GENK - In vier van de vijf Limburgse mijngemeenten is het aantal kleuters dat thuis Nederlands spreekt, fors afgenomen.

Het is een oud zeer: de helft van de pasgeborenen in de Limburgse mijngemeenten, en zeker in centrumstad Genk, is van Turkse of Marokkaanse origine. Hun grote taal- en leerachterstand maakt dat veel van die kinderen op latere leeftijd werkloos zijn. Taal is werk. Uit cijfers van Kind en Gezin blijkt nu dat veertig procent van de Genkse kleuters in de eerste kleuterklas nauwelijks Nederlands spreekt. Het aantal Nederlandskundige kleuters, is de voorbije vier jaar gedaald van 59,4procent naar 53,3procent. De thuistaal bij de anderen is Turks of Berbers. Een fenomeen dat zich, op Beringen na, in elke mijngemeente aftekent. Het aantal Nederlandskundige kleuters daalde zowel in Heusden-Zolder (van 69 naar 60procent), Maasmechelen (van 68,7 naar 64procent) als Houthalen-Helchteren (van 74 naar 71procent). Die trend tekent zich ook af in vele andere Limburgse gemeenten. Zoals Hasselt (van 85 naar 83.5procent), Alken (van 95 naar 90procent) en Leopoldsburg (van 78 naar 70procent).

De stad Genk lanceert enkele projecten om het Nederlands wortel te laten schieten in allochtone gezinnen. 'Momenteel draagt nog een op de drie Genkse gezinnen een Vlaamse familienaam,' zegt de Genkse stafmedewerker Onderwijs, Johan Boucneau. 'Bijna 48procent van onze pasgeborenen is van Turkse of Marokkaanse etniciteit. Huwelijksmigratie brengt steeds weer anderstalige bruiden en bruidegommen naar Genk. Taalverlies is identiteitsverlies, denken ze, en dus wordt er thuis vaak geen Nederlands gesproken.'

Ook opvallend: een op de zes Genkse kleuters leeft in driegeneratiegezinnen en dat aantal neemt toe. 'De grootouders spreken vaak geen Nederlands, maar spelen een grote rol in de opvoeding.'

'Het is prima dat een kind alvast één taal goed leert beheersen,' vindt ook Boucneau. 'Maar dat is onvoldoende. Vooral bij laagopgeleiden. We moeten maximaal blijven inzetten op meer Nederlands thuis. Ofwel via meer taallessen of via een huwelijksmigratiestop.'

Toch is ook de allochtone gemeenschap in Genk zich pijnlijk bewust van het belang van taalvaardigheden. Een besef dat al sinds de eerste migratiegolf heerst. De eerste generatie Marokkanen en Turken is nog niet vergeten dat de kinderen van de eerste gastarbeiders hun ouders moesten bijstaan met de meest eenvoudige dingen. Net omdat ze zelf geen woord Nederlands spraken. 'Een bewuste keuze', vindt Housine Timouzar (39), een gemeenschapswacht uit Genk. 'We wonen in Vlaanderen en ik ben hier geboren. Bovendien spraken we vroeger Nederlands thuis. Daar is nooit verandering in gekomen.' Voor zijn partner Angri bleek de taal wel een hindernis. 'Zij komt immers uit Marokko, maar schreef zich meteen in voor taallessen zodra ze hier was.' Vandaag helpt ze haar dochters Yasmine (8) en Chahida (5) met hun huiswerk. De taal van de grootouders lijkt minder sterk aanwezig bij het gezin. 'Ze hebben nog tijd genoeg om Arabisch te leren', zegt Timouzar.

DS, 02-09-2009 (ksg, pdp)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB