De woorden 'achterlijk' en 'islam' verbinden in het radionieuws kan niet, zo merkte VRT-nieuwslezer Johan De Ryck afgelopen weekend. Toch kunnen nieuwslezers zich tegenwoordig uitspraken permitteren die enkele decennia geleden nog ondenkbaar waren. En dat vindt niet iedereen een goede zaak.


Op tv kan het nog, maar in het radionieuws horen die kwinkslagen niet thuis.
Bert Geenen, Directeur radionieuws Q-Music en JOE fm.
Saoedi-Arabië belijdt een van de meest achterlijke vormen van islam." VRT-nieuwslezer Johan De Ryck zei het in het radionieuws van 2 uur, tijdens de nacht van zaterdag op zondag. Aanleiding was een nieuwsbericht over de Belgische economische missie in Saoedi-Arabië. Het citaat ging niet onopgemerkt voorbij, ondanks het nachtelijke uur. De VRT-hoofdredactie overlegt onder andere met de Deontologische Adviesraad van de omroep over de uitspraak.

"De richtlijnen over deontologie en de inhoud van de nieuwsberichten gelden voor iedereen. Natuurlijk moet het radionieuws onpartijdig zijn", zegt Griet De Craen, hoofdredacteur radio bij de VRT-nieuwsdienst. "Maar de vorm waarop het nieuws wordt gebracht, mag wel anders zijn. Die is afhankelijk van de zender en van de tientallen nieuwslezers. Ik maak me dus meer zorgen over de inhoudelijke correctheid van het nieuws dan over het feit of een nieuwslezer zegt dat je vandaag best een paraplu mee naar buiten neemt."

En dus beëindigt nieuwslezer Chris Van den Abeele het nachtbulletin op de VRT-radio's steevast met "dat was wat nieuws". Of durft Vincent Byloo de update op Studio Brussel al eens aanvullen met het zinnetje "als dat maar goed komt". Op Gedichtendag ging Byloo nog verder en maakte hij zelfs een gedichtje van het weerbericht. "Twintig jaar geleden had dat nooit gekund, nu heeft er geen haan naar gekraaid. De manier waarop het radionieuws wordt gebracht, is nu eenmaal veranderd. Gelukkig maar."

Wegzappen
Q-Music en JOE fm vragen nieuwslezers bijvoorbeeld om nieuwsberichten in spreektaal de ether in te sturen. Iets wat volgens directeur radionieuws Bert Geenen aardig lukt omdat de nieuwslezers vaak jonge mensen zijn, die automatisch kiezen voor een eigentijds taalgebruik. "De manier waarop het radionieuws wordt gelezen, volgt dus eigenlijk het ritme van leven van mensen. Daarbij hoort dat mensen nu heel anders spreken dan enkele decennia geleden."

Ook de VRT-netten kozen er bewust voor om van de lezers van het radionieuws meer mensen van vlees en bloed te maken. Zij moeten eerder vertellen dan aflezen wat er zoal in de wereld gebeurt. Zeker op MNM en Studio Brussel, de zenders die sinds september 2012 eigen nieuwsbulletins kregen omdat de luisteraars te vaak wegzapten als het nieuws aan de beurt was. Daarom koos Studio Brussel er ook voor om de nieuwslezers doorheen de week op vaste tijdstippen te laten presenteren.

"Studio Brussel is heel personality driven", verklaart Byloo. "Als de nieuwslezers vertrouwd klinken, vergroot dat ook de betrokkenheid bij de luisteraars." Verder moet hij zich aan dezelfde regels als nieuwslezers op andere netten houden, verzekert Byloo. "Ik kan mij bijvoorbeeld net zo min als zij permitteren om een politieke mening te verkondigen tijdens een nieuwsupdate. Maar ik kan het me misschien wel iets makkelijker permitteren om een persoonlijke opmerking te maken over een onschuldig onderwerp als pakweg Eurosong."

Gij zult niet vervelen!
Daar moet je volgens Bert Geenen als nieuwslezer toch mee opletten. Een radiopresentator kan naar zijn mening wel een interpretatie geven aan een nieuwsfeit, een nieuwslezer moet alleen zorgen dat hij of zij duidelijk overbrengt wat die dag en het voorbije uur in de wereld gebeurden. "Op televisie is een nieuwsanker meer iemand die de verschillende nieuwsberichten aan elkaar breit, eventueel met een kwinkslag. Maar in het radionieuws horen die kwinkslagen niet thuis."
Geenen zit er daarom ook niet op te wachten dat nieuwslezers te veel van hun persoonlijkheid in hun berichten smokkelen. "Als een van onze nieuwslezers eruit springt - of het nu positief of negatief is - is dat geen goed teken. Alle nieuwslezers moeten de nieuwsfeiten duidelijk en objectief brengen."

Al moeten ze er tegelijk wel in slagen om hun luisteraar te blijven boeien. "Radio is tenslotte een secundair medium, iets dat mensen beluisteren terwijl ze zich scheren of met de wagen rijden", zegt Byloo. "Dan helpen bruggetjes om de mensen erbij te houden nadat je de belangrijkste nieuwsfeiten hebt verteld." Want volgens Byloo moet je tijdens het lezen van het nieuws altijd een motto in het achterhoofd houden. "Gij zult niet vervelen."

Bron: De Morgen, 18/03/2014
Eigen commentaar: Enerzijds ben ik akkoord met het feit dat een nieuwsmedium op een objectieve manier informatie moet verschaffen. Er mag niet te veel plaats zijn voor subjectieve bewoordingen. Anderzijds vind ik wel dat de wijze waarop het nieuws wordt gepresenteerd eigentijds mag zijn.

Ik denk nu eenmaal dat mensen tegenwoordig verwend zijn op het vlak van entertainment en dat zij zelfs bij het nieuws een soort van 'showfactor' verwachten. De media moet steeds meer uit de kast halen om het publiek te blijven boeien. Zolang de feiten accuraat en juist worden weergegeven, heb ik hier geen problemen mee. Het is echter niet de bedoeling dat het 'showgehalte' de inhoud overstijgt.