Van boer tot bord. Achter de schermen van de voedingsindustrie (5b: Rijst)


Bevatten curryworsten koeienuiers, zit er kleurstof in zalm en waarom komt een bosje munt zelfs ’s zomers uit Afrika? De Standaard zoekt het uit in een reeks die tot eind augustus elke zaterdag verschijnt. Telkens serveren we u het complexe verhaal achter een eenvoudige maaltijd. Van boer tot bord.


Gezocht: rijst die minder water drinkt

Uncle Ben’s voert Zuid-Europese rijst per schip aan.Wie rijst koopt om eens lekker Aziatisch te eten, eet eigenlijk vaak Spaans. ‘Het merendeel van onze rijst komt uit Zuid-Europa. Alleen speciale soorten zoals basmati kopen we in Azië.’

Olen is een dorp aan het Albertkanaal in de Kempen. Bij vlagen ruikt het er naar gekookte spaghetti. Een lichtzoete zetmeelgeur die door de woonwijken trekt waarin ik ben opgegroeid. Ik heb nooit geweten dat het van een rijstfabriek kwam. De rijstfabriek van Uncle Ben’s nota bene, die builtjes en basmati uitzendt naar Europa, Noord-Afrika en Australië, alles samen 86 ton per jaar.

De geur komt van het parboilen, zegt fabrieksmanager Xavier De Buysscher, een soort van voorkoken. ‘Veel mensen denken dat we parboilen om het kookproces voor de consument in te korten, maar dat klopt niet.’ Hij tekent een rijstkorrel: een wit graantje met een lichtbruine buitenkant. ‘In die buitenkant zitten vezels en vitaminen en als je volle rijst eet, eet je die dus op. Maar voor al wie liever witte rijst eet, is parboiled rijst interessant, want door te parboilen brengen we een deel van de vitaminen naar de kern. Voorts worden de korrels steviger en minder kleverig, en verliezen ze een groot deel van hun geur.’

Het is rijst zoals hij in deze contreien graag gegeten wordt, en het is het belangrijkste product van Uncle Ben’s.


Waterschaarste

We wandelen naar de achterkant van de fabriekssite, waar het Albertkanaal loopt. Er liggen twee binnenschepen te wachten tot de enorme zuiger van Uncle Ben’s de rijst uit hun ruim haalt. ‘Behalve de speciale soorten zoals basmati, komt al onze rijst uit Zuid-Spanje en Italië’, zegt De Buysscher. ‘Een trafiek die we volledig per schip organiseren.’

Het past bij het duurzame imago waar Uncle Ben’s aan werkt. ‘Tegen 2020 willen we de site hier volledig CO2-neutraal hebben, met elektriciteit van eigen windmolens. Maar de grootste milieu-impact komt helaas uit de teelt voort. Rijstteelt heeft het vervelende neveneffect dat er veel methaan bij vrijkomt (na CO2 het belangrijkste broeikasgas, red.). Bovendien is er zo’n 1.500 liter water nodig voor een kilo rijst.’

‘We hebben in de Europese teeltgebieden al veel vooruitgang geboekt: in Azië brengt een hectare twee tot drie ton rijst op, bij ons is het acht tot negen ton. Maar het zou nog beter zijn om rijst te vinden die minder irrigatie nodig heeft, en daar zoeken we ook naar.’ Al is het in het zuiden van Spanje haast onmogelijk om te besparen op bevloeiing, want dan dreigt de bodem te verzilten.

Xavier De Buysscher leidt me langs de enorme machines van de fabriekshal. In een tank wordt de rijst eerst doordrenkt met warm water, om daarna in de stomer te gaan en vervolgens in een droogkast. De gebroken korrels worden eruit gezeefd, de onzuiverheden automatisch weggesorteerd, de buitenkant wordt weggeslepen.

De machines zijn zo afgesteld dat het resultaat foolproof is, zegt De Buysscher enthousiast. ‘Dat is ons handelsmerk: rijst die niet kan mislukken.’


DS, 24-08-2013

Bijgesloten Plaatje(s)

 

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB