'Goede scores, slechte scores, er zijn veel verschillende verklaringen voor, maar een van de belangrijktse invloeden zijn de keuzes die we maken in ons onderwijs', schrijft onderzoeker Pedro De Bruyckere naar aanleiding van internationale vergelijkingen waarbij het onderwijs in verschillende landen tegen het licht wordt gehouden.

Deze week werden de TIMSS-resultaten bekend gemaakt, volgende week komt de OESO met het nieuwste PISA-rapport. Beide zijn internationale vergelijkingen waarbij het onderwijs in de deelnemende landen tegen het licht gehouden worden.

Wat leren we zoal uit TIMSS? Onze 10-jarigen blijken het echt goed te doen voor wiskunde (11de plaats) en een pak minder goed voor wetenschappen (lage middenmoot). De kans dat we volgende week niet zo best scoren op PISA is reëel. Niet omdat we het opeens per se zoveel slechter doen in ons onderwijs. Maar elke PISA-ronde - waarbij de prestaties van 15-jarigen vergeleken worden - heeft steeds een specifieke focus en de focus is deze keer... wetenschappen.

Goede scores, slechte scores, er zijn veel verschillende verklaringen voor, maar een van de belangrijktse invloeden zijn de keuzes die we maken in ons onderwijs.

Twee voorbeelden om het concreet te maken.

Als we in ons lager onderwijs er voor kiezen om in het vak wereldoriëntatie te focussen op meer inzicht en vaardigheden, is dat een te verdedigen keuze. Maar de consequentie van die keuze is dat we in de TIMSS-vergelijking voor wetenschappen opvallend zwakker scoren voor kennis en het beter doen voor redeneren en toepassingen. Als je die keuze maakt, en achter die keuze staat, dan is dit resultaat dus logisch.

Idem met de vaststelling dat de kinderen die bij ons starten in het lager onderwijs er gemiddeld zwakker voorstaan dan in veel andere landen. TIMSS legt hierbij een stuk de link met de vaststelling dat ouders bij ons iets minder vaak met de kinderen spelen, maar de onderzoekers zien ook een verklaring in de vaststelling dat in Vlaanderen in de kleuterschool minder de nadruk gelegd wordt op leren in vergelijking met andere landen. Dat klopt, je hoort hier wellicht vaker dat het welbevinden van kinderen belangrijk is, en dat het kind nog moet kunnen spelen. Terug: deze keuze is verdedigbaar, maar heeft dus een minder sterke start als consequentie.

Er is ook een derde vaststelling te maken op basis van TIMSS, eentje die ook al merkbaar was in de vorige ronde van PISA drie jaar geleden. Onze sterkste leerlingen worden niet genoeg uitgedaagd. Concreet zien we deze groep minder goed presteren. Je zou kunnen stellen dat het goed is dat de kloof tussen sterk en zwak klein is - voor TIMSS doet enkel Nederland nog beter, enkel daar is de kloof tussen sterk en zwak kleiner - maar een andere optie is dat je er voor gaat dat onze sterkste leerlingen meer excelleren.

Discussie over de eindtermen

Dergelijke keuzes liggen vandaag ter discussie. We hebben het voorbije jaar met onze samenleving uitgebreid kunnen denken over de nieuwe eindtermen die er binnenkort zullen moeten komen. Momenteel buigt het Vlaamse parlement zich over de voorstellen. Terwijl de discussies vaak gaan over wat wel en wat niet in ons onderwijs aan bod moet komen, behoren ook de bovenstaande drie keuzes tot die zelfde eindtermendiscussie.

En er zijn dan twee opties die voor mij best evenwaardig kunnen zijn: ofwel blijf je bij de gemaakte keuzes, maar dan aanvaard je de gevolgen van bijvoorbeeld minder kennis in wetenschappen, ofwel verander je het curriculum, meer specifiek verander je de eindtermen. De vraag is nu: wat willen we als samenleving. Antwoord hopelijk binnenkort in het parlement.

Eigen mening: Als toekomstige leerkracht is het goed om te weten wat de functie is van de samenleving op het onderwijs. Wij zouden daar namelijk iets van kunnen opsteken of bijleren, wat dan weer ten goede zou komen bij de uiting naar de leerlingen toe. Leerlingen zijn namelijk de belangrijkste speler om onze job te kunnen uitoefenen en daarom is het goed als we weten waar onze leerlingen staan in de samenleving. Dat er onderzoeken plaatsvinden zoals TIMSS en PISA is goed want dat geeft ons een beeld van de leerlingen. Over de keuze die er wordt gesteld kan ik geen voorkeur uitbrengen omdat ik denk dat het allebei wel zijn voordeel heeft. door de verandering van de eindtermen kunnen leerkrachten nieuwe keuzes maken. Maar als men bij de keuzes blijft die men gemaakt heeft, kan iedere leerkracht op zichzelf beslissen om deze meer of minder aan te brengen. Op deze manier kunnen leerlingen misschien beter worden in vakken waar ze nu minder scoren. Maar het omgekeerde bij vakken waar ze nu heel goed scoren is dan ook wel een mogelijkheid.

Bron: Knack 01/12/2016 http://www.knack.be/nieuws/belgie/d...ion-784357.html