Het onderzoek naar ebolavaccins zit in een cruciale fase. De vaccins die getest zijn op apen zijn zo effectief dat de dieren zelfs beschermd zijn wanneer ze honderd dodelijke dosissen van het ebolavirus geinjecteerd krijgen. Waarom blijft een vaccin voor mensen dan zo lang uit? Het onderzoek loopt vertraging op door wetenschap, ethiek en politiek, leert een reportage van National Geographic.

In een tijd waarin malaria jaarlijks 600.000 mensen velt, tuberculose 1,3 miljoen en aids 1,6 miljoen, was ebola lange tijd geen prioriteit

In een tijd waarin malaria jaarlijks 600.000 mensen velt, tuberculose 1,3 miljoen en aids 1,6 miljoen, was ebola lange tijd geen prioriteit. Nu het virus explodeert in West-Afrika klinkt de roep om een vaccin luider dan ooit.

Toch is het niet zo dat wetenschappers en artsen plots wakkergeschud zijn, stelt directeur Francis Collins van de National Institutes of Health in een interview met The Huffington Post. "Als de overheid de afgelopen tien jaar niet in ons budget gesneden had, zouden er nu al een vaccin en behandelingen voorhanden zijn."

Na de terroristische aanslagen op 11 september 2001 begonnen de Verenigde Staten zwaar te investeren in ebola-onderzoek, uit vrees dat terroristen het virus als wapen zouden gebruiken. De investeringen - het ging om belastinggeld, want geen enkel bedrijf wou zo veel tijd en geld investeren in een product voor een minieme afzetmarkt - piekten in 2004, maar zijn sindsdien afgezwakt.
Slopend proces
©AFP

Geld was niet het enige dat de onderzoekers parten speelde. De ontwikkeling van vaccins om te testen op apen was een slopend, decennialang proces waarbij sinds de jaren 90 tientallen makaken het leven lieten. Bijna hadden onderzoekers de strijd opgegeven. Weinigen dachten nog dat een vaccin tegen ebola mogelijk was.

Een van de hindernissen in de zoektocht naar een effectieve behandeling was de verraderlijke aard van het virus. Het dringt verscheidene organen tegelijk binnen en maakt razendsnel kopieën van zichzelf, waardoor de ziekte hart, longen, lever, spieren en hersenen aantast. Het virus moet in elk orgaan tegelijk aangepakt worden; zoniet blijft het zich verspreiden.

Dat is de reden waarom aanvankelijk alle pogingen faalden. Tegelijk werd de vooruitgang in het onderzoek vertraagd door de gevaren die erbij kwamen kijken. Onderzoekers moeten een speciale toestemming aanvragen om met het dodelijke pathogeen te werken en dezelfde voorzorgen treffen als gezondheidswerkers. Beschermende kledij als maskers en handschoenen bemoeilijken zorgvuldig onderzoek. Labo's moeten continu grondig schoongemaakt worden. Door al deze factoren duurt het werk minstens tweemaal zo lang als bij onderzoek naar een ziekte als malaria.
Ethisch debat
De WHO waarschuwt dat Guinee, Liberia en Sierra Leone tegen het einde van het jaar mogelijk opkijken tegen 10.000 nieuwe ebolagevallen per week ©AFP

Daarnaast was - en is - er het ethische vraagstuk. Aanvankelijk focuste het debat voornamelijk op de vraag of het wel een goed idee was veel aandacht te besteden aan een ziekte die, tot de huidige uitbraak, minder dan 2.400 mensen wereldwijd besmet had. Intussen is het debat verschoven naar de vraag hoeveel klinische tests nodig zijn alvorens de beschikbare middelen ingezet kunnen worden.

De ontwikkeling van vaccins en medicijnen is plots een race tegen de klok. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waarschuwde gisteren nog dat Guinee, Liberia en Sierra Leone tegen het einde van het jaar mogelijk opkijken tegen 10.000 nieuwe ebolagevallen per week.

Vorige maand werd gestart met tests van twee vaccins bij gezonde vrijwilligers. Als alles goed loopt, worden vanaf januari nog eens 3.000 mensen gevaccineerd. De testfase duurt gewoonlijk een jaar of nog langer, vooraleer bedrijven hun vaccins op de markt mogen brengen. Maar met tientallen mensen die dagelijks aan ebola sterven, is er niet zo veel tijd. GlaxoSmithKline wil in januari al een vaccin inzetten in de door ebola geteisterde gebieden, zelfs indien de veiligheid ervan nog bewezen moet worden.
ZMapp

ZMapp werd toegediend aan een handvol ebolapatiënten - tot de voorraad op was. Het bedrijf dat het middel maakt, wacht op de volgende tabaksoogst

De zoektocht naar een doeltreffend medicijn tegen ebola is even beladen. Duizenden medicijnen zijn getest, maar slechts twee bleken effectief bij apen. Een daarvan, ZMapp, werd intussen ook toegediend aan een handvol ebolapatiënten - tot de voorraad op was. Het middel wordt gemaakt met genetisch gemanipuleerde tabaksplanten. Het bedrijf dat het ontwikkelt, wacht nu op de volgende oogst.

Ook een tweede medicijn werd recent aan enkele patiënten gegeven. Deze middelen werden gebruikt zonder dat ze het gebruikelijke goedkeuringsproces doorlopen hadden. Maar enkele dosissen bewijzen niets. De meeste patënten kregen meerdere behandelingen en zouden de ziekte wellicht ook overleefd hebben zonder medicijn. Het enige waarvan de onderzoekers zeker zijn, is dat de medicijnen niet fataal zijn.

Bron: http://www.demorgen.be/wetenschap/w...ebola-a2090412/

Mening: Veel mensen beweren dat het onderzoek naar een geneesmiddel voor Ebola is vastgelopen. Uit het artikel blijkt echter dat tests op dieren veelbelovend is. Mijn vraag is wel: Waarom hebben niet meer patiënten het "test" middel nog niet hebben gekregen? Ik snap hierbij wel dat testen op mensen een taboe is maar als we er niet snel iets aan doen kan dit tot een wereldwijde epidemie leiden.