Mosul: Scholieren hervatten lessen na drie jaar bezetting door IS
De scholen zijn weer open in het Iraakse Oost-Mosul, waar terreurbeweging IS is verdreven. In de overvolle klassen zonder ruiten en schoolboeken, overheersen de trauma's van drie jaar bezetting, en de angst voor de ondergedoken vijand. 'We zaten midden in de dood.'

De ruiten die sprongen toen voor de poort een autobom ontplofte, zijn nog niet vervangen. Alleen in het kantoor van de rector hangt plastic. Maar verder werkt de Hogere Jongensschool in de bevrijde wijk Zuhoor in Oost-Mosul er hard aan de sporen van bijna drie jaar bezetting door de terreurbeweging IS uit te wissen.

IS gebruikte scholen als logistieke centra en voor het trainen van rekruten, onder wie lokale mannen en jongens. Een groot deel van die training was ideologisch: de islam volgens IS. En omdat de groep de jeugd nodig had als toekomstige generatie, waren jongeren doelwit.

"De echte uitdaging is niet om het gat van twee jaar in het onderwijs weg te werken," zegt rector Ihad Abdel Ilam in zijn kantoortje, waar de bokalen van gewonnen voetbalwedstrijden weer op de kast staan. Toen IS, of Daesh zoals IS lokaal wordt genoemd, een nieuw onderwijssysteem instelde waar bij het rekenen bommen en tanks werden opgeteld en islamitische geschiedenis en Korankennis voorrang kregen, hielden de meeste ouders hun kinderen thuis. "Van de 350 studenten in deze school waren er nog 20 over."

Daardoor misten de meeste kinderen en jongeren in Mosul twee jaar school, en zijn veel van de 550 leerlingen in de klaslokaaltjes met minstens 45 jongens, waar de docent soms in de deuropening staat om ook de leerlingen op de gang te bereiken, met 18 en 19 jaar eigenlijk te oud. Om twee lesjaren in één te proppen gaan ze versneld door de lesstof en blijven tijdens de vakantie op school.

Indoctrinatie

Maar de echte uitdaging is de indoctrinatie, die in alles doorsijpelde: dat het kalifaat geweldig was en dat je daar wel bij moest horen als goede moslim. "We moeten de ideologie van Daesh wissen uit de hoofden van de studenten," zegt de rector. De leraren van zijn middelbare school kregen opdracht zich daarop te concentreren.

"We vergeleken het leven onder Daesh en na de bevrijding, bespraken dat IS niet de echte islam bracht, en dat ze hun ideeën oplegden. We gaven de studenten de ruimte zelf conclusies te trekken." Abdel Ilam meent dat '60 procent van die ideeën nu zijn gewist, want de jongens willen verder met hun leven'.

Studenten halen er hun schouders over op. "We wisten al dat ze slecht waren," zeggen Adnan (16), Mohammed (17) en Yousef (18) bijna in koor. "Dat bleek wel uit wat ze deden, het doden van mensen, de christenen die weg moesten," zegt Adnan. Abdelkader (16): "We weten nu dat hun islam anders is dan de echte islam, en dat we onderscheid moeten maken."

Dat mogelijke indoctrinatieprobleem speelt ook voor de leraren, van wie een aantal gedwongen werd les te geven in het aangepaste IS-curriculum. "Ze doen het goed," bezweert rector Abdel Ilah echter, die zelf ziekteverlof regelde om aan die verplichting te ontkomen. "Ze hadden geen keus, ze moesten wel. Het enige probleem is dat ze geen salaris krijgen, want de overheid betaalt ons nog steeds niets." Bagdad zette de betaling aan alle ambtenaren in Mosul stop om te voorkomen dat IS daarvan zou profiteren.

De jongens beschrijven de bezetting als 'leven in hel' en zeggen dat 'het leven was gestopt'. Geen mobieltjes, geen satelliet-tv want schotels werden geconfisqueerd, geen andere muziek dan de eentonige religieuze zang van IS en voetballen mocht alleen zonder de geliefde shirts van FC Barcelona en Madrid.

Mohammed vertelt dat een vriend bij het ondergrondse verzet tegen IS zat en werd ontdekt. "Ze hebben hem door het hoofd geschoten." Hijzelf werd door de hisba, de zedenpolitie van IS, opgepakt omdat hij niet naar de moskee ging. Ietwat beschaamd wijst hij: ze sloegen hem met stokken op zijn rug en voetzolen.

"We leefden in angst, want naast ons woonde een Daeshi en we vreesden dat hij doelwit zou zijn voor de vliegtuigen," zegt Abdelkader. Een andere Mohammed (16) verloor een tante door de mortieren die IS bleef afvuren op reeds bevrijde wijken. De bevrijding was een enorme opluchting. "Toen ik me had geschoren kwam het leven terug," lacht Abdelkader. En de andere Mohammed, die een modern kapsel heeft met een bruin geverfd bovenste deel, bekent dat hij al vier keer bij de kapper is geweest.

Maar de angst voor IS is niet weg - niet iedereen in dit artikel durft zijn achternaam te geven. De andere Mohammed is bang 'dat ze ons toch te pakken krijgen, want er zijn slapende cellen'. "Sommigen hebben zich verstopt," zegt Abdelkader. Om aanslagen te plegen, denken ze, bijvoorbeeld op hun school, met autobommen of drones. Enkele van die aanslagen zijn verijdeld. Abdelkader: "Ze hebben een destructieve geest, en kiezen voor drukke plekken."

Twee maanden verborgen

Datzelfde geluid klinkt in de Hogere Meisjesschool, iets verderop in Zuhoor, waar de klassen ook uitpuilen met 42 leerlingen per lokaaltje, van wie sommigen zelfs 23 jaar oud zijn. "In onze wijk zat iemand na de bevrijding twee maanden verborgen. We dachten dat het huis leeg was, tot het Iraakse leger kwam en hem gevangen nam," zegt Ayat (18).

Berichten over geplande aanslagen op scholen zijn vooral bedoeld om hen bang te maken, zegt Israa (18). "Soms willen onze ouders ons niet laten gaan. Maar wij zijn niet bang, na drie jaar van horror en angst. We willen verder."

Vanwege geldgebrek is er geen echt schooluniform, zoals in Irak gebruikelijk is, maar dragen de jonge vrouwen lange rokken, blouses en hoofddoeken in grijstinten en wit. Hoewel ze blij zijn dat ze geen nikab en zwarte kleding meer aan hoeven - "Ik heb zwart in de ban gedaan," zegt iemand - en dat ze zonder mannelijk familielid over straat kunnen, zijn de zaden van angst geplant. Ayat vertelt over het IS-lid dat bij haar broer in de winkel kwam. "Hij zei dat ze Mosul nooit zullen verlaten, omdat het hun hoofdstad is." Amina (20): "Een maand na de bevrijding begonnen de explosies; hoe kan dat, als er geen Daeshi ondergedoken zitten?"

Vrouwen die nu nog met nikab over straat lopen, bekijken ze met wantrouwen. "Ik voel me ziek als ik ze zie," zegt Mumtar (19). "Vóór Daesh waren er weinig vrouwen die hem droegen, en die doen hem nu af omdat ze niet gezien willen worden als Daesh." Wantrouwen is er ook jegens de vrouwen van IS-leden. "Ze hebben dezelfde mentaliteit, zelfs de kinderen," meent Ayat. "Sommige van die vrouwen zaten in de hisba, maar ze verborgen zich achter de nikab, dus hoe kunnen we ze nu herkennen?"

Concentratieproblemen

De meisjes klagen over concentratieproblemen en hebben moeite om zich het geleerde van drie jaar geleden te herinneren. Ze zitten nog zo vol van wat hen is overkomen. Zoals Nora (22), die met haar familie door IS haar huis uitgezet is toen het Iraakse leger naderbij kwam. "We moesten in het donker, zonder licht te maken zodat de vliegtuigen ons niet zouden zien, naar een andere bezette wijk lopen. Met alleen de kleren die we droegen woonden we 41 dagen bij familie in." Ook Fatma (19) moest weg. "We moesten door de gaten kruipen die ze tussen onze huizen hadden gemaakt. Drie dagen later is ons huis bevrijd. Daar vonden we bommen en militaire spullen."

De helikopters die overvliegen, de knallen van uitgaand raketvuur en het geluid van gevechtsvliegtuigen die hun lading in West-Mosul hebben afgeworpen beroeren hen niet zichtbaar. De herinneringen wel. Ze vertellen dat sommige studenten familieleden hadden die zich bij IS aansloten; sommigen zijn gedood, anderen gevlucht. Dat een oom is opgepakt op de vlucht. Over scherpschutters in hun wijk. Ayats ogen vullen zich met tranen als ze vertelt dat haar zus is gedood door mortieren die IS bij de strijd tegen het leger afvuurde.

"Ook ik heb problemen thuis," zegt het hoofd van de meisjesschool. "Het beheerst onze levens. Maar we moeten ons redden."

Waar haar mannelijke collega benadrukt dat de regels onveranderd streng zijn, laat Shedha meer toe dan voorheen. "De leerlingen mogen komen en gaan wanneer ze willen. We staan open voor suggesties. We moeten allemaal samenwerken om dit achter ons te laten."

Sommige meisjes menen dat ze er sterker uit zijn gekomen. Zoals Nora, die zegt dat ze geleerd heeft geduldiger te zijn. En Amina, die vaststelt dat ze door alle ellende gegroeid is. Of zoals Muntar het ziet: "We zaten middenin de dood, en we hebben het overleefd."

Bron: http://www.topics.be/optellen-en-af...xt=mijn-nieuws/

Eigen mening:
Ik wil in mijn mening het belang van onderwijs in deze regio's extra onderstrepen. Het is erg belangrijk dat er voldoende geïnvesteerd wordt in de getroffen regio, waar veel jongeren jarenlang geen onderwijs hebben gehad. Hun leerachterstand is enorm en dat komt hun ontwikkeling niet ten goede. Investeringen die het aanwerven van leerkrachten stimuleren zijn meer dan ooit heel hard nodig.

Daarnaast is het belangrijk dat het onderwijs er alles aan doet om de brainwashing die de jongeren de laatste jaren ondergingen, tegen te gaan. Dat is een opdracht die veel tijd en vooral veel geduld kost en waarbij alle mogelijke middelen ingezet moeten worden. De opvattingen van de komende generaties zijn enorm belangrijk en de jongeren vormen daar de basis van. De leerlingen zelf conclusies laten trekken is voor mij daarin essentieel. Ze hebben zelf de gruwel meegemaakt en hebben tussen de dood geleefd. Zorg er dan ook voor dat de jongeren daarover kunnen praten, dat ze hun traumatische ervaringen kunnen verwerken en dat hun mentaliteit zich in positieve zin ontwikkelt (lees: anti-IS).

Daarnaast is het belangrijk dat we geloof en religie niet marginaliseren. Veel van deze jongeren hebben de negatieve effecten van geloof gezien. Het is logisch dat ze zich afkeren van de religie die tot de dood leidde van hun geliefden. Het is belangrijk dat de onderwijzers onderstrepen dat Daesh de Islam op een verkeerde manier interpreteerde en ook gebruikte. De Islam kan perfect op een normale, vredevolle manier geïnterpreteerd worden. We moeten vermijden dat de jongeren, door de acties van IS, hun geloof verliezen. Geloof brengt veel positieve zaken met zich mee en geeft de leerlingen waarden en normen die ze in hun leven nodig hebben.

Een goede balans is erg belangrijk en het onderwijs speelt hierin een cruciale rol. Westerse en binnenlandse investeringen zijn dan ook broodnodig, samen met een goede visie en veel mensen die het onderwijs als een vredeswapen willen gebruiken.