Op 11 november herdenken we het einde van de Eerste Wereldoorlog. In België, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en enkele andere Gemenebestlanden vinden er dan herdenkingsplechtigheden plaats om 11 uur ’s morgens. Want het was op het elfde uur van de elfde dag van de elfde maand dat in 1918 de wapens zwegen.
Meer over de geschiedenis van de Last Post
De oorsprong van de Last Post
Het ontstaan van de Last Post onder de Menenpoort in Ieper
Infografiek: De 30.000e Last Post
De actie 11.11.11, die rond die tijd wordt gehouden, heeft haar naam daarvan gehaald. Precies op dat tijdstip in 1918 kwam er een einde aan het bloedigste conflict dat de mensheid tot dan gekend had. Waarom net op dàt tijdstip? Dat was min of meer toevallig.

Het was in de ochtend van 8 november 1918 toen in een treinwagon in het bos van Compiègne, zo’n 80 kilometer ten noorden van Parijs, de gesprekken over een wapenstilstand begonnen. Rond 11 uur overhandigde de geallieerde opperbevelhebber, de Franse maarschalk Ferdinand Foch, de voorwaarden aan een Duitse delegatie. De Duitsers kregen 72 uur om ermee in te stemmen, dus tot 11 november om 11 uur.

Strijd geen minuut langer rekken

De Duitse onderhandelaars hebben gedurende die 72 uur geprobeerd om de geallieerde eisen te milderen. Met zeer weinig resultaat. Nog de hele nacht van 10 op 11 november werd er bikkelhard gediscussieerd over één artikel van de tekst. In de vroege ochtend werd er eindelijk een volledig akkoord bereikt. Dat akkoord moest dan nog ondertekend worden.

De overeenkomst bepaalde dat de wapenstilstand 6 uur na de ondertekening zou ingaan. De klok wees 12 over 5 aan, maar maarschalk Foch stelde voor om er 5 uur van te maken. Daardoor zouden de wapens precies om 11 uur ’s morgens zwijgen.

Het siert maarschalk Foch dat hij de strijd geen minuut langer wilde rekken. Hij stelde voor om eerst de laatste pagina van de overeenkomst in het net te typen, en daar dan meteen de handtekeningen op te plaatsen. Het overtikken van de volledige tekst zou immers meer tijd in beslag nemen. Om 20 minuten over 5 werd het document getekend. Het zou tot 10.30 uur duren tot iedereen over de volledige teksten beschikte, maar intussen waren de hoofdkwartieren al via de radio op de hoogte gesteld.


De geallieerde onderhandelaars kort na de ondertekening van de wapenstilstand, voor de treinwagon in het bos van Compiègne. Op de voorgrond maarschalk Foch (met aktentas en wandelstok).

Amerikanen veroverden die dag nog Stenay

De tijdspanne van 6 uur tussen de ondertekening van de wapenstilstand en de ingang ervan was nodig om alle legers aan het front tijdig op de hoogte te brengen. Het is heus niet zo dat de strijd tot precies 11 uur in alle hevigheid voort woedde. Door de radio, de telefoon en de telegraaf waren de meeste eenheden al na enkele uren gewaarschuwd en nog voordat de klaroenen om 11 uur het staakt-het-vuren bliezen, was het op vele plaatsen stil geworden.

De gevechten die al bezig waren liepen die ochtend nog wel een poos door, waarbij helaas nog verscheidene doden vielen, maar veel commandanten hadden al eerder plannen voor verdere aanvallen uitgesteld. Iedereen wist immers dat de wapenstilstand in de lucht hing.

Alleen Amerikaanse troepen gingen die ochtend nog tot een heus offensief over, waarbij ze het Franse stadje Stenay aan de Maas veroverden. De Amerikanen namen pas sinds enkele maanden daadwerkelijk aan de strijd deel en sommige van hun officieren waren teleurgesteld dat de pret nu al over was… Het bevel om op het laatste moment nog Stenay te veroveren werd gemotiveerd met het argument dat de troepen zich in die stad behoorlijk zouden kunnen… wassen. Immers, op het moment van het staakt-het-vuren moesten de geallieerde troepen ter plaatse blijven.

Franse tijd versus Duitse tijd

Hoe dan ook, vanaf 11 uur was het werkelijk voor het eerst sinds meer dan 4 jaar stil aan het front. Ook op zee staakten de Duitse onderzeeërs hun acties. Alleen in Oost-Afrika zou het nog enkele dagen duren vooraleer de kleine Duitse koloniale troepenmacht die daar hardnekkig in de brousse standhield, kon worden overtuigd dat de oorlog werkelijk voorbij was.

Nog één detail: volgens de overeenkomst moesten de wapens zwijgen “om 11 uur Franse tijd”. Dat was toen dezelfde tijd als in Groot-Brittannië (de tijd van Greenwich) en gold ook het onbezette stuk België. In Duitsland, net als in het nog door Duitsers bezette België, liepen de klokken een uur voor en ging de wapenstilstand dus in op het middaguur.

Meteen na de bevrijding zette iedereen in België de klokken een uur terug en werd het “Duitse uur” taboe. Maar jaren laten zijn België en Frankrijk dan toch weer overgeschakeld op de tijd die in Duitsland en Midden-Europa wordt gebruikt. Het gevolg is dat onze klokken nu een uur voorlopen op de “Franse tijd” die in 1918 gold. Als we op 11 november om 11 uur onze tijd de wapenstilstand herdenken, zijn we dus een uur te vroeg op het werkelijke tijdstip.

Bron
De Redactie.be
http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/buitenland/1.1146255

Persoonlijke mening
Het is vandaag een feestdag maar ik vind het enorm belangrijk om te weten waarom we vandaag een vrije dag hebben. We herdenken vandaag het einde van Wereldoorlog I.
Dat maakt het bijzonder pijnlijk dat er vandaag nog steeds geen vrede op aarde is.
Het is enorm belangrijk om te blijven herdenken.
Ikzelf ben ook al een aantal keer aanwezig geweest bij de plechtigheid in Ieper. Ik kan u verzekeren daar word je stil van ! Vandaag volgde ik het via de Redactie.be.
Mijn boodschap is kort. Herdenk de doden van oorlogen en veldslagen, streef naar vrede.