Het instapniveau Frans van nieuwe studenten aan de Universiteit Antwerpen (UA) bereikt een dieptepunt. De universiteit baseert zich op de scores van de afgelopen 27 jaar bij de onthaaltesten.

'Tijdens de propedeuse Frans (noem het een inloopcursus, red) proberen we enkele lacunes inzake Franse taalvaardigheid te verhelpen en de studenten inzicht te geven in het niveau van hun taalcompetentie Frans', zegt prof. dr. Alex Vanneste, gewoon hoogleraar Franse taalkunde en Franse taalvaardigheid.

'De deelnemers slagen er de laatste vijf jaar echter niet langer in om vooruitgang te boeken. Waar studenten in 1986, de eerste propedeuse, bij het begin van de week startten met een niveau van bijna 60 procent, is dit in 2012 nog maar 36,3 procent. Aan het einde van de jaren tachtig slaagden de studenten er bovendien nog in om tijdens de propedeuse een vooruitgang te boeken van nagenoeg 20 procent, terwijl die nu nog maar 16,2 procent bedraagt.'

Volgens Vanneste zorgt het alomtegenwoordige Engels ervoor dat de interesse voor andere talen zoals Frans en Duits sterk vermindert.

Ook de communicatievaardigheden van de studenten worden slechter, aldus de UA.

'De zogenaamde communicatieve aanpak heeft de voorbije decennia de indruk gewekt dat een vreemde taal leren gemakkelijk is', oordeelt Vanneste. 'Frans is echter een grammaticaal veeleisende taal, waarvan de pedagogie een gestructureerde en systematische aanpak vergt.'

'We moeten naar een doeltreffend geplande organisatie van het taalonderwijs gaan, die een combinatie inhoudt van een gestructureerde en van een communicatieve aanpak', besluit Vanneste.

Ook vorig jaar luidde de professor de alarmbel over de kennis van het Frans. 'Het eerste jaar van wat vroeger Romaanse heette, is een verloren jaar geworden. Ik moet stof geven die 25 jaar geleden gewoon gekend was na de humaniora,' luidde het toen.

Bron: De Standaard op 19/09/2012

Ik merk ook in mijn eigen omgeving dat mensen minder geneigd zijn om Frans te leren, te spreken of te begrijpen (of het niet kunnen). Er zijn ook veel (toekomstige) studenten die eerder Engels zouden kiezen als onderwijsvak dan Frans, dit verschil heb ik zelf ook al gezien tijdens het vorige academiejaar.

Volgens mij zouden leerkrachten (en de scholen die deze opleiding aanbieden) de focus nog meer mogen leggen op communicatie, zowel voor Franse lessen als voor Engelse en Duitse lessen. Natuurlijk is een passie voor de taal onmisbaar, leerkrachten zouden moeten proberen om hun passie over te brengen op de leerlingen in de vorm van communicatieve oefeningen die zowel leerrijk, relevant en aangenaam zijn.

Als toekomstig leerkracht Frans vind ik het jammer te moeten vaststellen dat het niveau voor Frans zo laag ligt. Dit heeft ongetwijfeld te maken met de almaar sterkere opmars van het Engels, die we terugvinden op tv, in computerspelletjes,... Toch vind ik dat de Franse taal belangrijk blijft, en zeker in ons tweetalig/drietalig land. Daarom moeten we leerlingen blijven motiveren Frans te spreken, te lezen, te luisteren en te schrijven. Dat begint al bij zelf het goede voorbeeld te geven, en dit met het nodige enthousiasme zodat leerlingen bereid zijn om zich spontaan in te zetten voor de Franse taal.

Het is erg zorgwekkend dat onze kennis van het Frans zo verwaterd is. Enerzijds is het normaal dat onze kennis van het Frans geringer is dan die van het Engels aangezien we veel vaker geconfronteerd worden met deze laatste taal. De dag van vandaag zijn zo vele zaken in het Engels: films, series, computerspelletjes,… Het is dan ook onbegonnen werk om tegen zulke wereldtaal op te boksen. Anderzijds vind ik niet dat dit als een excuus gebruikt mag worden. Deze test is namelijk gedaan bij studenten die opteren voor een opleiding Frans. Vermoedelijk zal men nu op zoek gaan naar de oorzaak van deze betreurenswaardige vaststelling. Biedt de middelbare school onvoldoende middelen aan wat betreft het vak Frans? Gaan onze jongeren er op achteruit? Hoewel het in dit artikel enkel gaat over een test die afgenomen is bij studenten Frans, moet ik eveneens toegeven dat mijn kennis van het Frans verslechterd is. Ik deed in mijn middelbare opleiding economie moderne talen en had dus wel enkele uurtjes Frans per week. Toen ik deze vakantie een gesprek voerde met een Fransman schrok ik er toch wel even van hoe fel mijn Franse woordenschat is afgenomen. Een menselijke kwaal zo blijkt…

Triest nieuws in een land waar Frans één van de landstalen is. Eveneens omdat leerlingen al vanaf het vijfde leerjaar de eerste lessen Frans krijgen (soms zelfs vroeger), wat niet het geval is met de Engelse taal. Anderzijds zijn er veel Nederlandstalige jongeren die al moeite hebben met het correct schrijven en gebruiken van het Nederlands, laat staan Frans.

Immersieonderwijs is hier een mogelijke oplossing voor. Maar is dat dan weer allemaal zo rooskleurig? Google eens en je ziet de overvloed aan pro's en contra's. Volgens mij zal het enerzijds een positieve boost zijn wat betreft de communicatievaardigheden van de jongeren. Anderzijds zorgt dit niet echt voor vooruitgang op het vlak van grammatica, wat voor vele jongeren een groot struikelblok is. Afgelopen zomervakantie ben ik als monitrice op taalstage gegaan en in mijn klas zaten enkele leerlingen uit het immersieonderwijs. Ik moet toegeven dat hun voorsprong op de andere leerlingen uit de klas indrukwekkend was, ook wat betreft grammatica. Misschien dus toch een goede oplossing...? Al sta ik wel achter Shana's standpunt, dat passie voor een taal onmisbaar is én je moet er op zijn minst al voor open staan. En om die passie over te brengen is een gemotiveerde leerkracht onmisbaar. Ik voel mij al vast aangesproken!