Afscheid van een zoon


Morgenochtend neemt gerenommeerd reclamemaker Guillaume Van der Stighelen, medeoprichter van reclamebureau Duval Guillaume, afscheid van zijn zoon Mattias (22), die vorige week overleed door een stom ongeval op een studentenfuif. Guillaume, zijn partner Kris, hun dochter Joline en Mattias' vriendin Nina trokken zich de voorbije weken op aan de duizenden steunbetuigingen die ze kregen, zowel van hun familie en vrienden die zorgden dat hun huis nooit leeg was, maar ook van al die mensen die hen steunden via sms, mail, Facebook en Twitter. Om hen te bedanken schreef Guillaume 's nachts een brief aan een van de mensen van De Morgen, die hem erg goed kent.


Dag Brecht,

Die column voor jullie, ik ga dat toch maar niet doen denk ik.
Het is even genoeg geweest.

Wat ik nog wel even wil doen is iets schrijven aan de massa mensen die berichten hebben gestuurd naar Kris en mij. Via al die nieuwe wegen. Soms via omwegen. Soms via de brievenbus en soms met de deur in huis.

Je hebt er geen idee van hoeveel van die berichten beginnen met "woorden schieten te kort." En "hier zijn geen woorden voor". Onzin, Brecht. Als er iets is waarvoor woorden dienen, dan is het wel voor wat wij nu meemaken.

Je hebt er geen idee van hoe elk woordje, elk berichtje kracht geeft. In de nacht, die donkere dief, kom ik naar beneden en ik lees elk nieuw twitterbericht. Elk Facebookbericht, zelfs van degenen die "dit leuk" vinden. Rechtstreekse berichten, ik lees ze een voor een en soms, zonder eigenlijk goed te zien van wie het komt, begin ik aan een antwoord. Alles heb ik terug moeten leren. De eerste letter. Het eerste woord. Een echte zin. De mails die ik kreeg. Beginnen met een klein antwoordje, dank of zoiets. Later al eens een zin. En vijftig mails later een heel verhaal. Ze mogen het weten, Brecht, elk van die mensen. Iedere sms heb ik geopend en deed mij goed. Antwoorden was een opluchting.

Wat vroegere generaties van ons gemaakt hebben is akelig. Eenzame in zich zelf opgesloten arme sukkels die er trots op zijn dat ze hun verdriet kunnen opvreten. Je weet, Brecht, ik heb iets met woorden. Uitdrukkingen leggen het bezinksel van de volkse ziel bloot . Ik probeer hier aan mijn Amerikaanse vriend uit te leggen dat er in onze taal een bestaat die zegt "he's putting his emotions up for sale". En dat dat gezegd wordt over iemand die gewoon zijn verdriet kwijt wil bij een medemens. Ze vonden het stoer en flink, die mensen uit de vorige eeuwen, van in een hoekje te zitten in het duister. Ver weg van alle eerlijke belangstelling en al dat menselijk medeleven. Want we moesten sterk zijn. Sterk? Aanstellerij was het. Zie mij hier zitten met mijn verdriet. Oho, wat heeft iedereen nu meelij met mij, maar ik hou mij sterk.

Bij ons was het deze week anders. Ons huis is de verzamelplaats geworden van Mattias' vrienden. Hier is verteld geweest, gezongen, gejankt en gelachen. Die jongens en meisjes hebben ons in hun armen genomen, zo warm. Met hun emoties bloot, ja.

Dan kwam dat ene oproepje van één van hen, vrijdagochtend. Op Facebook. En 's avonds stond er in het park bij ons over de deur zo'n overweldigende massa volk. Jong volk, allemaal samengekomen om een kaarsje te branden bij een foto van onze zoon.

Welnu, Brecht, als dat de Facebookgeneratie is, dan mogen ze die Zuckerkerel van mij een standbeeld geven. Bestaat er een Nobelprijs voor samenhorigheid?

Guillaume


Blog DM, 09-03-2011

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Een heel erg interessant artikel dat ons een beeld geeft van hoe generaties veranderen doorheen de jaren.
Ook heel erg goed beschreven wat hij doormaakte. Onrechtstreeks denk je er niet bij na, maar 1 persoon kan enorm veel teweeg brengen in een gezinssituatie.
Eveneens kan 1 persoon een hele menigte op trommelen, om je gewoon een hart onder de riem te steken.

Knap artikel! Niet zozeer om de inhoud dan wel om de achterliggende gedachtegang van de persoon die het artikel schreef.

__________________
Divide and Conquer

De best denkbare steun


Brief van Guillaume van der Stighelen

Hoe kan je als vriend, als buur, als familie helpen als iemand een dierbare verliest? Hoe kan je de naasten van Wouter Weylandt tot steun zijn?

GUILLAUME VAN DER STIGHELEN bevindt zich in de weinig benijdenswaardige situatie dat hij daar suggesties voor kan geven, omdat hij zelf recent ervaringsdeskundige is geworden.
Aan vrienden, buren en naaste familie van de ouders van Wouter Weylandt, van zijn zus en van de mama van zijn kindje. En aan iedereen die een band met hen heeft.


Besten,

Advies aan rouwende mensen, daar bestaan bibliotheken over. Maar over hoe je best omgaat met rouwende vrienden en wat je voor hen kan betekenen, daar is weinig over geschreven.

Terwijl dat juist het belangrijkste is.

Wij hebben zelf twee maand geleden een zoon van eenentwintig verloren na een ongelukkige val. De beste raad die we gekregen hebben was van slachtofferhulp: ‘Dit is te groot voor jullie alleen. Zet jullie deuren open en neem elke vorm van steun en hulp die je krijgt aangeboden van vrienden, buren en familie met twee handen aan.'

Al de andere goede raad was goed bedoeld, maar op dat ogenblik hadden we daar weinig aan. Op het ogenblik dat je je kind, je broer of je man verliest ben je gebroken. Je bent hulpeloos en verloren. Je bent helemaal overgeleverd aan de goeie wil van je naasten – voor de nabestaanden van Wouter zijn jullie dat dus.

Wij hebben daar zelf geweldig veel geluk mee gehad. Ik wil met jullie delen wat voor ons belangrijk is geweest.

Maak soep

Sta me toe te beginnen met de meest primaire zaken. Aanraken, eten geven en er zijn.

Ik ben zelf nooit een knuffelaar geweest, maar ik kan u verzekeren, elke keer als een broer, een zus, een buur, een vriend, een collega of iemand anders uit de familie mij omhelsde, deed mij dat goed. Het nam pijn weg. Echte fysieke pijn.

Breng soep mee. Dat is het eerste dat er bij mij in ging. Eetlust was ik kwijt. Honger had ik niet. Hang een lijst in de keuken met ontbijt, lunch en avondeten en zet er namen naast, wie ervoor zal zorgen. Voor de komende weken. Samen eten is helend.

Vraag niet ‘hoe kan ik helpen?' Het enige antwoord daarop is: ‘Breng hem terug.' Dat kan je niet. Jouw hulp is dat je er bent. ‘Ik ben er voor jullie' is het beste wat je nu kan zeggen. En hoe graag je elkaar ziet. Zeg vooral niet: ‘Bel als je me nodig hebt.' Iemand die rouwt belt zelf niet.

Vervolgens de meer praktische zaken. Neem over. Ga voor hen inkopen doen, neem de telefoon op. Doe de deur open als er gebeld wordt. Ontvang de bezoekers. Zet koffie en thee, haal stoelen bij. Zet de bloemen in een vaas. Dat soort kleine dingen. Ontlast de rouwende van elke zorg.

Maak iemand verantwoordelijk voor de contacten met de pers. Journalisten respecteren de wensen van de nabestaanden als die wensen duidelijk zijn en op voorhand goed besproken zijn met iedereen.

Luister geduldig naar hen. Het deed ons goed elke keer opnieuw te kunnen vertellen wat er ons overkomen was. Daarom was het ook goed dat er telkens nieuwe bezoekers kwamen.

Vertel over Wouter. Dingen die je samen beleefd hebt. In het begin had ik het daar zelf moeilijk mee. Dat is normaal, zegt de psycholoog, je hoort verhalen over je zoon en je stelt je onmiddellijk de vraag waarom je dat nu pas hoort. Was ik misschien een slechte ouder? Maar na een tijdje wordt het beter. De verhalen passen als puzzelstukjes in elkaar en vormen na een tijdje een groter beeld. Dat bewaar ik voor de rest van mijn leven.

Ga, breng eten en verhalen mee, je zal zien. Het zorgt voor heel intense avonden waar gehuild mag worden en gelachen.

Zorg dat er iemand blijft, die eerste nachten. Ik heb veel rondgewandeld in het huis 's nachts en het besef dat er ergens op een matras een neef lag te slapen stelde mij gerust.

Vergeet de grootouders niet. Voor oudere mensen is dat vandaag soms moeilijk, zeker als er een mediaverhaal aan vasthangt. Zij moeten steun geven aan hun kinderen, terwijl ze zelf een kleinkind verliezen. Bovendien hebben ze niet altijd toegang tot het internet en missen ze veel van het medeleven dat via die weg wordt gedeeld.

Vertrouw op je gevoel

Denk er ook aan dat je zelf veel verdriet hebt.

Zet ook jouw deur open voor je eigen vriendenkring. Ze weten dat je het moeilijk hebt. Zorg dat je zelf niet vergeten wordt.

Behoor je niet echt tot de intieme kring, maar ben je toch een goeie kennis, dan denk je, zou ik gaan of zou ik niet? Zal het daar al niet te druk zijn? Het antwoord is eenvoudig, ga af op je gevoel. Je buikgevoel is een betrouwbaarder adviseur dan de gangbare maatschappelijke normen, opgelegd door burgerlijke beleefdheidsvormen uit vroegere tijden. Is je gevoel niet duidelijk, vraag het dan. Bel even en vraag het.

Het eerste bezoek is het moeilijkst. Ga snel even langs, het ene rouwende huis is het andere niet. Je zal snel aanvoelen hoe hard je aanwezigheid op prijs wordt gesteld.

Een speciaal woordje nog aan de collega's en vrienden van Wouter. Jullie vriendschap is heel belangrijk voor degene die achterblijven. Hoe druk jullie leven ook is, ga zoveel mogelijk langs. Ons huis is vandaag nog steeds een verzamelplaats voor de vrienden van onze zoon en wij hopen heel hard dat het altijd zo zal blijven.

Ten slotte aan alle andere mensen die zich betrokken voelen en twijfelen of ze wel een woordje van medeleven zouden sturen aan de ouders, aan de zus, aan de mama van zijn kindje: doen. Wij lezen nog bijna dagelijks berichten terug van toen. Het doet telkens weer deugd.

Tot zover dit ongevraagde advies. Ik doe het maar, omdat ik zelf heb ondervonden dat rouwen geen individueel proces is. Wij horen zo vaak: ‘Jullie doen dat zo goed, jullie zijn zo sterk.' Maar dat is onzin. Onze vrienden, onze buren en onze familie, die doen het goed.

Ik heb voor hen tijdens een van die nachten iets geschreven, ik deel het met plezier met jullie:

Door de vleugels

Van de vriendschap

Worden wij gedragen

Zelf hebben wij geen adem

En geen kracht om iets

Te vragen.

Eenzaam loopt een mens

Door 't leven

Niet goed wetend meer waarheen

Alleen de wens iets te

Kunnen geven

Aan een ander

mens alleen.



Ik wens jullie allemaal sterke vleugels.


DS Online, 11-05-2011 (Guillaume Van Der Stighelen)

Dit moet zowat het meest zinvolle artikel zijn dat ik ooit in de krant gelezen heb... Gedeelde smart is halve smart.

Zeer interessant artikel! Ik hoop dat ik de tips niet snel zal nodig hebben maar ik ga ze toch zeker in mijn achterhoofd houden. “Kan ik iets doen?” en “Bel maar” heb ik ook wel gezegd tegen mijn vriendin toen haar zus gestorven is. Want wat moet je zeggen? Ik herinner me nog dat ik alle moed bij elkaar had geraapt om haar te bellen maar stiekem hoopte dat ze niet zou opnemen omdat ik niet wist wat te zeggen! Ik probeer nu wel op de dag dat haar zus gestorven is, een berichtje te sturen of even te bellen om haar te zeggen dat ik aan haar denk. Dat doet haar altijd veel deugd. Over de dood en het rouwproces wordt zo weinig gesproken (omdat we dat niet geleerd hebben?) maar ik denk wel, ook al is het misschien voor iedereen anders, dat praten een goede verwerking is.