Praten, praten, praten: dat moeten leraren de hele dag doen. Maar minstens even belangrijk: ze kunnen ook goed luisteren. 1 op 2 Vlaamse leerkrachten heeft elke week te maken met leerlingen met mentale problemen. Daarom focust Rode Neuzen Dag dit jaar op scholen. Want leerlingen die zich niet goed in hun vel voelen, moeten weten dat ze ook op school bij iemand terechtkunnen.

“Eén leerkracht op de twee die wekelijks of vaker geconfronteerd wordt met leerlingen met psychische problemen: het is inderdaad veel”, geeft kinder- en jeugdpsychiater Peter Adriaenssens toe. Hij was de voorbije twee edities juryvoorzitter van het Rode Neuzen Fonds en adviseert de organisatoren van de actie. “Omdat jongeren een groot deel van hun tijd op school doorbrengen, kan je het onderwijs beschouwen als de thermostaat van onze samenleving. Het is dáár dat je de temperatuur voelt van de jeugd. En ja, er zijn meer jongeren met mentale problemen dan twintig jaar geleden. Ze dragen nu eenmaal de vlooien van hun tijd.”

Met die vlooien verwijst Adriaenssens naar de complexe gezinnen waarin veel kinderen opgroeien en naar de kinderarmoede die ieder jaar toeneemt, maar óók naar sociale media. “Zelfs als je het geluk hebt op te groeien in een redelijk stabiel gezin, dan zijn er nog de sociale media. Je moet minder dapper zijn om iemand te pesten via sociale media. Bovendien gaat het pesten nu dag en nacht door, terwijl je vroeger na school toch tot de volgende ochtend verlost was van de pestkoppen. Sociale media zorgen er ook voor dat er héél veel prikkels op de kinderen en jongeren afkomen. Een grote groep heeft daar een gave voor, is weerbaar, maar 10% van de leerlingen is kwetsbaar. Dat betekent dat er in elke klas toch minstens twee of drie kwetsbare leerlingen zitten.”

IJsbreker
De meeste leerlingen die het moeilijk hebben, willen liever met een leerkracht praten dan met een externe psycholoog. En tóch gaan maar weinig leerlingen aankloppen bij hun leerkracht of leerlingenbegeleider als ze zich niet goed in hun vel voelen: slechts één op de drie doet het effectief. Peter Adriaenssens: “We moeten kinderen en jongeren aanmoedigen om toch die stap te zetten. We worstelen in Vlaanderen al met hoge zelfmoordcijfers en als er niet gepraat wordt, wordt het risico groter. Dat is wel een beetje de Vlaamse slag: kampioenen om over onze problemen te praten, zijn we niet. Maar als leerlingen voortdurend aangemoedigd worden, doen ze het wél. Na één van onze vorige acties vertelde een leerkracht dat de leerlingen sindsdien bij haar kwamen met het zinnetje ‘Ik heb een rode-neuzenprobleem’, wat gewoon wou zeggen dat ze nood hadden om te praten. Met zo’n openingszin is het ijs direct gebroken.”

Ontmoetingsplekken
“Misschien kunnen we op scholen ontmoetingsplaatsen creëren voor leerlingen en leerkrachten? We hopen in ieder geval dat de Rode Neuzen Dag véél van dergelijke ideeën oplevert. Ideeën die scholen kunnen toepassen om leerlingen zich beter in hun vel te laten voelen. Scholen, leerkrachten, leerlingen en de rest van Vlaanderen kunnen die nu al kwijt op ‘rodeneuzendag.be’. NieT elk idee hoeft veel te kosten, maar als er wél een prijskaartje aan vasthangt, kan er geput worden uit het Rode Neuzen Fonds.” Dat fonds wordt gespijsd met het geld dat scholen, leerkrachten en leerlingen inzamelen door acties te organiseren. De laatste Rode Neuzen Dag, in 2016, bracht meer dan vier miljoen euro in het laatje.

Rest alleen nog de vraag of de leerkrachten niet érg veel op hun bord dreigen te krijgen als ze nu ook nog eens de psychische problemen van leerlingen moeten opvangen? Tenslotte moeten ze zich tegenwoordig al in ontzettend veel specialiseren, van dyslexie over ADHD tot autisme. “Iedereen komt zijn pakje inderdaad in de rugzak van het onderwijs steken”, zegt Adriaenssens. “Ik kan alleen pleiten voor kleinere klassen én voor mentors. Een mentor is een oudere collega die een beginnende leerkracht onder zijn vleugels neemt. Dan zullen beginnende leerkrachten zich minder overspoeld voelen. Natuurlijk kost dat allemaal geld, maar als we ervoor kunnen zorgen dat er op school extra aandacht is voor psychische problemen, worden jongeren sneller geholpen en kunnen we ernstigere aandoeningen vermijden. Uiteindelijk gaat het dus om een besparing. En de wachtlijsten van psychologen en psychiaters zullen korter worden.”

Acties
Heel Vlaanderen kan zijn steentje bijdragen aan de derde editie van Rode Neuzen Dag, die op vrijdag 30 november 2018 plaatsvindt. De goeddoelactie spoort iedereen - ook scholen, leerkrachten en leerlingen - aan om geld in te zamelen. Het geld zal gebruikt worden om scholen te ondersteunen die investeren in mentaal welzijn van hun leerlingen. Het ingezamelde geld wordt verzameld in het Rode Neuzen Fonds, dat beheerd wordt door de Koning Boudewijnstichting. Scholen, leerkrachten, leerlingen en ouders kunnen ook vanaf vandaag, donderdag 24 mei 2018, via rodeneuzendag.be ideeën insturen die scholen kunnen toepassen om leerlingen beter in hun vel te doen voelen.

In 2015 bracht de eerste Rode Neuzen Dag 3.858.814 euro op voor 26 organisaties in Vlaanderen, die allen hulp bieden aan jongeren met psychische problemen. De tweede Rode Neuzen Dag in 2016 zamelde 4.103.677 euro in voor vijf OverKop-huizen in Genk, Gent, Mechelen, Oostende en Tienen waar jongeren gemakkelijk binnen en buiten kunnen wandelen voor ontspanning, maar ook voor snelle professionele psychologische hulp.

Bron: https://nieuws.vtm.be/binnenland/ro...jaar-op-scholen
Eigen mening: Ik vind Rode Neuzen Dag een fantastisch initiatief. Het werd dringend tijd dat er meer aandacht geschonken werd aan geestelijke gezondheidszorg. Dat er dit jaar gefocust wordt op het onderwijs kan ik alleen meer aanmoedigen. het onderwijs is niet enkel voor de leerkracht zwaar met betrekking tot burn out. Ook de leerlingen zelf ondervinden problemen. De prestatiedruk in het onderwijs is voor veel leerlingen zodanig hoog dat ze eronder door gaan en afhaken. Door het voorzien van ontmoetingsruimtes kunnen de leerlingen met een ervaringsdeskundige, een leerkracht of een medeleerling praten over hun gevoelens en ervaringen. Ik hoop dat deze editie van de Rode Neuzen Dag weer een succes wordt.