Musk kruipt cruciale overheidssystemen binnen en vergaart zo steeds meer macht


Het team van Elon Musk heeft de slaapbanken opgeslagen op het bureau dat in de VS verantwoordelijk is voor het personeelsbeleid. Ook heeft hij zichzelf toegang verschaft tot het systeem dat alle betalingen voor de federale overheid uitvoert, ter waarde van biljoenen dollars.


Medewerkers van Elon Musk, de techmiljardair die namens president Trump de Amerikaanse overheid efficiënter moet gaan maken, hebben zich de afgelopen dagen toegang verschaft tot enkele cruciale systemen van de federale overheid.

Afgelopen week merkten sommige senior medewerkers van het Bureau voor Personeelsmanagement (OPM) dat ze niet meer in hun computers konden. Het OPM doet het personeelsbeleid voor de ruim twee miljoen Amerikanen die direct of indirect in dienst zijn van de federale overheid, en beheert ook hun persoonsgegevens.

Die toegang was ingetrokken op last van medewerkers van Musk, meldt Reuters. Zij hadden op kantoor slaapbanken neergezet en begonnen met werkzaamheden die onduidelijk waren voor de medewerkers. “We hebben geen zicht op wat ze met de computers en de datasystemen doen”, zegt een van hen anoniem tegen persbureau Reuters.


Het Congres heeft officieel het laatste woord

Bekend is dat Musk en Trump vinden dat de overheid met veel minder mensen toekan. Het is echter tot nu toe onduidelijk wat het agentschap dat Musk leidt – het ministerie van Overheidsefficiëntie – voor formele bevoegdheden heeft. In de Verenigde Staten heeft het Congres bijvoorbeeld het laatste woord over de overheidsuitgaven, niet de president, laat staan een agentschap zonder enige wettelijke verankering.

Maar Musks stijl is er in het verleden een geweest van voldongen feiten scheppen, kijken waar hij mee wegkomt, kijken wat er stuk gaat, en dan weer verder improviseren. Zo ging het bijvoorbeeld toen hij Twitter overnam. Ook toen konden werknemers ineens niet meer in hun computers, ontsloeg hij velen van hen, ging er van alles stuk, en ging Musk uiteindelijk verder met een afgeslankt team vol getrouwen, dat met wat kunst en vliegwerk een soms wat meer haperende service in de lucht hield.

Het ontwikkelen van de software voor zelfrijdende auto’s voor Musks bedrijf Tesla kent een soortgelijke aanpak: zoveel mogelijk experimenten laten uitvoeren en ongelukken onderweg voor lief nemen, op weg naar het grotere doel van de autonome auto. Dat is althans de conclusie die The New York Times in 2023 destilleerde uit de vele rechtszaken tegen Tesla en Musk over de software.


Onduidelijk wat Musk precies van plan is

Die aanpak lijkt Musk nu op de federale overheid los te willen laten. Zijn tegenstanders vernamen dit weekend dan ook met enige afschuw dat het team van Musk zichzelf toegang heeft verschaft tot het systeem van het ministerie van Financiën, dat alle betalingen voor de federale overheid uitvoert. Dat gaat om een astronomisch bedrag van tussen de vijf en zes biljoen dollar.

Wat Musk met die toegang van plan is, is niet duidelijk. Wel duidelijk is dat een van de hoogste ambtenaren van het ministerie, David Lebryk, inmiddels op non-actief werd gesteld en vervolgens ontslag nam, omdat hij de toegang niet wilde geven. Lebryk was zelfs nog even waarnemend minister van Financiën, tot Trumps keuze voor Scott Bessent afgelopen week door de Senaat werd bekrachtigd.

Wat Bessent Musk precies voor bevoegdheden of speelruimte heeft gegeven, is niet duidelijk. Maar ook zonder die bevoegdheden maakt Musk de informatie al te gelde, door met een onlinecampagne de geesten rijp te maken voor zijn gewenste hervormingen.

Dit weekend beweerde hij bijvoorbeeld op zijn sociale medium X dat medewerkers van het ministerie van Financiën ‘geïnstrueerd’ zouden zijn om betalingen aan ‘terroristische groepen’ goed te keuren, zonder dat hij daarvoor enig bewijs of onderbouwing gaf.


Blog Trouw, 02-02-2025 (Seije Slager)