123.000 werknemers, 0 hr-managers


Je kunt als overheid niet verwachten dat leraars langer en even gemotiveerd aande slag blijven, als elementaire mensenzorg ontbreekt, zegt BERTIN SANDERS. Humanresources-management is geen luxe, maar een must.


Er is geen ontkomen aan. Langere levensverwachting, toenemende vergrijzing: would-be Benidorm Bastards blijven langer aan de slag voor ze fratsen uithalen. Ook leerkrachten. De Vlaamse regering tekende op eenvoudig verzoek het doodvonnis van de tbs-regeling. Meteen is het debat over de positie van de senior leerkracht geopend, net zoals dat over het welzijn op het werk voor álle onderwijsmensen. De eindstreep verleggen is één ding, maar onder welke omstandigheden? In welke mate zijn politici, de minister van Onderwijs op kop, zich bewust van een onbegrijpelijke en onaanvaardbare lacune, het ontbreken van een HRM-beleid?

Wie ligt wakker van het legioen leerkrachten dat nu tegen een langere loopbaan aankijkt, behalve de leerkrachten zelf? De vooroordelen en clichés op internetfora zijn legio: ze hebben drie maanden vakantie, werken maar 21 uur per week, kunnen heel wat schoolwerk mee naar huis nemen, enzovoort. Toch kunnen leerkrachten de jongste jaren binnen brede lagen van de bevolking ook op veel krediet rekenen. De verhalen van scholen met zware tuchtproblemen en schoolmoeë jongeren zijn bekend. Net zoals verpleegkundigen, zorgverstrekkers en politiemensen hebben leerkrachten een contactberoep dat mentaal heel wat van hen vereist. Bij het oplijsten van de meest gewaardeerde beroepen scoren ze dan ook bijzonder hoog. Burn-out, depressie, demotivatie, ziekteverzuim en uitstroom vormen de keerzijde van die eremedaille.


Schuldig verzuim

Leerkrachten kijken niet tegen twee, maar wel tegen vier jaar extra werken aan. Dat heeft alles te maken met de tbs-regeling die de Vlaamse regering-Peeters uitdooft wegens ‘onbetaalbaar'. Los van de discussie of het überhaupt fair is mensen vlak voor een vervroegde uitstap op de valreep vier jaar langer voor de klas te laten staan, leeft bij leerkrachten al langer de bezorgdheid over het gebrek aan ‘interne lerarenzorg'. Enige vorm van begeleiding of coaching van medewerkers op de werkvloer ontbreekt. Nochtans vormt de humanresources-manager met zijn team in de privésector al decennia een ingeburgerde bedrijfswaarde: het vinden en binden van vakmensen is daar een specialiteit. Sexy en slimme, duurzame bedrijven nemen diezelfde HR-manager zelfs op in het directiecomité.

Maar tik ‘humanresources-management op school' of ‘personeelsbeleid in het onderwijs' in op Google en het levert nul pagina's op. De grootste werkgever van Vlaanderen, het ministerie van Onderwijs, goed voor circa 123.500 banen, is al die tijd – ondergetekende kende zes onderwijsministers, twee christendemocraten, één liberaal en drie socialisten – blind gebleven voor die evolutie. Schuldig verzuim is in deze een understatement.

Schooldirecties hebben niemand in hun kader of middenkader die zich met kennis van zaken over die materie buigt, een enkele idealistische adjunct-directeur niet te na gesproken. Zelden zijn directeurs gekwalificeerd inzake personeelsbeleid, begeleiding en coaching van medewerkers, het stimuleren van de groepsdynamiek of teamgeest, jobrotatie, competentieontwikkeling, laat staan de preventie van burn-out (in deze middens nochtans een vaak gesignaleerde kwaal). Het verschil tussen een functioneringsgesprek en een evaluatiegesprek is sommigen onbekend. De juiste man op de juiste plaats krijgen, het is vaak nattevingerwerk, niet zelden nepotisme. En vaker nog een kwestie van diploma's of verworven rechten, minder van competenties en loopbaanplanning. Daarmee schiet je binnen de mensenorganisatie die een school vormt, uiterst weinig op.


Wie zorgt voor de leerkracht?

Hoe kun je als overheid van leerkrachten verwachten dat ze jaren langer even gemotiveerd aan de slag blijven, als elementaire mensenzorg ontbreekt? Los van de verhoging van de pensioenleeftijd dringen zich structurele maatregelen op die het effectief mogelijk maken dat leerkrachten langer werken. Humanresources-management is geen luxe maar een must, een plicht. Leerkrachten zorgen voor anderen, maar wie zorgt voor de leerkracht?

Werken met gelukkige leerkrachten leidt tot minder ziekteverzuim en een lagere uitstroom. Gelukkige leerkrachten geven beter onderwijs aan gelukkiger kinderen. De kernactiviteit van onderwijs. Dus waarop wacht minister Pascal Smet?


DS, 06-03-2012 (Bertin Sanders)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB