Met uitsterven bedreigd: de bibliotheek

Het aantal bibliotheken dat de deuren sluit, neemt met hoge snelheid toe. In 2012 waren er al honderd minder dan zes jaar daarvoor. De voorbije weken werd de ene na de andere sluiting aangekondigd. "Het zou me zelfs niet verwonderen als twee gemeenten binnenkort samen één bibliotheek gaan runnen."

Steeds meer filialen van bibliotheken houden op met te bestaan. Waren er in 2006 nog 472 uitleenposten, dan zijn er dat in 2012 nog maar 375. Liefst honderd uitleenposten minder in zes jaar tijd, dus, zo blijkt uit cijfers van het Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen.

En die trend lijkt in 2013 niet te keren. Een greep uit de sluitingen die de laatste twee weken bekend werden gemaakt: Heist-op-den-Berg (zes lokale uitleenposten die verdwijnen), Stekene (vier) Houthulst (twee), Sint-Katelijne-Waver (drie uitleenposten).

De reden achter die sluitingen is simpel: geld. Gemeenten moeten zware besparingen doorvoeren. "We kunnen veel minder personeel aanstellen, en zonder mensen kun je geen filiaal openhouden", licht Gunter Van Campenhout toe, schepen van Cultuur (Gemeentebelangen) in Stekene. "En dan kiezen we er liever voor om zwaar te investeren in de centrale bibliotheek, waarvan we een echt ontmoetings- en informatiecentrum willen maken, dat ook een culturele meerwaarde zal bieden."

Slaapdorp
Horden bezoekers krijgen zulke lokale uitleenposten niet over de vloer, maar volk is er wel. In Heist-op-den-Berg waren er zo'n 800 unieke bezoekers per jaar voor de zes uitleenposten. In het filiaal Klein-Sinaai (Stekene) kwamen per week gemiddeld 30 mensen.

Veel van die mensen dreigen nu uit de boot te vallen als ze dicht bij huis een boek willen ontlenen. Van Booischot of Wiekevorst naar centrum Heist-op-den-Berg is het zo'n 10 kilometer. Niet simpel voor senioren, mensen zonder eigen auto, of kinderen.

"Nadat het laatste filiaal in Lanaken gesloten werd, bood het gemeentebestuur voor de schoolkinderen aanvankelijk nog een gratis busdienst aan vanuit de deelgemeenten naar de hoofdbib", zegt Stefan Paulissen, bibliothecaris van Lanaken. "Maar sinds dit schooljaar is dat ook afgeschaft. We komen zelf naar de kinderen toe, met boekenpakketten en ruilkoffers bijvoorbeeld, maar dat is niet hetzelfde. Kinderen bij wie thuis niet zo veel belang wordt gehecht aan lezen of taal, bereiken we heel moeilijk. Hun band met de bibliotheek is weg."

'Worden we een slaapdorp', vragen de inwoners van Klerken, deelgemeente van het West-Vlaamse Houthulst, zich op hun Facebookgroep af nu hun uitleenpost wellicht gesloten wordt. Ook Paulissen is bezorgd over de toekomst: "Als de Postpunten wegtrekken, en de buurtwinkels, en dan ook nog eens de bibliotheken, hoe verstevig je dan het sociale weefsel in zo'n dorp?"

Durven sluiten
Toch is de bibliotheeksector niet per definitie tegen het opdoeken van uitleenposten. "Als het nodig is, moet je een filiaal durven te sluiten", zegt Paulissen. "Maar zo'n beslissing moet doordacht genomen worden. En dat gebeurt te weinig. In tijden van crisis is het natuurlijk gemakkelijk om in de zachte sector te besparen: wij kunnen niet staan zwaaien met hoge winsten. Ik vrees dus dat we het laatste nog niet hebben gezien. Het aantal bibliotheken dat de deuren moet sluiten zal nog toenemen. Het zou me zelfs niet verwonderen als twee gemeenten binnenkort samen één bibliotheek gaan runnen."

Bron: DM, 26 november 2013

Mening:
Ik hoop dat bibliotheken niet ophouden met bestaan. Ik snap dat het een hele kost is voor de gemeenten maar toch denk ik dat bibliotheken een aanwinst zijn voor ieder dorp of iedere stad.

Zelf ga ik vrij vaak naar de bibliotheek. Simpelweg omdat ze een breed assortiment aan boeken ter beschikking stelt en het niet mogelijk is om alle boeken die je wilt lezen aan te kopen. Het is uiteraard niet onmogelijk maar je zou er wel enorm veel geld in moeten steken. Ook voor eindwerken en papers is de bibliotheek een goede bron om veel informatie te vinden. Mij lijkt het van groot belang dat bibliotheken blijven bestaan.

Ik bekijk dit toch met een vrij sceptische blik als ik weet hoe onze bibliotheek er aan toe is. Ieder jaar doen zij vernieuwing van machines, het gebouw, ... In plaats van te investeren in boeken. Dit betreft enkel onze bibliotheek, voor de rest weet ik niet hoe ze er aan toe zijn. Persoonlijk mijd ik liever de bibliotheek als het is voor een boek dat ik intensief lees. Als het is om informatie op te zoeken en dergelijke, vind ik het handig dat er zoiets bestaat als de bibliotheek omdat je niet alle boeken kan aankopen voor misschien 1 hoofdstuk. Misschien dat bibliotheken gewoon meer moeten ingaan op de vraag van de bib-bezoekers.

De redenen die ze hier hebben opgesomd waarom ze bibliotheken sluiten begrijp ik wel. We hebben nu eenmaal het internet tot ons beschikking. Het is zeer gemakkelijk om snel informatie op te zoeken, de snelheid (en gemakkelijkheid) van het internet trekt nu eenmaal veel mensen aan. Dit wil niet zeggen dat het internet ideaal is voor alles. Als je specifieke onderwerpen moet zoeken (grote werken) of je wilt gewoon literatuur lezen, is de bibliotheek nog altijd de beste manier om eraan te geraken.
Ik vraag me dan wel af of de vermindering van het aantal bibliotheken wel dan zo slecht is? Is het ergens niet gemakkelijker dat sommige bibliotheken versmelten tot één grote in sommige gemeenten? Als je iets moet zoeken over een bepaald onderwerp, heeft een grotere bibliotheek altijd meer zoekresultaten dan een klein filiaal in de gemeente. Natuurlijk is het wel een beetje onhandig dat je dan weer vervoer moet gebruiken om naar de grotere bibliotheek te gaan. Maar alles heeft wel zijn voor- en nadelen, dus ook in deze situatie.

__________________
It is amazing just how deep the principle of war is rooted in human nature. My archives contain war stories that are thousands of years old. Although the strategies have evolved, the motives seem to remain the same. Greed, envy, power and possessions always play a central role ...
(anno 2070 producers, E.V.E.)