‘Een schrijnend geval’, zegt Unizo-topman Danny Van Assche over Maaike H., die na lymfeklierkanker weer aan de slag wilde maar door haar werkgever zonder pardon werd ontslagen. ‘Maar daartegenover staan ook heel wat positieve re-integratietrajecten. Vooral na kanker gebeurt het geregeld dat een werknemer weer aan de slag gaat’. Van het totale aantal re-integratietrajecten gaat het in 5 procent om kankerpatiënten, maar deze groep staat in voor 20 procent van de succesvolle uitkomsten.

Na een lange ziekte moeten werknemers niet in de arbeidsongeschikt geduwd worden, zegt ook Niko Demeester, secretaris-generaal van werkgeversorganisatie Voka. ‘Onze lijn is daarin heel helder. Ten eerste zou het de maatschappij te veel geld kosten. En ten tweede kunnen we in deze tijden van arbeidskrapte iedereen gebruiken’.

Het moet van twee kanten komen

Werkgevers zijn sinds ruim een jaar verplicht om redelijke inspanningen te doen wanneer een medewerker na een lange ziekte weer aan de slag wil gaan. De wet legt de verantwoordelijkheid aan twee kanten: de werknemer moet tonen dat hij bereid is om weer aan de slag te gaan, de werkgever moet zich inspannen om de re-integratie mogelijk te maken. Dat kan door bijvoorbeeld aangepast werkmateriaal ter beschikking te stellen of door de arbeidsorganisatie aan te passen. ‘Niet elke job is hetzelfde’, zegt Demeester.

In het geval van Maaike H., die vandaag in het nieuws kwam met een gewonnen rechtszaak voor het Antwerpse Arbeidshof, was er van een wederzijds engagement geen sprake. Zelf wilde ze graag weer aan het werk, maar haar werkgever toonde zich niet bereid om aanpassingen in de arbeidsorganisatie in overweging te nemen. Nochtans is dat laatste volgens de nieuwe wet juist verplicht, zegt Demeester. ‘Als de arbeidsgeneesheer of preventie-adviseur vindt dat re-integratie mogelijk is, dan moet er een onderlinge dialoog georganiseerd worden. Dat traject is niet vrijblijvend. Iedereen is verplicht om dat serieus te nemen’.

Financiële stimulans voor bedrijven kan helpen

Vorig jaar leidde de helft van de trajecten tot een succesvolle re-integratie. Unizo-topman Van Assche denkt dat dit aantal nog hoger zou kunnen. Vooral bij kleine bedrijven blijkt het niet evident om de nodige aanpassingen door te voeren. Een financiële tegemoetkoming door de overheid zou kunnen helpen, denkt Van Assche. ‘Dat zou een besparing zijn, want als een langdurig zieke niet opnieuw aan het werk kan gaan, kost dat de overheid meer’.

Er is ook veel onwetendheid, denkt de Unizo-topman. ‘Een bedrijfsleider richt zijn aandacht op zijn onderneming. Hij is vaak niet bezig met kwesties als wat precies onder een re-integratieplan moet worden verstaan, waar de verantwoordelijkheden liggen, wat redelijke aanpassingen zijn. Met een financiële tegemoetkoming kan ook externe expertise worden ingekocht. Hoe dan ook moeten we er alles aan doen om langdurig zieken weer aan het werk te krijgen’.

Te lang gekeken naar wat men niet meer kon

‘Wij pleiten ervoor te kijken naar wat mensen nog kunnen’, zegt ook Kris De Meester, expert werk en sociale zekerheid van het VBO. ‘Te lang lag de nadruk op wat mensen niet meer kunnen. Nu moeten we de omslag maken.’ Makkelijk is dat niet altijd, zegt hij. Ook voor werkgevers is het wennen. Het VBO organiseert voor zijn leden infomomenten over de nieuwe wetgeving, en nam ook deel aan de Pink Ribbon-campagne rond borstkanker. ‘Sommige patiënten willen zelfs tijdens de behandeling blijven doorwerken, voor zover dat mogelijk is’, zegt De Meester. ‘Elk geval is anders. Het is voor iedereen een leerproces’.

De werkgever van Maaike H. werd niet veroordeeld op basis van de nieuwe wet. De rechters oordeelden dat de winkelketen Maaike H. discrimineerde, omdat ze als langdurig zieke vergelijkbaar is met een gehandicapte. Het lijkt een vreemde omweg, maar haar ontslag dateert van 2014 en de nieuwe wet geldt pas sinds 1 januari 2017.

De zaakvoerster van het bedrijf in kwestie wilde desgevraagd niet reageren.

12/03/18 15:05

Opinie:

Ik ben het er mee eens, dat als je langdurig ziek geweest bent, je niet als arbeidsongeschikt verklaard moet worden. Daar is volgens mij ook geen reden toe indien het individu in kwestie zelf ook graag nog wil en kan werken. Ik begrijp ook dat achter de wet 'verplichte redelijke aanpassingen' de mooie gedachte zit om niemand uit te sluiten. Als werkgever zou ik hier vrijwillig voor kiezen als ik daar de middelen toe heb. Ik vraag me daarom af of deze wet wel haalbaar is voor kleine zelfstandigen, ondernemingen met weinig kapitaal of ondernemingen die neigen tot faillissement. Als resultaat, zal de persoon die wil re-integreren ook niet geholpen zijn als de onderneming dit niet op lange termijn kan volhouden. Ik zie dus ook volledig in hoe een financiële ondersteuning vanuit de overheid, wat mij een ideale handeling lijkt, enorm zou helpen.