“Israëlische kolonisatie van Palestijnse Westoever verloopt sinds 7 oktober op steroïden”


Extremistische kolonisten zijn, ondanks recente internationale sancties, ijverig Palestijnen aan het verjagen uit grote delen van de Westelijke Jordaanoever, blijkt bij een bezoek aan de heuvels nabij Hebron. “Israëlische soldaten zouden hen moeten tegenwerken, maar de settlers kunnen hun gang gaan net omdat de Israëlische staat hen steunt.”


Op de verlaten heuveltop Zanuta waait een eenzame Israëlische vlag. Op deze plek woonden tot in november nog 250 Palestijnse dorpelingen. De laatste gebouwen die nog halvelings overeind staan, zonder dak en met gescheurde muren, zijn een verpleegpost en het schooltje van het dorp. Schoolschriftjes liggen nog her en der op de grond.

Stickers op die ruïnes getuigen wie het schooltje en de verpleegpost had gefinancierd: “Humanitaire steun van de Europese Unie voor Palestijnen die het risico lopen gedwongen te worden verplaatst”, staat er onder de Europese vlag. Ook het logo van België als “partner in development” staat erop.
Een verlaten huis in het Palestijnse dorp Zanuta. Op de volgende heuvel ligt de Israëlische voorpost Havat Meitarim.

Het dorpsschooltje werd toegetakeld door kolonisten van de Israëlische voorpost Havat Meitarim, die te zien is op de volgende heuvel. De illegale outpost werd in 2021 gestart door ‘Yinon-met-de-bulldozer’. Yinon Levi (31) is zelfs zo actief met zijn bulldozer, dat hij in februari bij naam werd genoemd door de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Antony Blinken.

Washington kondigde toen zijn allereerste financiële sancties ooit tegen Israëlische kolonisten op de Westoever aan, later gevolgd door de EU in Brussel. Yinon Levi is een van de vier namen op die sanctielijst, omdat hij volgens de VS “een groep settlers leidt die een sfeer van angst creëert op de Westoever”. Vanuit Havat Meitarim vallen ze “geregeld dorpen van Palestijnen en bedoeïenen aan, bedreigen hen met bijkomend geweld als ze hun huizen niet verlaten, verbranden hun velden en vernielen hun eigendommen”, aldus Washington.


Kolonisten, de nieuwe soldaten

Zanuta was zo’n dorp. De vredesorganisatie Btselem lijstte op hoe Zanuta vooral sinds 7 oktober – de dag van de Hamas-aanvallen rond Gaza, 60 kilometer westwaarts – voortdurend te maken kreeg met “gewapende kolonisten en soms ook soldaten”. De kolonisten gooiden met stenen, sloegen zonnepanelen stuk, gooiden een schokgranaat, doodden schapen van de Palestijnse kuddes, lieten waterreservoirs leeglopen en vernielden auto’s.

“Zanuta was al duizend jaar continu bewoond”, vertelt Amir Ziv (35), een van de twee activisten van de ngo Breaking the Silence die me rondleiden. De bekende ngo groepeert Israëlische oud-soldaten die door hun diensttijd “de kloof vaststelden tussen de realiteit die ze aantroffen in de bezette gebieden en de stilte daarover thuis”, aldus de website van de ngo.

“Al sinds de jaren 70 werd Zanuta bedreigd”, zegt Ziv. “Israëlische archeologen probeerden eerst het dorp tot beschermd gebied te verklaren, daarna werden in de buurt van Zanuta twee Israëlische nederzettingen gebouwd. Sinds 2017 zijn er rondom drie illegale voorposten bijgekomen.”

Na de Hamas-aanvallen bij Gaza verliep ook op de Westoever de “kolonisatie op steroïden”, zegt Ziv. “De kolonisten in de buurt kregen een uniform en een militair wapen, zij werden de nieuwe soldaten in de regio.” De Israëlische regering besloot immers om de ‘territoriale defensie-eenheden’ drastisch uit te breiden – van 1.000 naar 8.000 ‘soldaten’, vaak legerreservisten uit de nabije kolonies – zodat het eigenlijke leger de handen vrij had voor de Gaza-oorlog.

“Daarna kreeg Zanuta eind oktober bezoek van ‘het leger’, dat de dorpelingen een week gaf om te vertrekken”, vertelt Ziv. Dat deden ze ook. Alleen stapte Zanuta, gesteund door advocaten en ngo’s, wel naar het Israëlische Hooggerechtshof. In principe kregen de dorpelingen daar gelijk, al blijft onduidelijk hoe ze in de praktijk zouden terugkeren.

Yinon-met-de-bulldozer, of een van zijn kompanen, heeft sindsdien de laatste daken van het dorpje neergehaald – die van het schooltje en de verpleegpost. Nieuwe bouwvergunningen verstrekt Israël haast nooit aan Palestijnen in deze streek. Zo blijft het dorp onbewoonbaar, nog altijd waait er een eenzame Israëlische vlag. “Yinon Levi heeft niet eens een strafblad”, zegt Ziv.


Achttien dorpen ontruimd

Zo is de Israëlische kolonisatie van de Palestijnse gebieden tegelijk een kluwen – met een complexe geschiedenis, die in verschillende fasen teruggaat tot de Zesdaagse Oorlog van 1967 – en een vrij eenvoudige kwestie: de Israëlische staat palmt al 57 jaar onder diverse juridische voorwendselen steeds meer Palestijns gebied in, wat volgens het internationaal recht hoe dan ook illegaal is.

De kolonisten in de outposts, ‘voorposten’ die zelfs volgens Israëlisch recht illegaal zijn, vormen de frontlijn. En in streken waar nog relatief veel open land is, zoals in de zuidelijke heuvels van Hebron, woedt de oorlog volop. Sinds 7 oktober zijn al achttien Palestijnse dorpen als Zanuta ontruimd. Vier jaar geleden telden de VN nog één incident met kolonisten per dag, sindsdien is dat cijfer elk jaar exponentieel gestegen.

In die 57 jaar is de kolonisatie ook doorgedrongen tot de hoogste gelederen van het Israëlische staatsapparaat. Kolonistenpartijen voeren sinds 2022 het hoge woord in de regering-Netanyahu, met religieuze hardliners als Itamar Ben-Gvir (Joodse Kracht) en Bezalel Smotrich (Religieuze Zionisten) als ministers. Premier Benjamin Netanyahu stelde in 2022 meteen ferm dat “het Joodse volk een exclusief en onvervreemdbaar recht heeft op alle delen van het land van Israël”. Deze week preciseerde minister Eli Cohen dat nog eens op X: “Van de rivier tot de zee zal er één staat zijn: de staat Israël.”

Door de weidse landschappen van de heuvels bij Hebron rijden we verder naar het dorp Susya. Het laatste stukje moeten we wandelen over een versperde zandweg: in oktober kwam Yinon-met-de-bulldozer deze weg blokkeren met rotsblokken, zoals te zien is op videobeelden. “Voor ons is het te gevaarlijk om die rotsen te verwijderen, er lopen te veel schietgrage mensen rond”, zegt dorpsbewoner Nasser Nawaja (41).

Susya werd in de voorbije decennia al zes keer ontruimd en verwoest, toch keerden de dorpelingen telkens weer. “Ik ben de eerste keer moeten verhuizen toen ik 4 jaar was”, zegt Nawaja. “Het geweld en de kolonisatiepolitiek houden al decennia aan, maar nu gaat het om verschillende incidenten per dag. We kennen die radicale kolonisten al jaren persoonlijk. Vroeger hadden ze pistolen, nu een M16-mitrailleur van het leger.”

“Sinds oktober leeft ons dorp bijna volledig van de oogst van olijven en graan, en wat melk van de dieren om boter en kaas te maken”, vertelt Nawaja. “We hebben al drie cycli van oogsten en zaaien gemist, omdat de kolonisten net op die dagen hun aanvallen opvoeren. Willen we nu naar de stad Yatta om onze producten te verkopen, dan bedraagt de afstand, door de ‘wegomleiding’ sinds 7 oktober, 24 kilometer. Eigenlijk ligt Yatta maar 4 kilometer van hier.”

Dat er nu, voor het eerst, internationale sancties komen tegen kolonisten als Yinon Levi met zijn bulldozer, vindt Nawaja “goed, al is het maar een klein gebaar”. “Yinon rijdt hier nog altijd ongestoord rond, hij is heus niet de enige”, zegt Nawaja. “Ze hebben hele organisaties achter zich. Sancties kunnen pas werken als ze helemaal naar de top gaan, ook van het leger. Verandering komt er pas als Israël zware internationale druk voelt.”

Een uurtje later ontmoeten we, op een volgende eenzame heuveltop, zelf twee M16-mitrailleurs. Twee bebaarde veertigers in uniform, wat te stoffig om tot het eigenlijke Israëlische leger te behoren, komen uit een terreinwagen om onze identiteit te controleren. “Er lopen hier Arabieren rond die moorden en verkrachten”, luidt hun uitleg. Na een ongemakkelijk kwartiertje, dat zij druk filmen met hun mobiele telefoons, mogen we vertrekken.


Eigen rode lijnen

“Wij hebben geen idee wie die mannen zijn”, zegt Joel Carmel (31) van Breaking the Silence. “Misschien behoren ze als legerreservist tot de territoriale defensie, of tot het lokale veiligheidsteam van de voorpost Avigayil, verderop. In principe is hun legitimiteit dan tot daar beperkt. Alleen roepen ze zelf vaak bufferzones uit, zonder hun ‘rode lijnen’ fysiek aan te duiden. Je weet pas dat je die overschrijdt als ze je tegenhouden.”

“Dat dat zomaar kan zonder dat het leger optreedt, toont hoezeer de kolonistenbeweging deel uitmaakt van het Israëlische staatsapparaat”, zegt Carmel. “De kolonisten en de staat vullen elkaar aan, en trekken elkaar mee in een steeds radicalere richting. Ze worden gesubsidieerd door de overheid, hun ministers zitten in de regering, wetten worden op hun maat gesneden – ook al zijn hun voorposten illegaal.”


DS, 24-05-2024 (Jorn De Cock)

Bijgesloten Plaatje(s)