70 procent spoedgevallen zijn geen spoedgevallen

Visie op organisatie gezondheidszorg anders in noord en zuid

BRUSSEL - Over spoedgevallen en wachtdiensten voor huisartsen groeien de meningen tussen noord en zuid almaar verder uit elkaar. Vlaams minister van Gezondheid en Welzijn, Jo Vandeurzen trekt het (federale) dossier naar zich.
Zeventig procent van de gevallen die zich aanmelden op de spoeddienst, hoort daar niet thuis want het zijn geen spoedgevallen. Dat schrijft dr. Luc Beaucourt in het jongste nummer van het magazine van Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA). Dr. Veerle Swaghten, kliniekhoofd, voegt daar aan toe dat er op de spoed van een universitair ziekenhuis patiënten opduiken 'met een griepje, met vermoeidheid of hoofdpijn die al maanden duurt, mensen waarbij een vaccin of geneesmiddel moet worden toegediend'.

Aan de andere kant van het land weerklinkt even luid het tegendeel van deze boodschap. In Luik stellen de huisartsen voor hun wachtdiensten op te doeken en de patiënten in de weekends voor alles naar de spoeddienst van de ziekenhuizen te sturen.

Nieuw is de tegenstelling niet. Maar zó duidelijk is ze nog nooit naar voren gekomen.

Het federale beleid moedigt tegenwoordig beide tegengestelde opvattingen aan. Voor patiënten die zich op de spoed aanmelden met gelijk wat, wordt hoe dan ook betaald. Er zijn Franstalige ziekenhuizen die daarvoor speciaal huisartsen aantrekken. De huisartsgeneeskunde verschrompelt er verder.

Anderzijds zijn de vergoedingen voor huisartsenwachtdiensten verhoogd en is een netwerk van efficiënte huisartsenwachtposten aan het groeien, met een betere uitrusting voor de huisartsen van wacht die soms 's nachts zelfs een chauffeur ter beschikking krijgen voor de veiligheid. Ook dat wordt federaal betaald.

In Vlaanderen leeft de overtuiging dat patiënten alleen voor dringende en zware gevallen naar de wachtdienst van een ziekenhuis moeten en dat de huisartsen moeten instaan voor de 'eerste lijn'. Dat is het recht van de huisartsen, maar ook hun verantwoordelijkheid, luidt het. Een huisarts kan de meeste gevallen veel goedkoper en doorgaans ook beter oplossen dan een ziekenhuis. Wachtdienst lopen hoort nu eenmaal bij de artsenbaan, maar moet wel deftig betaald zijn, is de Vlaamse redenering. Dat wordt min of meer gevolgd door de patiënten in Vlaanderen, maar niet altijd en zeker niet in de steden.

In Wallonië en Brussel hellen patiënten en beleid over naar een gezondheidszorg waarin ziekenhuizen en specialisten domineren en waarin de eerste lijn marginaal wordt.

Het Luikse en Antwerpse voorbeeld hebben de huisartsenorganisaties in Vlaanderen weer in de gordijnen gejaagd. Zij, maar ook de spoeddiensten zelf, eisen maatregelen om 'misbruik van spoeddiensten' af te blokken. Ze klaagden hun nood ook aan bij Vlaams minister van Welzijn en Gezondheid, Jo Vandeurzen (CD&V).

Die had op het Vlaams eerstelijnscongres ook over het misbruik van de spoeddiensten gesproken. Hij meldde recent aan het Syndicaat van Vlaamse Huisartsen dat hij bereid is het dossier op de agenda te zetten van zijn overleg met de artsenorganisaties. Hij trekt dus dit dispuut - dat tot nu toe op federaal vlak werd uitgevochten - naar zich zodat het straks een discussie wordt tussen Vlaanderen en de federale overheid.

Bron: De Standaard, 12 maart 2011
Mening: Ik vind het jammer dat zoveel mensen naar de spoedgevallen trekken die geen dringende zorgen nodig hebben. Als gevolg is het ziekenhuispersoneel niet paraat voor echte dringende gevallen. Bovendien, als iedereen naar de spoedgevallen gaat om een verkoudheid, zal de wachtrij 's avonds lang zijn. In dit geval kunnen we niet meer van 'spoed'gevallen spreken. Ik vraag me eigenlijk af waarom mensen zo vlug naar de spoedgevallen gaan. Is het de zerkerheid dat ze krijgen om goed en snel behandeld te worden? In het ziekenhuis zijn inderdaad meer en betere toestellen aanwezig. Maar verbeter me als ik hier wat te kort door de bocht ga.