‘De staat stak genoeg geld in mij, ik zal niet hervallen’


‘Zonder coach was ik recht vanuit de gevangenis naar die foute gasten gestapt. Nu kijk ik alleen nog naar de toekomst.’ Een ex-gedetineerde getuigt over zijn TOP-coach.


‘Vroeger dacht ik dat ik cool was. Ik rookte de hele dag jointjes en hing rond met inbrekers en drugsdealers. Ik heb geen diploma, ik deed niets anders dan spijbelen. Op mijn achttiende heb ik dan een ramkraak gepleegd, ik wilde snel geld en een dikke auto.’

Maar het liep fout af. Youssef* (20), een jongeman uit het Antwerpse, werd opgepakt en kreeg 5 jaar gevangenisstraf, waarvan 1 jaar effectief en 4 jaar voorwaardelijk. ‘Ik was gewoon dom en onder invloed van drugs. Ik was nochtans een slimme jongen, studeerde aso Wetenschappen, maar was compleet onhandelbaar. Door de scheiding van mijn ouders heb ik thuis te veel vrijheid gekregen, maar ik verwijt hen dat niet. Wij hadden het goed thuis. De frigo stak altijd vol. Ik alleen ben verantwoordelijk voor mijn daden.’

De realiteit van de Antwerpse gevangenis was een schok voor Youssef. De eerste week al kwam hij in contact met TOP-coaching (Terug Op Pad), een Antwerps project om jonge gedetineerden te begeleiden tijdens en na hun gevangenisstraf om recidive te voorkomen. ‘Mike heeft mij sterk gemaakt. Hij kwam mij wekelijks bezoeken, we hebben heel veel gepraat. Hij gaf me een boek over een man in een depressie die later heel succesvol werd. Ik besefte dat je je leven in handen kon nemen.’

Coach Mike Decuyper zag in die eerste dagen een labiele Youssef: ‘Hij was enorm beïnvloedbaar. Ik heb daarom eerst op zijn motivatie en zelfvertrouwen gewerkt, op zijn wil om iets te veranderen aan zijn leven. Maar tegelijk is confrontatie belangrijk. Hij had angst om zijn vader te bellen, dus stelde ik voor dat hij een brief zou schrijven om zijn spijt te betuigen. Tegelijk moet je als coach onzekerheden helpen wegnemen. Deze jongens hebben doorgaans geen diploma, verliezen hun zogenaamde vrienden, denken nergens terecht te kunnen na de gevangenis. Vaak met reden. Wij zoeken samen met hen naar werk, een woning, regelen de administratie, nemen contact op met schuldeisers.’

Youssef glimlacht: ‘Mike heeft met mij ook rechtertje gespeeld. Ik heb nog altijd maandelijks een oefengesprek met hem, om niet volledig te blokkeren of agressief te antwoorden.’


Binnen en buiten de muren

Het voorbeeld illustreert de unieke aanpak van TOP-coaching. ‘Wij werken niet van achter een bureau’, zegt Mike. ‘We doen vanalles met die jongeren, gaan met hen sporten, iets drinken. We vragen een duidelijk engagement, maar geven ook iets terug. De klemtoon ligt op het gezamenlijk werken naar een uitweg. Dat wekt vertrouwen. Wij zijn ook 24 op 24 uur beschikbaar.’

‘Een andere troef ligt in onze continuïteit. Wij zijn in Vlaanderen de enigen die de coaching beginnen in de gevangenis en verderzetten buiten de muren. Hoe sneller we er binnen de muren bij zijn, hoe groter de kans dat de jongens onze hulp ook gebruiken buiten de muren.’

Youssef kwam na zes maanden voorwaardelijk vrij en woont nu bij zijn vader. Hij volbracht een opleiding als lasser en heeft daar na lang zoeken ook een baan in gevonden. ‘Ik ga het nu niet meer verknallen. Ze hebben veel staatsgeld in mij gestoken!’


DS, 04-10-2013 (Johan Decrom)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB