Deense ouders op de schoolbanken


Gestreste Deense ouders die profiteren van het Scandinavische welvaartsmodel en voltijds werken, kunnen bij de gemeenten een gratis cursus volgen waarin ze leren omgaan met nukkige kinderen na een zware werkdag. 'Door de ouders te veranderen, verander je ook de kinderen.'


Als Mette en Lars na een zware werkdag 's avonds de kleine Kaj uit de gemeentelijke kinderopvang halen, is de fut er vaak uit. Door de drukte van het gezin, slaat de vlam al gauw in de pan. Huilbuien en partijtjes bekvechten zijn het gevolg.

'Veel slechte gezinsmomenten resulteren in een neerwaartse spiraal', zegt Frank Hammerum, die al 25 jaar als sociaal assistent en gezinstherapeut bij de stad Kopenhagen werkt. Hij is een van de begeleiders in de vier gratis oudercursussen die de Deense hoofdstad sinds kort aanbiedt.

Werkende ouders die wat willen doen aan de harmonie op het thuisfront, kunnen in groepen van telkens zes paren leren hoe ze sterker staan in de confrontatie met hun luidruchtige bengels na een zware werkdag. De cursus is bedoeld voor gewone gezinnen, die geen dossier hebben bij de sociale diensten.

Kopenhagen is een van dertien Deense gemeenten die de oudercursussen aanbiedt. De inspiratie komt uit buurland Noorwegen. Einde jaren negentig pompten de Noren veel geld in gezinspsychiatrie. Ze pasten de nieuwste wetenschappelijke inzichten toe en kwamen terecht bij de Amerikaanse professor Carolyn Webster-Stratton. Haar cursus in opvoedingsvaardigheden met de titel De Ongelooflijke Jaren leverde puike resultaten op bij gezinnen met moeilijke kinderen.

Dat de cursus zo'n ruime weerklank vindt in Noord-Europa, hangt wellicht samen met het Scandinavische welvaartsmodel waarbij moeder en vader voltijds gaan werken. Elke gemeente zorgt met crèches en dagverblijven voor naschoolse kinderopvang in de wijken.

Principieel is er niets mis met de vele crèches en dagverblijven, zegt Frank Hammerum. 'Mijn eigen kinderen waren elke ochtend om half acht in de kinderopvang. Ze hebben er geen schade geleden, integendeel. Maar Deense gezinnen werken meer dan ooit. Dat heeft gevolgen in families die de druk niet aankunnen.'

De Deense kinderpsycholoog John Aasted Halse spreekt in dat verband al van 'instellingskinderen': peuters die gevoelsmatig achterophinken omdat ze thuis niet de nodige aandacht krijgen.

De nieuwe cursus duurt twintig weken en richt zich tot paren met kinderen tussen drie en acht jaar. Elke maandagavond trainen de deelnemers twee uur. Wie gescheiden leeft, mag een vriend of vriendin meebrengen. De les begint met een videofilmpje van een herkenbare patsituatie, oefeningen en rollenspelen staan centraal. 'De eerste keer spelen wij een lastig kind', zegt Hammerum. 'Dan is het ijs gebroken. Daarna moeten de ouders in de huid van hun kind kruipen. De groep geeft commentaar.'

Huiswerk is er ook. Vader en moeder moeten dagelijks tien minuten op een nieuwe manier met hun kind spelen. De gemeentelijke begeleider belt een keer per week om te horen hoe het gaat.

Erkenning en lof zijn de sleutelwoorden, zegt Frank Hammerum: 'We zien vaak dat ouders hun kind niet de ruimte geven om vrij te spelen. Als ze meespelen, zeggen ze bijvoorbeeld waar de meubels in het poppenhuis horen te staan. Ze moeten leren dat hun kind een zelfstandig individu is.' Het fornuis mag dus ook in de woonkamer staan.

Hammerum wijst op de kanjer van een handleiding. 'Elke les is tot in de kleinste puntjes uitgewerkt.' Tot nog toe volgde hij gezinnen individueel op. De focus lag bij de kinderen. Nu krijgen de ouders te horen dat zij een spiegel voor hun kinderen zijn. 'Door de ouders te veranderen, verander je ook de kinderen.'

Bij de cursus in Kopenhagen hoort ook een stuk opvolging. Een onderzoeksteam kijkt hoe de kinderen tijdens en na de cursus in de klas functioneren. Het succes is groot: 'We hebben al een wachtlijst voor januari.'

Waar blijven de kinderen terwijl hun ouders les volgen? Zij ravotten onder het waakzame oog van een gemeentelijke opvoeder.


DS, 31-08-2009 (Dirk Evers)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB