Bijna 50% van het fruit en de groenten die worden geproduceerd in Europa gaat verloren in de voedselketen. Van productie tot distributie, in de supermarkt én bij de consument is er verlies. Dat blijkt uit een onderzoek onder leiding van de Universiteit Gent.

Volgens een schatting van de 'Food and Agriculture Organization' van de VN doet het grootste verlies zich voor bij de productie van groenten en fruit, zo stelt de studie van professoren Peter Ragaert (UGent), Willem Rijpkema (Wageningen Universiteit), Mieke Uyttendaele (Veg-i-Trade) en Benedikt Sas (Food2Know). Daar gaat al 20% van de totale hoeveelheid verloren, door onder meer roofdieren en insecten, beschadiging bij de oogst, het uitsorteren volgens kwaliteitsstandaarden van supermarkten en andere bedrijven en ook door onvoldoende aftstemming tussen vraag en aanbod, waardoor de groenten en het fruit op het veld achterblijven.

Niet onherroepelijk
5,5% van de groenten en het fruit gaat verloren bij de naoogst en de verwerking, bijvoorbeeld door slechte bewaaromstandigheden, bij het transport of bij het persen van fruit voor sap, of door verwerkingsfouten en storingen. In de distributieketen en supermarkten, gaat nog eens ongeveer 7,5% verloren door bederf of doordat de producten niet lang genoeg meer houdbaar zijn om nog verkocht te worden.

Niet al deze verliezen zijn onherroepelijk, omdat er steeds meer geprobeerd wordt om de verloren producten toch nog te gebruiken. In vergistingsinstallaties worden onverkoopbare groenten en fruit bijvoorbeeld omgezet in energie. Ook kunnen licht beschadigde groenten en fruit nog gerecupereerd worden door er afgeleide producten zoals confituur, soep,... van te maken.

De consument zorgt tot slot voor 13% van de voedselverliezen, door bruikbaar voedsel weg te gooien of te verspillen door het te lang of op een verkeerde temperatuur te bewaren.

Tips voor consument
Het Europees onderzoeksproject Veg-i-Trade probeert de verliezen in de groenten- en fruitketen terug te dringen. Maar ook de consument kan hierbij dus helpen. Binnen het Europese project Veg-i-Trade proberen wetenschappers van de UGent en van Wageningen Universiteit de verliezen in de groenten- en fruitketen te verminderen. Zo maken ze statistische modellen om het bederf en de veiligheid van groenten en fruit te voorspellen. Die modellen kunnen gebruikt worden om de planning en logistiek van voedselverwerkers, transporteurs en supermarkten te verbeteren. Door bijvoorbeeld de grootte van een partij voedsel, de voorraadniveaus en de bewaaromstandigheden aan te passen kan de productkwaliteit en voedselveiligheid verbeteren, en wordt minder voedsel verspild.

En de consument? Enkele tips: door seizoensgebonden te eten moeten groenten en fruit geen lange weg meer afleggen tot bij de consument, en dus minder lang bewaard worden. Een wekelijkse kliekjesdag helpt om restjes weg te werken, en niet meer kopen en koken dan nodig zorgt uiteraard voor minder verspilling. Meer tips op de websites Eten is om op te eten en op een webpagina van de Europese Commissie (PDF).

bron: www.demorgen.be, 03/10/2012

Eigen commentaar: We leven tegenwoordig inderdaad in een wegwerpmaatschappij. Dit heeft volgens mij ook te maken met de stijgende drang naar perfectie en winst. Producenten van meloenen of komkommers gooien deze al in de afvalcontainer als deze de minste imperfectie vertonen. Als ze er dan toch geen winst mee kunnen maken op de veiling, gooien ze deze gewoon weg, zodat zéker niemand anders er profijt van kan hebben. Ook consumenten maken er zich schuldig aan. Bij mij thuis wordt geregeld vervallen yoghurt, beleg, etc. weggegooid. Het is een vicieuze cirkel waar dringend een einde aan gemaakt moet worden.

Er moet inderdaad dringend een einde gemaakt worden aan dit fenomeen. Ten eerste zouden er betere en efficiëntere machines ontworpen moeten worden, zodat groenten en fruit beter bewaard kunnen worden bij het transporteren. Hierbij zal dan een groot deel de tocht overleven en krijgen de boeren meer geld voor hun goederen.
Ten tweede zou men de consument meer tips moeten geven, zodat zij weten hoe ze efficiënt met voedsel kunnen omgaan. De reden hiervoor is dat alles ook duurder wordt in de supermarkten en als we de helft van de groenten en fruit weggooien, dan verliezen wij ook veel geld. Ik geef toe dat wij thuis ook eten weggooien of aan de hond geven, maar we proberen dit toch tot het minimum te beperken.
Het is wel positief dat men probeert om zoveel mogelijk energie te putten uit de groenten en fruit die niet geschikt zijn voor consumptie. Men zou er zeker moeten blijven naar streven dat die 50% voedsel die niet geschikt is voor menselijke consumptie toch een nuttige bestemming krijgt.

Uit eigen ervaring van een studentenjob weet ik dat er inderdaad heel wat voedsel de vuilbak in beland, waar eigenlijk nog heel wat mensen mee te helpen zijn. Daarom is er sinds een goede tijd terug een soort van tussenmaatregel gekomen waarbij de goederen eerst aan verminderde prijs worden aangeboden omdat ze bijna vervallen. Maar ook deze maatregelen heeft niet altijd het gewenste resultaat. Er is jammer genoeg maar zoveel dat je kan doen, zeggen ze dan? Toch niet! Ik denk dat er ook mensen kunnen geholpen die niet naar de supermarktketen komen. Natuurlijk moet er dan wel degelijk een grens zijn en moeten de winkelketens er ook iets van voordeel uit kunnen halen! Voor hen blijft het per slot van rekening verlies.

Dit is nog maar een probleem op kleine schaal. Mij doet het zeker en vast beseffen dat het op grote school eens zo extreem en rampzalig is. In sommige landen klaagt men van misoogsten en moeten mensen leven op noodrantsoen, terwijl het bij ons eigenlijk allemaal in de vuilbak terecht komt! Er wordt letterlijk met eten gesmeten, dat zou eigenlijk absoluut niet mogen! Net zoals de Vlaamse winkelketens minderbedeelden kunnen helpen, kan de EU misschien ook andere landen en ontwikkelingslanden helpen hiermee? In theorie lijkt het beter voorgesteld, zeker wanneer we naar de praktische en/of organisatorische kant van het verhaal kijken. Maar ergens moet er toch iemand zijn die met een goed idee kan komen om deze principes tegen te gaan?

De idee van Evelynne uit haar tweede argument vind ik dan ook goed, hier zou ik me perfect achter kunnen zetten. Consumenten moeten anders leren omgaan met voedsel om dit effectiever te gaan gebruiken. Hierbij zou ik de lijn ook meteen doortrekken om consumenten te confronteren met onze Westerse mentaliteit die zegt dat wij er niet echt op moeten kijken, er is immers toch genoeg! Misschien een idee voor de toekomst? Misschien kunnen wij als toekomstig leerkracht die principe op kleine schaal aan onze leerlingen overbrengen?

Het is inderdaad een schande dat er zoveel voedsel verspild en weggekieperd wordt. Volgens de telers willen mensen geen groenten en fruit waar een (kleine) imperfectie aan is. Wellicht niet voor de dure prijs waaraan alles verkocht wordt ... wat als ze de 'imperfecten' aan een lagere prijs zouden verkopen? Immers, als ze verwerkt zijn in gerechten ziet niemand nog hoe ze er voordien uitzagen. Soms ben ik geneigd te denken dat de telers door het weggooien van groenten en fruit, onder het mom dat de klant de imperfecten niet wil, de verkoopprijs gewoon kunstmatig hoog willen houden.

Wegwerpmaatschappij en onnodige perfectie vereisen...

Een komkommer smaakt heus niet anders als deze wat krommer of wat kronkeliger is dan een gewone, 'goede' rechte komkommer. Een ovaal meloentje smaakt niet beter dan een rond. Waarom weggooien? Omdat mensen te perfectionistisch zijn in in de winkel geen 'kromme komkommer' willen kopen. Wegwerpmaatschappij omdat de mensen te veel verwachten? Volgens mij wel.

Als we ons nu eens focussen op de smaak van producten, en niet op de verpakking, vorm, kleur, ... Voedsel moet er lekker en gezond uit zien, maar moet het daarom perfect recht of rond zijn? Voor mij absoluut niet. Niets beter als de kromme komkommers uit onze eigen tuin. Kan het mij wat schelen dat deze er niet 'perfect' uit zien. Wat is perfect, trouwens?
Wanneer is iets goed voor iedereen?

Eten weggooien is enorm erg. Ik kan dit zelf niet doen. Ik probeer altijd met restjes van de dag ervoor nog iets te maken of de restjes in te vriezen om er later iets mee te doen. Eten weggooien gebeurt bij mij zelden. Ik zorg er nu op kot voor dat ik niets weggooi, en ik heb dat meegekregen van thuis. Mijn ouders zijn van hetzelfde principe. Er zijn mensen die het met veel minder moeten stellen, en blij zouden zijn met een 'slechte' meloen. Gewoon omdat ze dan tenminste iets te eten zouden hebben. Volgens mij verwachten sommigen te veel en vergeten zij dat wij het ontzettend goed hebben.

Ik begrijp de telers ook niet goed. Natuurlijk willen zij mooi voedsel aan de man brengen, maar om dan iets weg te gooien? Zij verdienen hier dan niets op, en de mensen leren niet omgaan met het feit dat niet alles perfect hoeft te zijn om goed te zijn. Als dan nog eens alle mensen beter zouden omgaan met hun materiaal, en respect zouden hebben voor wat ze hebben, dan komen we volgens mij wel een stapje verder. Als de telers en winkels investeren in machines om het vervoer en de bewaring beter te laten gaan, dan komt er bijvoorbeeld al minder rot fruit in de winkels, dat dan uiteindelijk weggegooid zal worden. Als de mensen gewoon opeten wat ze kopen, dan wordt er op die manier ook al minder weggegooid...

We leven in de Westerse wereld: de perfecte wereld. Alles moet er mooi en fris uitzien (of het ook allemaal even gezond is, denk maar aan de verschillende kleurstoffen die er worden toegevoegd aan een product om het toch maar dé perfecte kleur te geven, daar zwijgen we maar over). Een pak frieten die een mm dikker zijn dan anderen, weg ermee. Een wortel die precies een tikkeltje oranjer is, de vuilbak in. Een yoghurtje dat een halfuurtje over tijd is, niet meer te eten! We willen het mooiste, het beste. Niets is meer goed genoeg. Wat wij allemaal wegkieperen, waar andere mensen nog zo gelukkig mee zouden zijn. Ik schaam me ervoor. We zijn gewoon té verwend. Zouden we echt doodgaan aan een koekje dat een dag over tijd is? Denk het niet...
Het ergste van al: mensen die er iets aan willen doen ( denk terug aan de man die eten 'stal' uit de containers van warenhuizen dat nog in perfecte staat was ) zouden dan gestraft moeten worden.
We zouden eens wat meer aan onze medemens moeten denken, wat verder buiten ons eigen heerlijke landje moeten kijken.