Het Italiaanse Hof van Cassatie heeft een dakloze vrijgesproken voor een poging tot diefstal in een supermarkt. Het Hof oordeelde dat het stelen van voeding, ter waarde van een klein bedrag en omdat je honger hebt, geen misdaad is. Dat meldt de Italiaanse krant Corriere Della Sera dinsdag.

Roman Ostriakov, een dakloze van ongeveer dertig jaar, had in 2011 geprobeerd om voor een bedrag van 4,07 euro worsten en kaas te stelen in een supermarkt in Genua, in het noordwesten van het land. Een andere klant had dat gezien en verwittigde de bewakers. Ostriakov werd in eerste aanleg veroordeeld tot een gevangenisstraf van zes maanden en een boete van 100 euro.

Het parket ging tegen die uitspraak in beroep: het eiste dat de dakloze een lagere boete kreeg, aangezien het bij een poging tot diefstal was gebleven. Het Hof van Cassatie sprak de man uiteindelijk vrij. De omstandigheden tonen aan dat de man enkel de hoogstnodige hoeveelheid voedsel wilde stelen om zijn honger te kunnen stillen, aldus het Hof. “En aangezien mensen niet zonder voedsel kunnen leven, heeft de man gehandeld uit noodzaak.”

bron: http://www.standaard.be/cnt/dmf20160503_02271637

Dit komt me akelig bekend voor als schoolvoorbeeld uit de cursus RZL: Is het moreel te verantwoorden om voedsel te stelen als je zelf geen voedsel kan betalen? Het antwoord is neen, maar met een wrang gevoel omdat je buikgevoel zegt dat die persoon geen andere keuze heeft. De letter van de wet (moreel handelen) zegt echter dat het slecht zou zijn als je de dief niet tegenhoudt. Dat klopt ook, want in wat voor outlaw-maatschappij leven we binnenkort als stelen oké wordt, zolang het maar een klein beetje is.

In dit geval is de man vrijgesproken omdat hij handelde uit noodzaak: hij had geen eten, had voedsel nodig en stal het uiterste minimum dat hij nodig had om te overleven. Is het dan juist om hem hiervoor te straffen? Ja en neen: hij heeft een misstap begaan, maar iedereen snapt wel vanuit welke motivatie hij handelde en kan derhalve sympathiseren. Toch heeft hij een wet gebroken en dient hij daarvoor gestraft te worden. 6 maanden cel en een boete die hij niet kan betalen is degelijk overdreven, maar een taakstraf of iets dergelijks zou niet mis staan.

Mijn mening komt volledig overeen met de mening van Toon. Ik kan de uitspraak van de rechter begrijpen, maar ik vind dat hij hiermee wel een verkeerd signaal verspreidt naar de buitenwereld toe. Wanneer spreken we van een kleine diefstal? Iemand die een medicijn steelt omdat hij het niet kan betalen en anders dood zal gaan doet dat ook om zichzelf in leven te houden. Moet dat dan ook toegestaan worden? Een taakstraf, zoals Toon voorstelde, lijkt mij een goede straf. Zo geef je het signaal dat het niet oké is om te stelen, maar zorg je er niet voor dat het leven voor deze persoon nog moeilijker wordt dan het al is. Vanaf het moment dat je dergelijke dingen door de vingers begint te zien, zullen velen hier misbruik van maken en dat lijkt mij niet de bedoeling. Stelen is en blijft een misdrijf, want winkels kunnen hierdoor ook in de problemen komen.