Projectontwikkelaar moet mee betalen


BRUSSEL - De komst van de metro ontsluit de verpauperde buurt Battersea. Een mooi cadeau voor de project-ontwikkelaar die er kantoren en flats neerzet. En dus doet Londen hem mee betalen. Een mooi cadeau voor de jarige Tube.


Vandaag is het precies 150 jaar geleden dat de eerste passagiers op de Londense metro stapten. De Britse hoofdstad zette destijds een wereldprimeur neer. De eerste ondergrondse treinen reden tussen Paddington Station en Farringdon Street, vlakbij The City. Een luttele zes kilometer, maar een gigantisch succes.

Op de openingsdag maakten 38.000 mensen een proefritje. Het eerste jaar vervoerde de Tube - zo genoemd omdat de treinen door een pijp reden - 9,5 miljoen mensen, in het tweede jaar al twaalf miljoen.

De Britse hoofdstad kampte in het midden van de 19de eeuw met gigantische verkeersopstoppingen. Bussen, koetsen, taxis en zo'n 200.000 voetgangers baanden zich elke dag een weg naar het financiële hart van Londen. Naarmate Londen aanzwol, groeide ook de metro - tot meer dan 400 kilometer. Alleen Seoel, Peking en Sjanghai kunnen vandaag bogen op een uitgebreider netwerk. Lijnen werden doorgetrokken - overigens niet uitsluitend ondergronds - naar City Airport, de Millennium Dome in de bocht van de Thames waar de hoofdstad het jaar 2000 verwelkomde, naar het olympische dorp in het oosten van de stad...


Zicht op de Thames

Verloederde en vergeten buurten vinden door de komst van de metro een nieuwe adem. Vastgoedprijzen op wandelafstand van een metrostation liggen merkelijker hoger dan in buurten die verstoken zijn van degelijk openbaar vervoer. En dat inspireert de klacht dat projectontwikkelaars winst maken op de rug van de belastingbetaler. Maar daar heeft Londen nu wat op gevonden.

Begin december werd het licht op groen gezet voor de uitbreiding van de Northern Line naar Battersea Power Station. De oude elektriciteitscentrale op de zuidelijke oever van Thames ging in 1983 definitief dicht. Het iconische gebouw met zijn vier ranke torens stond al die jaren triest te wachten op een nieuw leven. Het ene grootse plan na het andere bleef dode letter, de buurt verloederde.

Daar lijkt nu verandering in te komen. Een nieuwe projectontwikkelaar begint vanochtend met de verkoop op plan van de eerste 800 appartementen ‘met ongeëvenaard zicht op de Thames', kantoren en winkels. Battersea wordt een dorp in de stad, een rijke enclave in het niet zo rijke zuiden van de hoofdstad. Met veel groen, een weidse promenade langsheen de rivier en in het midden het grootste bakstenen gebouw in Europa met waardevolle art deco-elementen.

‘Na de beslissing van de Britse regering over de verlenging van de Northern Line zagen we een nieuwe golf van belangstelling voor het Battersea-project', jubelde de Battersea Project Land Company in een mededeling midden vorige maand. Een mooi cadeau voor het consortium van Maleisische investeerders achter het project. Dat was ook de Londense bestuurders niet ontgaan. En dus wordt de bouw van de metrolijn en de stations Battersea en Nine Elms medegefinancierd door de projectontwikkelaar via een meerwaardebelasting.

In Singapore en Hongkong is deze financieringstechniek al langer in zwang, maar voor Londen is het een primeur. In Vlaanderen blijft het voorlopig een vrome gedachte.


Onbetaalbaar

Overigens heeft Londen nog meer troeven die de afgunst wekken van Vlaamse transportdeskundigen: de centralisatie van bevoegdheden in één instelling, Transport for London, die afhangt van de burgemeester. Wegvervoer, bussen, taxis, fietspaden, metro... allemaal onder één dak, wat de coördinatie behoorlijk vergemakkelijkt.

Niet dat het altijd rozengeur en maneschijn is geweest. Decennialang was de auto koning en de Tube ondergefinancierd, waardoor de infrastructuur met rasse schreden verouderde. Dat verbeterde in 1970 toen de Greater London Council, zeg maar de Londense gewestregering, zeggenschap kreeg over transport. Onder Margaret Thatcher in de jaren tachtig werd de klok echter teruggedraaid. Een kentering deed zich pas voor met de heroprichting van het gewestbestuur in 2000 en de oprichting van Transport for Londen in 2003.

Maar Londen blijft groeien - er wonen al acht miljoen mensen. De uitbreiding van de vervoerscapaciteit hinkt permanent achterop, een metrokaartje wordt elk jaar duurder en wordt stilaan onbetaalbaar voor de laagste inkomens.

De Tube viert feest, maar niet zonder problemen.


DS, 10-01-2013 (Evita Neefs)

Bijgesloten Plaatje(s)

 

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB