Gemeenten sterker, provincies slanker


BRUSSEL - De provincies moeten op zoek naar een overnemer voor hun 58 scholen en voor 19 musea.


De provincies verdwijnen niet maar worden wel flink slanker en zullen bijvoorbeeld een overnemer moeten zoeken voor hun 58 scholen en voor 19 musea. Dat is het meest concrete besluit dat men kan trekken uit de Groenboek Interne Vlaamse Staatshervorming waarvoor minister Geert Bourgeois (N-VA) vrijdag de zegen kreeg van de Vlaamse regering. Vijf principes zitten er in vervat.

+De gemeenten worden sterker.

+De provincies worden slanker, beperken zich vooral tot 'grondgebonden' materies (ruimtelijk beleid, waterwegen) en verliezen de meeste van hun 'onderwijs-, welzijns- en cultuurmateries'.

+De Vlaamse overheid reduceert de 'planlast' die ze de gemeenten oplegt.

+Het 'rommeltje' van zelf opgerichte of van boven opgelegde intermediaire structuren - boven- en tussengemeentelijke initiatieven, zorg- en onderwijsregio's - wordt uitgezuiverd.

+In principe mogen nog maar twee beleidsniveaus bevoegd zijn in een materie. Nu zijn er vaak zes: de gemeenten (en de half autonome OCMW's), allerlei tussenstructuren (zoals intergemeentelijke samenwerkingsverbanden en door Vlaanderen opgelegde regio's), de provincies, Vlaanderen, federaal België en soms Europa.


Die vijf principes zijn vertaald in 75 concrete voorstellen die leiden tot bevoegdheids- en geldoverdrachten waarbij de gemeenten de grote 'ontvangers' zijn en de provincies het meest afgeven.

Op de vraag of het een groenboek à la Daerden is, zegt Bourgeois: 'Neen, het is een echt groenboek naar Europees model. Na eerste gesprekken met gemeenten en provincies en eigen administratie, zegt de Vlaamse regering wat ze zinnens is. Daarna volgt écht overleg, - dat is altijd riskant maar de goede ideeën zullen boven drijven - met het Vlaams Parlement en de gemeenten en provincies en dan volgen het witboek - de synthese - en de beslissingen.

Het is de vierde Vlaamse poging om - onder druk van de zich betutteld voelende gemeenten - een 'interne Vlaamse staatshervorming' door te voeren. De regering-Van den Brande lanceerde in haar nadagen het Belfortprincipe: de gemeentelijke autonomie als beleidsbeginsel; het bleef bij het beginsel. De paarse regeringen-Dewael en -Somers lanceerden een groot 'kerntakendebat' dat veel debat maar weinig daden opleverde. De regering-Leterme sprak geen grote woorden maar kwam ook niet tot daden. De regering-Peeters lijkt met dit Groenboek van Bourgeois wel schot in de zaak te brengen.

Bourgeois erkent dat in de consultatieronde geen consensus is gegroeid. Vooral de provincies verzetten zich. Hij waarschuwt zichzelf en de Vlaamse regering ook: 'Het is niet alleen een zaak van structuren maar ook van cultuur. Het wantrouwen van de Vlaamse overheid en haar diensten voor de 'lagere besturen' is funest; vertrouwen moet de regel zijn.

www.standaard.be/groenboek


DS, 24-07-2010 (Guy Tegenbos)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Te kleine gemeenten grootste hypotheek


BRUSSEL - Het Groenboek Interne Vlaamse Staatshervorming oogt degelijk en verwerkt veel wetenschappelijke inzichten en buitenlandse ervaringen. Maar de grootste hypotheek die weegt op het geven van meer macht aan de gemeenten, zijn de gemeenten zelf. De meeste Vlaamse gemeenten zijn te klein om afdoende bestuurskracht te hebben en om meer taken professioneel te kunnen vervullen. Een groot deel van de gewraakte ‘oncontroleerbare intermediaire structuren' hebben ze zelf opgericht omdat ze hun taken niet aankonden.


De helft van de Vlaamse gemeenten heeft minder dan 14.000 inwoners (mediaan). 25.000 wordt vaak geacht het minimum te zijn om enige bestuurskracht te ontwikkelen. De gemiddelde gemeente in Nederland telt 38.000 inwoners; in Denemarken 56.000 en in Noord-Rijnland-Westfalen 45.000.

De Vlaamse regering werkte een regeling uit om gemeenten tot vrijwillige fusies te verleiden. ‘Veel gemeentebestuurders erkennen de nood aan schaalvergroting', zegt Geert Bourgeois. Maar niet één durft dat publiek zeggen. De enigen die dit wel deden, waren Kruibeke en Beveren, maar recent haakte Beveren af.

‘Ik vrees in deze regeerperiode geen enkele fusie te kunnen meemaken', erkent de minister.

Het uitzuiveren van het rommelige bestuurlijke middenveld, kan dan ook niet lukken.

De tweede hypotheek is de ‘verkokering' van de Vlaamse overheid zelf. Die is nog niet doorbroken; iedere administratie legt als een regelnicht eigen regels op aan de gemeenten.


DS, 24-07-2010

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Ik heb een idee voor een mogelijke schaalvergroting: Provincies
Maar goed, we kennen allemaal de kleine ergernisjes van Bourgeois