Van alle geïnterviewden die in de televisiejournaals van Eén en vtm aan bod komen, is circa één op de drie een 'gewone man': ofwel gaat het om een getuige, ofwel om een willekeurige passant (de zogenaamde 'voxpop') die om zijn mening gevraagd wordt. Dat blijkt uit onderzoek door het Elektronisch Nieuwsarchief van de K.U.Leuven en de Universiteit Antwerpen (UA) van de journaals in de periode 2003-2010. Bij Eén kwamen in die periode 6,2 procent getuigen en 20,6 procent 'voxpops' aan bod, bij vtm respectievelijk 9 en 26,5 procent.

Binnenlandse politici
De meerderheid van de geïnterviewden zijn elitebronnen. Bij Eén zijn ze goed voor 73,3 procent, bij vtm voor 64,5 procent. Het gaat vooral om binnenlandse politici (25 procent bij Eén en 18 procent bij vtm), gevolgd door woordvoerders van middenveldorganisaties (11 procent bij Eén en 8 procent bij vtm) en experts (vaak onderzoekers) met 7 procent. In items over politiek, werk of economie komen bijna alleen elitebronnen aan het woord. Getuigen - kennissen van slachtoffers, slachtoffers zelf en oorlogsgetuigen - komen meer aan bod bij rampen, criminaliteit, gerecht en oorlog en vrede, de lukraak gekozen 'voxpop' wordt eerder opgevoerd bij items over vermaak, toerisme of onderwijs.

Betrokkenheid verhogen
De onderzoekers Julie De Smedt, Marc Hooghe en Stefaan Walgrave wijzen erop dat getuigen en 'voxpops' informatief zeker moeten onderdoen voor de elitebronnen. Hun aanwezigheid in het nieuws verhoogt echter wel de betrokkenheid van de kijker en heeft ook de grootste impact. "Het probleem van het overmatig gebruik van getuigen of 'voxpops' is dat de journalist dan meer dan ooit de regisseur wordt van het verhaal dat hij zelf wil vertellen en diens macht verhoogt om het nieuws te framen en te interpreteren." (belga/svm)

Bron: www.demorgen.be
Mening:
Ik vind de toevallige voorbijgangers die worden geïnterviewden, hatelijk. Ze brengen meestal niets of weinig bij. Het valt wel op dat de VTM meer gebruik maakt van getuigen en voxpops. Ze maken ook minder gebruik van elitebronnen. Een duidelijk voorbeeld dat de VTM meer sensatiegericht is.

Ik denk dat deze cijfers inderdaad correct zijn. Als je eens een blik op het VTM-nieuws werpt zal er maar al te vaak een toevallige getuigen of een persoon die amper iets bijbrengt aan het woord zijn. Ik denk dat er door gebruik te maken van deze personen het nieuws niet meer objectief kan blijven. Nochtans is dit wat wij willen, zo objectief mogelijk nieuws. Ik ben zeer blij dat dit artikel verschenen is in de morgen. Ik merkte tijdens een taak waarin wij het nieuws van VTM en van één moesten observeren al dat het nieuws van VTM vaak subjectiever is en het dan ook veel heeft over gevoelens. Dit is zo omdat ze inderdaad minder professoren of experten aan het woord laten.
Ik reageer op deze post omdat ik vind dat we wat vaker mogen stil staan bij het nieuws dat ons bereikt. We moeten zelf een kritische blik proberen aan te nemen (en aan te leren).

Het idee dat tv-journaals steeds vaker gewone mensen in voxpops opvoeren klopt niet, zo blijkt uit een studie. Wat wel waar is, is dat de VRT vaker politici opvoert dan VTM.
Het Elekronisch Nieuwsarchief (ENA) verwerpt in zijn jongste onderzoek de stelling dat de Vlaamse tv-journaals volkser worden. Daarvoor onderzocht het ENA (een samenwerking van de Antwerpse en Leuvense universiteit) 5500 nieuwuitzendingen tussen januari 2003 en december 2010.

De onderzoekers letten daarbij vooral op de quotes. Wie komt aan het woord? Zijn het zogenaamde elitebronnen (mensen die aan het woord komen wegens hun kennis: experten, specialisten, politici) of zijn het getuigen en voxpops?

Globaal blijkt dat de journaals vooral steunen op elitebronnen. Dat is niet onlogisch: zij maken het nieuws (politici bv) of zij zijn het best geplaatst om het nieuws te duiden. Twee derde van de quotes op een journaal komt van zo'n elitebron.

Het andere derde komt van getuigen of voxpops.

Bij de zogenaamde elitebronnen krijgen politici de meeste aandacht. 18 procent op VTM en zelfs 25 procent op de VRT. Zij worden gevolgd door woordvoerders van middenveldorganisaties. Daarna volgen experten (onderzoekers/professoren), bedrijfsleiders en buitenlandse politici.

Volgens de onderzoekers krijgen politici en middenveldorganisaties dus merkelijk meer aandacht van de VRT dan van VTM.

In de onderzoeksperiode (tussen 2003 en 2010) heeft het ENA geen trend waargenomen als zouden experten minder zendtijd krijgen en 'gewone' mensen meer zendtijd. De journaals zijn dus niet 'volkser' of minder elitair geworden, zeggen de onderzoekers.

Bron: De Standaard

Mening: Uiteindelijk is het maar goed ook dat het journaal niet volkser geworden is. Op die manier horen de kijkers enkel meningen die subjectief zijn. Ik heb ook soms de indruk dat als 'gewone' mensen een interview afleggen, ze niet helemaal begrijpen waarover het gaat. Elitebronnen zoals politici, bedrijfsleiders, ... zijn meer betrouwbaar. Zij zitten bij de bron van het nieuws. Zij delen de feiten mee en zijn goed op de hoogte. Als het een trend zou worden meer 'gewone' mensen te laten spreken op het nieuws dan zou de waarde van het nieuws de dieperik ingaan.

Het feit dat het VTM-journaal minder politici aan het woord laat, had ik bij de taak in 1 BASO ook al gemerkt. Ik vond het daarom wel een interessant artikel. Bovendien vond ik het interessant dat de bevindingen die wij konden maken na enkele vergelijkingen tussen de twee journaals overeenkomen met de bevindingen die de mensen die dit onderzochten na enkele jaren gevonden hebben.

Ik ben wel blij dat het journaal niet volkser geworden is. Mensen kijken naar het journaal om een objectief beeld te krijgen van wat er die dag gebeurt is in de wereld, niet om te luisteren naar iemand die daarover graag zijn menig kwijt wil. Om meningen te delen bestaan er discussiefora genoeg. Toch is het soms wel interessant om verschillende standpunten te zien in het journaal. Al moeten de standpunten dan wel gelijkwaardig zijn.