Iedereen heeft baat bij een vroege, en vooral een juiste studieoriëntatie. Het geld dat met zo’n maatregel wordt uitgespaard, kan worden geïnvesteerd in beter onderwijs voor zij die wél slagen. Daar wordt iedereen beter van.

Het idee van de twee vice-rectoren van de KU Leuven om eerstejaarsstudenten met te zwakke resultaten te weigeren voor het vervolg van de opleiding is aantrekkelijk, maar eigenlijk nog onvoldoende. Die selectie moet niet gebeuren na het eerste jaar hoger onderwijs, maar ervoor, na het middelbaar onderwijs. De overheid wil tot elke prijs zo veel mogelijk jongeren aan boord houden om die gelijke kansen toch maar voor iedereen te kunnen garanderen. Politiek is dat misschien correct, maar intellectueel en budgettair is dat allesbehalve de beste oplossing.
Onze jongeren leven in een maatschappij waar ze constant geprikkeld worden door snelle informatie. Het geduld, de goesting en de tijd om de leerstof ten gronde te verwerken, ontbreken vaak.

Er staat een heel leger aan leerkrachten, leerlingenbegeleiders en onderwijscoördinatoren paraat om een jongere van zijn derde tot zijn achttiende te begeleiden. Na een 15-jarige schoolcarrière - drie jaar kleuterklas, zes jaar lager onderwijs en zes jaar secundair onderwijs - zouden we ervan uit mogen gaan dat het reguliere onderwijs in Vlaanderen over de nodige middelen, kennis en informatie beschikt om adequaat te kunnen oordelen over iemands rijpheid voor en slaagkansen in het hoger onderwijs. Helaas is niets minder waar.


De slaagpercentages van universiteiten en hogescholen liegen er niet om. Gemiddeld slaagt de helft tot een derde van de nieuwe studenten in het eerste jaar hoger onderwijs. Dat ligt aan verschillende factoren: verkeerde studieoriëntatie, demotivatie, onvoldoende inzet, onvoldoende rijpheid en discipline, en ook een onvoldoende analyse van de capaciteiten van de jongere door de beschikbare middelen niet optimaal in te zetten.

De werkwijze en de selectieprocedure in vrijwel elk ander Europees land wijken sterk af van ons systeem. Leerlingen in het laatste jaar van het secundair onderwijs worden in andere landen onderworpen aan een officieel eindexamen, een vergelijkende test die een objectief idee geeft van de verworven kennis. Ze maken ook al veel vroeger een keuze van vakken die hen écht interesseren, en worden alleen getest voor die materie. Een eerste natuurlijke selectie voor het hoger onderwijs gebeurt dus op basis van de vakken die je in het secundair onderwijs volgde.
Dat is bij ons wel anders. Vlaamse leerlingen in het secundair onderwijs moeten slagen voor een hele resem vakken, waarvan, met wat geluk, de helft hen interesseert. Dat is een belangrijk knelpunt in het klassieke onderwijssysteem, dat het watervalsysteem en demotivatie in de hand werkt.

De reden waarom Vlaamse scholieren nog steeds àlle vakken moeten kennen en waarom een vergelijkende test bij ons nog steeds niet is ingevoerd, is een gevolg van ons falend secundair onderwijs. Zij bereiden de min-18-jarigen slecht voor op hun latere studies. Bovendien wil ons systeem zo veel mogelijk jongeren zo lang mogelijk aan boord houden om iedereen dezelfde slaagkansen te kunnen garanderen. Democratie als hoogste goed. Maar met politieke correctheid is niemand gebaat. Niet de student die hoger grijpt dan hij aankan en zijn tijd verdoet, niet zijn ouders noch de maatschappij, die investeren en daar geen return van hoeven te verwachten, en niet de universiteiten, die de slaagpercentages en het potentieel steeds zien dalen.
De werkwijze en de selectieprocedure in vrijwel elk ander Europees land wijken sterk af van ons systeem

Omdat steeds meer studenten worden uitgeschakeld na een zwak jaar, wordt begeleiding in het eerste jaar steeds belangrijker. De focus moet daarbij liggen op kennis, niet op inzicht. Een student die hogere studies aanvat, wordt immers geacht voldoende intelligent te zijn om inzicht in de materie te kúnnen verwerven. De discipline hebben om die materie regelmatig en alleen in te studeren, is een ander verhaal. Onze jongeren leven in een maatschappij waar ze constant geprikkeld worden door snelle informatie. Het geduld, de goesting en de tijd om de leerstof ten gronde te verwerken, ontbreken vaak, terwijl studeren een intensief proces is dat pas na lange tijd vruchten afwerpt. Wij ervaren dat een goede begeleiding op het vlak van discipline de slaagkansen verdubbelt.

Bron: De Tijd, 'Politiek correct onderwijs is daarom intellectueel en budgettair nog niet het beste', 23/11/'14, http://www.tijd.be/opinie/algemeen/...568542-7765.art

Eigen mening:

Naar mijn persoonlijke mening faalt ons onderwijssysteem inderdaad. Jongeren zouden nog voor ze in het hoger onderwijs terechtkomen betere ondersteuning moeten krijgen rondom studieoriëntatie. Nu komen er heel wat studenten in een foute, te zware, hen niet interesserende richting terecht wat er voor zorgt dat ze niet alleen kostbare tijd, maar ook kostbaar geld verliezen. In het middelbaar onderwijs zou men sterker moeten werken aan een nog betere begeleiding naar studiekeuze toe en ook vooral moeten werken rond de motivatie en discipline die nodig is om verder te studeren. Ik begrijp heel goed waarom men maatregelen wil treffen. Op deze manier worden studenten voor een stuk tegen zichzelf beschermd. Het geld dat hier wordt uitgespaard, kan men investeren in betere ondersteuning naar hoger onderwijs toe. Op deze manier kunnen meer jongeren de juiste studiekeuze maken en de gekozen opleiding met de juiste motivatie afmaken.