Meer dan cijferfetisjisme


Wat is het belangrijkste om te onthouden uit de rel over de stookolielening van 100 miljoen? Dat de federale regering, ondanks de fors aangezwollen inkomsten uit accijnzen en btw op olieproducten, geen geld had om haar eigen beloften te betalen. Ze had aangekondigd dat ze een deel van de duurdere stookkosten zou compenseren, omdat ze geen geld wilde verdienen aan een onheil waar heel onze economie onder kreunt. Fijn. Maar toen het jaareinde naderde, sloeg de paniek toe. Alleen met kunst- en vliegwerk kon worden voorkomen dat het nakomen van die belofte de begroting in de rode cijfers zou duwen.


Dat betekent dus, simpel gezegd, dat het extra geld, verdiend met taksen op de dure olie, al was uitgegeven. Daar gaat het om. De uitgaven zijn niet onder controle en dus moest er naar oneigenlijke inkomsten worden gezocht om die waarheid te verdoezelen.

Politiek zit de zaak vast in een stellingenoorlog. De oppositie stelt steeds opnieuw dezelfde, overigens pertinente vragen en pijnigt minister van Begroting en Consumentenzaken Freya Van den Bossche met de metersbrede gaten in haar redenering. Die weet zich gerold door haar liberale coalitiepartners en verschanst zich achter rituele excuses en de vage hoop om de oliesector alsnog te doen betalen. Dit verhaal verliest nu snel zijn spankracht. De schade, die aanzienlijk is in termen van de geloofwaardigheid van een rijzende politieke ster, kan worden opgemeten.

Als ze zich bij de komende budgettaire vervaldagen niet opnieuw wil vastrijden, doet ze er goed aan zelf op te houden met de verafgoding van het nultekort. Hoeveel de overheid precies in kas had om middernacht op 31 december is nauwelijks interessant als dat cijfer door vestzak-broekzakoperaties nog voor honderden miljoenen is beïnvloed. Een minister van Begroting weet dat. En als hij of zij geloofwaardig wil zijn, dan kan hij of zij dat maar het beste gewoon zeggen.

De persconferentie in de eerste dagen van het jaar waarbij ministers elkaar bloemen geven omdat er al x jaar op rij geen tekort meer is, is niets meer dan poppenkast. Hou daar dus mee op. Veel belangrijker dan een getrukeerde momentopname is de structurele trend. Die bepaalt in welke mate we in staat zijn om schulden af te betalen en toekomstgerichte investeringen te doen. Daarom is de begroting zo'n belangrijke hefboom voor onze welvaart.

Een eerlijke communicatie over de financiële toestand van het rijk zou open en bloot wijzen op eenmalige ingrepen - die er natuurlijk altijd zijn - en de toekomstige kosten die ertegenover staan. Ze zou een correcte voorstelling geven van de invloed van de lage rente op de schuldenlast. Daarbij hoort ook respect voor de weg die is afgelegd onder vorige regeringen. Als het voorbije incident tot gevolg heeft dat het begrotingsbeleid meer wordt dan cijferfetisjisme, heeft het toch enig nut gehad.



DS, 25-01-2006 (Bart Sturtewagen)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB