Belgacom verdient beter


> Focus op loon is gezichtsbedrog > Regering heeft echte huiswerk niet gedaan > Ook Didier Bellens gaat niet vrijuit


Het heeft iets weg van een B-Film, het conflict tussen minister van Overheidsbedrijven Inge Vervotte (CD&V) en Didier Bellens dat op de straatstenen wordt uitgevochten. Tot woensdag middernacht kreeg de grote baas van Belgacom de tijd om akkoord te gaan met een weddevermindering. Take it or leave it. Ondertussen lekte zorgvuldig uit hoeveel Bellens' weddeverlangens precies waren en tot hoever de raad van bestuur en de regering op dat vlak wilden gaan.

Na een urenlange suspens kwam het bericht dat Bellens akkoord ging met zijn vermindering. Dossier opgelost? Was het maar waar. Inge Vervotte krijgt het dossier in haar gezicht teruggeketst. Dat de ruzie alleen over het salaris van Bellens gaat, is gezichtsbedrog. Het echte vraagstuk is de strategie die Belgacom de komende jaren moet gaan voeren, met daaraan gelinkt de bevoegdheidsverdeling tussen de raad van bestuur, de Belgische overheid als meerderheidsaandeelhouder, en de ceo zelf.

In de regering staat vooral de linkerzijde huiverachtig tegenover een extern groeiscenario. Ook Inge Vervotte, met haar ACV-reflex, heeft schrik voor de verwatering van het aandeel van de overheid. De sociale vrede, sociale tarieven en een gegarandeerd overheidsdividend staan voorop. Maar wie dat allemaal in stand wil houden, kan er niet om heen dat Belgacom ook een sterke partner nodig heeft.

Bellens hanteerde de voorbije jaren een strategie die gebouwd was rond interne innovatie en lokale groei. Die werkwijze zit tegen het plafond aan. Het kon daarom nuttig zijn om een andere manager het voortouw te laten nemen. Vooral de Vlaamse partijen hebben dat geprobeerd. Je kan je wel afvragen waarom het moest op deze manier, door een manager die in essentie zijn job heeft gedaan aan de schandpaal te nagelen.

Bellens kreeg nogal wat verwijten naar zijn hoofd geslingerd. Nu is het een man die om allerlei redenen weinig sympathie opwekt, maar je kan hem bijvoorbeeld niet verwijten dat Belgacom relatief hoge telefonie- en internettarieven hanteert, of dat zijn bedrijf de markt domineert. Streven naar maximale winst en maximaal marktaandeel is nu eenmaal zijn taak als ceo. Bovendien heeft hij weinig andere opties als hij de staat ook nog eens een mooi dividend moet blijven garanderen, én werkzekerheid moet bieden in een bedrijf dat volgens specialisten eigenlijk te veel werknemers telt.

Buitenlandse expansie kan een alternatief zijn om verdere groei te garanderen. Maar tegen welke prijs, en met welk geld? Belgacom zou door een paar grote overnames een heel ander risicoprofiel krijgen. Wil de regering dat wel? Het politieke geheugen is kort, maar de buitenlandse avonturen van Sabena zouden toch nog relatief vers in het geheugen moeten liggen.

Een uithuwelijking van Belgacom aan een buitenlandse partner kan voordelen hebben: de staat krijgt een exit-mogelijkheid en kan de opbrengst van een aandelenverkoop gebruiken voor schuldafbouw, er komt een professionele partner aan boord die het management en de zwakke raad van bestuur kan versterken, en de regering kan ongebonden werken aan een sterke regulator en meer concurrentie op de telecommarkt.

Maar als dit de keuze is van de regering-Leterme, dan moet ze dat ook duidelijk zeggen en dan moet de staat zijn rol als meerderheidsaandeelhouder opnemen. Dan moet het gedaan zijn met neuzelen over de hoogte van het loon van de ceo, dan moet men de taboes over stabiele dividenden en werkzekerheid laten varen, dan moet er gewerkt worden aan een echte professionalisering van de raad van bestuur, dan moeten alternatieve operatoren in ons land meer ruimte en rechtszekerheid krijgen, en dan moet de overheid ook in het buitenland duidelijk maken dat ze dit privatiseringsscenario zal steunen.

Dat zo'n avontuur wel degelijk goed kan aflopen, heeft Nederland de voorbije jaren bewezen. De vroegere staatsoperator KPN is er intussen helemaal geprivatiseerd. Het bedrijf heeft een lichtere structuur dan Belgacom, en slaagt erin om goed geld te verdienen in een thuismarkt waar consumenten genieten van een ruimer aanbod en lagere prijzen dan in België. Op papier is KPN zelfs een mooie partner voor Belgacom, maar na het recente gekissebis is de interesse van de Nederlanders voor Belgacom wellicht tot onder het nulpunt gezakt. En een eerdere huwelijkspoging liep enkele jaren geleden al op de klippen. Het is een pijnlijke vaststelling: hoe langer deze vaudeville aansleept, hoe kleiner de kansen voor Belgacom om een aantrekkelijke buitenlandse partner te vinden.

Het strategievraagstuk zal ook morgen opduiken, of Bellens nu aanblijft - dat geschonden vertrouwen komt nooit meer goed - of na verloop van tijd toch vervangen wordt. Welke manager zal geneigd zijn om in dit avontuur te stappen met deze onstandvastige regering?

Bellens gaat overigens zelf ook niet vrijuit. Had hij gedacht dat zijn supporters in de regering, de PS en de MR, voor zijn miljoenensalaris zouden vechten? Dan geeft hij alvast weinig blijk van politiek inzicht. En dat politiek inzicht zal hij, als hij Belgacom blijft leiden, meer dan nodig hebben.

Isabel Albers is redactrice Wetstraat

Wim De Preter is redacteur economie


DS, 29-08-2008

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB