanyahu vrijdag terug uit Washington met zijn gewenste resultaat: meer uitstel. De Israëlische premier lijkt uit op een bestand dat de etnische zuivering van Gaza mogelijk maakt.


Het is intussen al van maandag 16 juni geleden dat president Donald Trump en premier Benjamin Netanyahu een “euforisch” telefoongesprek voerden waarin ze, aldus de krant Israel Hayom, een consensus vonden over grootse strategische plannen én over een “snelle implementatie” daarvan. Stap één was een Gaza-akkoord, maximaal binnen de twee weken. Sindsdien kondigt president Trump elke week aan dat een bestand voor de week erna is. Zijn minister van Buitenlandse Zaken, Marco Rubio, hield het deze donderdag vager en hoopt nu op een akkoord “in de nabije toekomst”.

Nochtans kwam Netanyahu deze week op vraag van Trump naar Washington voor een inderhaast opgezet vierdaags bezoek. In 24 uur ontmoetten ze elkaar twee keer, maar geen enkele keer legden de president en de premier samen een publieke verklaring af. De gebruikelijke gezamenlijke zitting in het Oval Office voor de camera’s bleef deze keer ook achterwege.

Hun diner, maandagavond, bleef voor de ogen van de wereld beperkt tot enkele seconden waarin Netanyahu, tegen wie een internationaal arrestatiebevel loopt op verdenking van oorlogsmisdaden, Trump voor de camera’s vertelde dat hij hem in Oslo had genomineerd voor de Nobelprijs voor de Vrede. Dinsdagavond vond een tweede gesprek plaats in kleine groep. Daarover is weinig bekend. Na een uur “verliet Netanyahu in stilte het Witte Huis, zonder aankondiging van een doorbraak”, noteerde de krant The Times of Israel.


Onderhandelingen in Doha

Daarmee is het gissen naar waarover Trump en Netanyahu het eens zijn geraakt, hoewel de Amerikaanse president op voorhand had aangekondigd “erg streng” voor Netanyahu te zullen zijn. De laatste keer dat Trump erg streng was, was op dinsdag 17 juni. Toen vloekte hij in het openbaar, omdat een Israëlisch luchteskader onderweg was om Iran te bombarderen, ook al was er de avond tevoren een bestand met Teheran gesloten.

Vijftig Israëlische gevechtsvliegtuigen draaiden toen meteen om in de lucht: zo groot is de impact van een Amerikaanse president op Israël als hij vierletterwoorden gebruikt. Sinds de Hamas-aanvallen van 7 oktober 2023 hebben de VS naar schatting voor 20 miljard dollar aan wapentuig geleverd aan Israël, een landje ter grootte van België. Nu rijst alweer de vraag waarom Trump, die een Gaza-akkoord wil, geen grotere druk zet op Netanyahu. Die wil vooral premier blijven tot de volgende verkiezingen in oktober 2026.


“Humanitaire stad”

De eigenlijke onderhandelingen lopen intussen in de Qatarese hoofdstad Doha, waar bemiddelaars van Qatar en Egypte heen en weer gaan tussen een Israëlische delegatie en Hamas-onderhandelaars. De contouren van een eventueel akkoord zijn al duidelijk: een bestand van zestig dagen – omdat Netanyahu geen ‘einde van de oorlog’ wil – waarbij het Israëlische leger zich deels terugtrekt en internationale hulporganisaties opnieuw de Gazanen mogen voeden – wat Israël sinds 2 maart drastisch heeft beperkt.

In die twee bestandsmaanden zouden tien levende Israëlische gijzelaars en achttien lijken van gijzelaars – telkens zowat de helft van het resterende aantal – worden geruild voor een onbekend aantal Palestijnse gevangenen in Israël. De eerste principiële knoop zit in de eis van Hamas, dat een garantie van de Amerikanen wil dat voort wordt onderhandeld over een einde van de oorlog. Ook Trump wil dat, al lijkt hij alleen bereid een soort ‘persoonlijke garantie’ te geven aan Hamas.

Een groter probleem is er met Netanyahu’s nieuwste plan: alle 2 miljoen Gazanen, behalve Hamas, moeten samentroepen in tentenkampen in het zuiden van Gaza, bij de totaal verwoeste stad Rafah. De Israëlische minister van Defensie, Yisraël Katz, sprak maandag over een “humanitaire stad”. Afhankelijk van de dag van de week zegt een Israëlische woordvoerder dat daar 350.000, 650.000 of 2 miljoen Palestijnen in passen. Die “mogen niet weg”, tenzij ze “vrijwillig” naar een buitenland vertrekken.


Ben & Jerry’s

Ook Israëlische media vonden het deze week moeilijk de woorden ‘concentreren’ en ‘kamp’ ver genoeg in hun titels te verspreiden om geen controversiële historische connotaties op te roepen. Arad Nir, buitenlandchef bij zender Kanaal 12, zei in een tv-debat onomwonden dat “als je mensen concentreert in tentsteden boven op puinhopen en hen daar te eten geeft, dat een concentratiekamp is”. Nir verontschuldigde zich later, na protest.

Netanyahu stelt de “humanitaire kampen” intussen voor als een gunst aan de Gazanen. “Wat mij betreft, mag er een Ben & Jerry’s in”, zei hij volgens een anonieme medewerker, verwijzend naar ijssalons van het Amerikaanse merk. De liberale krant Haaretz sprak in een commentaar smalend over “het meest morele concentratiekamp ter wereld”. Dat is een parodie op de omschrijving “het meest morele leger ter wereld”: zo noemen de meeste Israëliërs hun leger nog altijd graag, ondanks de dagelijkse bewijzen van massale slachtingen in Gaza, ook op kinderen.

Om zijn ‘humanitaire kamp’ te kunnen bouwen, heeft Netanyahu de zogenoemde Morag-corridor nodig om zuidelijk Gaza af te sluiten. Niet toevallig werpt Netaynahu die nu op als struikelsteen in de onderhandelingen in Doha. Het Israëlische leger creëerde de corridor pas in april 2025, maar nu is hij “cruciaal”, aldus Netanyahu, “ook om de gijzelaars te bevrijden”. In 644 dagen Gaza-oorlog kon het Israëlische leger nochtans maar acht gijzelaars levend bevrijden, terwijl er bijna 140 vrijkwamen bij de twee eerdere bestandsakkoorden. Zijn eerdere “rode lijnen” lieten Netanyahu wel telkens toe om de onderhandelingen met vele maanden te vertragen.


Blog DS, 11-07-2025 (Jorn De Cock)