Europa zucht onder oliedruk


„De jacht op energie dreigt tamelijk principeloos te worden", waarschuwt Javier Solana, chef buitenland van de EU. Olie en gas gaan het buitenlands beleid overschaduwen. Solana daagt de EU-lidstaten uit om energie een centrale plaats te geven in een gezamenlijk buitenlands beleid. Doen we dat niet, dan zullen andere landen ons de loef afsteken, verwacht hij.


Wereldwijd woedt er een strijd om voorraden van olie en gas. Het doet Solana denken aan de vroegere race om koloniën in handen te krijgen. „De jacht op territorium in het verleden wordt wellicht vervangen door een jacht op energie”, zei Solana op een conferentie in Brussel over Europa’s energiebehoefte.

„Er gaat bijna geen dag voorbij dat ik niet wordt geconfronteerd met de invloed van energie: van Soedan tot Venezuela, van Iran tot de Kaukasus”, zei Solana. Bij de meeste kwesties die bij de Veiligheidsraad liggen spelen olie en gas een belangrijke rol. „En dat maakt het er niet makkelijker op.”

Vooral de groeiende vraag van China en India heeft olie- en gas producerende landen een comfortabele positie gegeven. „Veel van ’s werelds reserves aan olie en gas liggen in onstabiele en vaak ondemocratische delen van de wereld. Dat is geen toeval”, zei Solana. Hij noemde onderzoek van de Oxford-professor Paul Collier die heeft becijferd dat landen met veel grondstoffen tot negen keer zoveel risico lopen op binnenlandse gewelddadige conflicten dan landen zonder die rijkdom.

De EU merkt dat het er weinig greep op heeft. „Lastige regimes hebben een troefkaart in handen met hun enorme voorraden olie en gas”, zei Solana. „Ze kunnen hun inkomsten gebruiken voor doeleinden die wij problematisch vinden. Die inkomsten beschermen hen ook tegen buitenlandse druk. Dus onze energiebehoefte beperkt de doelen van onze buitenlandse politiek, zoals de beëindiging van conflicten, de mensenrechten en goed bestuur.”

Soedan is een voorbeeld daarvan. Onder westerse druk is het regime nog wel gedwongen geweest om vrede te sluiten met opstandelingen in het zuiden. Maar in de strijd in het westen van Soedan, in Darfur, weerstaat de regering alle westerse druk. Het regime weet zich beschermd door China en Rusland in de Veiligheidsraad. Beide landen hebben zwaar geïnvesteerd in de Soedanese oliewinning.

Ook Iran lijkt ongevoelig voor westerse druk. Burma, dat naast zijn olievelden ook een grote gasvoorraad heeft, haalt zijn schouders op over westerse sancties.

Hoge energieprijzen hebben ook Rusland hernieuwd zelfvertrouwen gegeven. De EU heeft het er moeilijk mee. Solana klaagde dat Rusland meer investeert in het veiligstellen van zijn macht dan in toekomstige productie van energie.

Solana heeft nog geen antwoord op de nieuwe verhoudingen in de wereld. Energiebesparing en ontwikkeling van andere energiebronnen, wellicht ook kernenergie, zijn deel van een antwoord. Maar de afhankelijkheid van olie en gas blijft. In ieder geval moet de EU zichzelf beschermen tegen een energiecrisis door gezamenlijke noodvoorraden aan te leggen, vindt hij.


Trouw, 23-11-2006

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Solana slaagt hier de nagel op de kop, maar het is niet zo gemakkelijk om met de EU een noodvoorraad energie (in welke vorm dan ook) aan te leggen. Waar moeten we die energie gaan halen? Wij hebben geen rijke olievelden of gasvoorraden zoals in Oost-Europa. De enige energievorm die wel nog zelf zouden produceren is elektriciteit, maar waar gaan we dat opslagen? We kunnen ook terug koolmijnen openen, maar wie gaat daar nog in willen werken? In theorie klinkt het allemaal fantastisch om de mogelijkheid te hebben om op kritische momenten die voorraden aan te kunnen aanspreken, maar zolang we nog afhankelijk zijn van de landen met grote hoeveelheden energie zal dit slechts bij een idee blijven. Zelf zou ik ook geen alternatief kunnen voorstellen om de het aandeel van de EU in bemiddelingen en dergelijke meer te laten doorwegen, maar wat Solana voorstelt is onhaalbaar...

‘EU wil gaspijpleiding buiten Rusland om’


Amsterdam, 4 dec. De Europese Unie wil dat er nieuwe gaspijpleidingen worden aangelegd, waardoor Europa minder afhankelijk wordt van aardgas uit Rusland. Dit schrijft de zakenkrant The Wall Street Journal Europe vandaag. De krant baseert zich op plannen van de Europese Unie voor diverse pijpleidingen die vooral gas uit Kazachstan naar Europa moet brengen. Het gas zou langs verschillende routes via Georgië, Turkije, Moldavië en Turkije de EU binnengebracht worden – buiten Rusland om dus. De Kazachstaanse president Nazarbayev is vanmiddag op bezoek in Brussel.


De EU zoekt al enige tijd naar wegen om de toenemende afhankelijkheid van gas uit Rusland te verminderen. Momenteel komt 44 procent van het aardgas dat de EU importeert uit Rusland.

Kazachstan heeft veel olie en gas, maar de ontwikkeling van de sector staat nog in de kinderschoenen. Volgens prognoses zou het land in 2015 circa 106 miljard kubieke meter gas per jaar kunnen produceren, circa 20 procent van de jaarlijkse gasconsumptie van een land als Duitsland.

De aanleg van de pijpleiding, die nog niet zeker is, moet een tegenwicht vormen voor de bouw van een Russische leiding in het noorden. Deze ‘Baltische route’ loopt via het noordwesten van Rusland door de Baltische zee naar Noord-Duitsland. De EU kwam gisteren al overeen meer uranium te zullen kopen van Kazachstan.


NRC, 4 december 2006

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB